Alzheimer Hastalığının Seyri Ve Evreleri
Alzheimer Hastalığının Seyri Ve Evreleri : Alzheimer hastalığı klinik öncesi, çok erken evre, erken veya hafif evre, orta evre ve ağır evre olarak beş döneme ayrılır. Orta yaşların başlarına kadar geri uzandığı düşünülen klinik öncesi evre, hastalığın karakteristik patolojik bulgularının başladığı, bilişsel fonksiyonların korunduğu, klinik ve nörop- sikolojik testler açısından sessiz evredir. Hastaların bilişsel bozukluk işaretleri göstermeye başladığı çok erken evrede, sıklıklabellek başta olmak üzere diğer bilişsel fonksiyonlarda da ancak nöropsikolojik testlerle ortaya konabilen, klinik olarak kolayca gözden kaçabilecek ve günlük aktivitelerde belirgin aksamalara neden olmayan bozulma olur. Hafif ama sürekli olarak hafıza problemleri ve olaylara ait detayları hatırlamada zorlanma izlenir. Yönelim korunmakla beraber zamanın takibi, yargılama, problem çözme, toplumsal ilişkiler, hobiler ve ev yaşamının sürdürülmesi gibi konularda basit problemler yaşanabilir. Bu evre hafif bilişsel bozukluk (HBB) özellikleri gösterir.
Alzheimer hastalığının öncesi: Hafif bilişsel bozukluk.Hastalığın erken evresinde yakın geçmişte yaşanan olaylar, konuşulanlar hatırlanmaz. Eski hafıza sağlamdır. Afet kullanma, eşyaların yerini bulma, mali konular, ev bakımı, karmaşık ev işleri gibi günlük yaşam aktiviteleri yapmakta zorluk çekilir. Kelime bulmakta zorluk, duraklayarak konuşma gibi lisan bozuklukları ortaya çıkar. İçe kapanma, duygusal cevapsızlık, bozuklukları inkâr gibi davranış değişiklikleri gözlenir. Orta dönemde hastalar önemli derecede hafıza bozukluğu gösterir. Yakın bellek bozukluğu artar, uzak bellekte de bozukluklar ortaya çıkar. Karar verme, hesap yapma daha fazla bozulur.Yer ve kişi tanıma, zaman bilmede bozulmalar olur. Kişisel temizlik ve çevre temizliğine önem verilmez. Hastalığın daha ilerlemesiyle orta-ağır dönemde hastalar doğru-düzgün giyine- mez, banyo ve tuvalet temizliğini yapamaz duruma gelir. İdrar ve dışkı kaçırma gelişebilir. İpucu verilse de yakın olaylar hakkında bilgisi yoktur veya çok azdır. Uzak hafıza da çok bozulur. Hasta okuduğu okulları, eski işini, oturduğu evleri, yakınlarının isimlerini hatırlayamaz. Kişileri karıştırabilir. Yerinde duramama, amaçsız hareketler yapabilir. Bağırma, saldırganlık, tehdit gibi davranış bozuklukları gösterebilir. Hayal görme (görsel halüsinasyon) ve eşyasının, parasının çalındığı, kendisine kötülük yapıldığı, çevredeki insanların sahteleriyle değiştirildiği gibi hezeyanlar ortaya çıkabilir. Hobiler terk edilir.
“Ben aynı günde üç farklı kitap okurdum. Evimin bütün odaları kitaplarla doludur. Ama artık kitap okumayı terk ettim. Çünkü beşinci sayfaya geldiğimde birinci sayfada ne yazdığını unutuyorum. (”Bir Alzheimer hastası)
Ağır dönemdeki hastaların yaşamlarını sürdürmek için devamlı bakıma ve yardıma gereksinimi olur. İdrar kaçırma, aile bireylerini tanımama, beslenme güçlüğü gelişir. Konuşma ve bağımsız hareket yeteneği kaybolur ve yatağa bağımlı hale gelinir. Kol ve bacaklarda kas sertleşmesi, şekil ve hareket bozukluğu gelişir. Bağışıklık sistemi çöken hasta, araya giren pnömoni (zatüree), idrar yolu veya yatak yarası enfeksiyonu gibi bir nedenden kaybedilir. Hastalığın süresi tanı konduktan sonra 5-20 yıl arasmda olup ortalama 10 yıldır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
