Diabet Tedavisinde Dietin Yeri

DİABET TEDAVİSİNDE DİETİN YERİ

Karışık metabolik olayların geçtiği diabetik bünyede iyi diet uygulamasının bütün bu olayları düzelttiği düşünülürse dietin önemi ortaya çıkar.İnsanların muhtelif yaş dekadlarında enerji ihtiyacıarı değişiktir. Bu, kadında ve erkekte ayrı fakat birbirine paralel davranış gösterir. 8-10 yasa kadar aynı. kalari ihtiyacı varken puberteden itibaren artış başlar. 45 yasa kadar bu artış erkekte daha fazladır. 50 yaştan sonra her iki cinste iniş paralellik gösterir.Bu davranış nazari itibare alınarak cins, yaş, dekadına göre diabetlinin rejimini ayarlamak gerekir. Kalari hesabı yaparken yalnız yaş ve cins değil diabet tipi, hastanın işi, yani günlük aktivite kapasitesi ve ideal kilosuna göre bunun hesaplanması gerekir.

Çocuk veya gelişme yaşında olan Tip i diabette gelişme büyüme ve matürasyonu için gerekli kaloriyi ve bunun içinde bütün besin guruplarını vermek gerekir.

Tip " ve Obez hastaya kilo vermesi için düşük kalorllik diet tayin ve tarif etmelidir. Özel durumlarda (gebelik, ateşli hastalık) kalari ve protein miktarını yüksek tutmak faydalıdır. Diette K. hidrat yağ miktarı ve cinsleri önemlidir. Eşit miktarda K.hidrat (50 gr.) ihtiva eden 5

çeşit K.hidratlı maddeden (Dextrose, prinç, mısır, patatesve ekmek) 16 normal kişiye yedirilerek kan şekeri değerleri ve insülin düzeyleri 3 saat süre ile takip edilmiş, Re

sim 48 görüldüğü gibi prinç ve ekmeğin kan şekerini daha az ve daha yavaş yükselttiği, patates ve mısırın daha fazla etkili olduğu insülin salgısına yine dextrose ve pata

tesin ençok sebep verdikleri görülmüştür. Bunun anlamı nedir? içerdikleri K.lıidrat yani şeker miktarı aynı olmasına rağmen çeşitli besin maddelerinin emilimleri ayrı olduğundan kan şekeri ve insülin salgısına etkileri ayrı oluyor.

Karbonhidratlar: Total kalori içinde K.hiddrat % 50-55 den az olmamalı bunun total günlük miktarı çocuklarda günde 200'den az olmamalı, şlşman obezlerde 100-120 grama kadar indirilmelidir. Diabet tiplerinde dietten bahsederken karbonhidratlara ayrıca değinilecektir. Burada fiberli gıdalara ve fiberli hazır diet maddelerine değineceğim [Kepekl] ve kabuklu besinler).

Dietik fiberli maddeler bitkilerin iskelet kısımlanndan oluşurlar, bunlar sindirim emzimlerine dirençlidirIer. Fakat sindirilmeyen bu maddeler genellikle karbonhidratlı maddelerdir. (Cellulose, Hemicellulos. Pactin, Gum, Guar gibi). Bunların bir kısmı glukozla beraber alındığı zaman hazmolunur ve kan şekerini yükseltirler. Fakat emilim miktarı ve süreleri normal besinlerden K.hidratlardan çok azdır. Şeker hastasırun besinleri içine katılarak post-prandiyal hıiperglisemiyi önlemiş oluruz. 1 gr. fiber ihtiva edenbir besin 15 gr. K.hidrat yerini tutar. Fiberli besinler midemotilitesinin yavaşlamasına yani midenin, boşalmasının gecikmesine, diğer besinlerle birlikte absorbe olmayan bir kitle oluşturarak hem tokluk hissi temin hemde kan şekeri yükselmesini önlemiş olurlar.

Yağlar: Kalori değerlerinin yüksekliği yanında ihtiva ettikleri sature yağlar ve kolesterol nedeniyle aterojenik olan bu maddelerden bilhassa hayvansal kökenli olan yağlardan sakınmalı. Bitkisel yağlar içinde aterojenik etkili mısırözü ve soya yağını az almalıdır. Aterojen olmayan ve damar sertliğini önleyen tek yağ balık yağı olduğu anlaşılmıştır.