Yalancı Besin Alerjileri
Yalancı Besin Alerjileri : Alerji yapan besinle vücudun buna karşı ürettiği antikor arasındaki tepkimenin neden olduğu gerçek besin alerjisinde vücutta bazı maddeler açığa çıkar. Bun lardan özellikle histamin aleıjiyle ilgili belirti ve bozukluklardan sorumlu olan önemli bir maddedir. Ama kendi yapı sında çok miktarda histamin bulunan ya da sindirildiğinde alerjik bir mekanizma dan bağımsız olarak vücutta histamin salgısını uyaran birçok besin de vardır. Bu besinlerin başlıcalan şunlardır:
• Yumurta akı çok etkili bir histamin serbestleştiricidir.
• Kabuklu deniz hayvanlan (karides ve daha az olmak üzere yengeçler), çilek, domates, çikolata, balık ve domuz eti de benzer bir etki yapar.
• Ananas ve papaya gibi bazı tropik meyveler histamin serbestleştirici mad deler içerir.
• Bakla, bezelye, fasulye gibi bazı seb zeler, tahıllar, ceviz, yerfıstığı gibi çe şitli besinler histamin serbestleştirici bir madde olan lesitin içerir. Bütün bunlardan başka protein yapı sında olmayan bazı besinler de böyle et ki gösterebilir. Ayrıca alkolün iyi bilinen damar ge nişletici etkisiyle histamin serbestleştiri ci etkisinin birlikte görüldüğü unutul mamalıdır.
• Histamin açısından zengin besinlerA şm histamin yüklenmesi doğal olarak histamin açısından zengin ya da maya lanmayla sonradan zenginleşmiş besin lerin alınmasından kaynaklanır. Etteki histamin miktarının hayvanın öldürül me anında arttığı bilinmektedir. Ruhsal gerginlik de adrenalin salgısını artırarak plazmada histamin düzeyini yükseltir. Histamin yüksek sıcaklıklara dayanıklı dır; yiyeceğin pişirilmesiyle ya da hava sı alınmış kapta ısıtılmasıyla yok ol maz. Lahana turşusu, salam, mayalı peynirler ve özellikle konserve olmak üzere balık gibi besinlerde bol histamin bulunur.
• Karbonhidratlar- Bazı bitkisel ürün lerde nişasta ve selüloz oranı yüksektir. Tahıllar, ekmek ve unlu besinler, tatlı ve şekerlemeler, ayrıca bezelye ve mer cimek, fasulye gibi kuru sebzeler bunla rın başında gelir. Selülozun tamamı, ni şastanın ise bir bölümü çıkan kalınba ğırsakta bulunan bakteriler tarafından parçalanır. Parçalanma ürünleri, gaz ve organik asitlerdir. Bunlar bağırsak flo rasında yoğun mayalanma yapan bakte riler tarafından büyük miktarlarda üreti lirse sindirim sistemi mukozası zedele nebilir. Organik asitlerin varlığında aşı rı nişasta tüketilmesi mukozanın kolay ca zedelenmesine yol açar. Mikropların etkisiyle kısır bir döngü oluşur. Maya lanmaya bağlı kalınbağırsak hastalıkları belirtilerine kaşıntı ve ürtiker gibi hista mine bağlı belirtiler de eklenir. Gerçekten de yapılan birçok araştırma çeşitli bağırsak bakterilerinin histamin bire- şimlediğini göstermiştir.
• Benzoat dokunması- Benzoat özel likle meyvelerde bulunan doğal bir maddedir. Üzüm, ahududu, dut ve ya- banmersini bol miktarda benzoat içerir. Besinlerin bozulmasını önlemek ama cıyla gıda sanayisinde de kullanılan bu madde nüfusun yüzde 10'undan çoğun da alerjik tepkilere neden olabilir.
• Sodyum nitrat dokunması- Sodyum nitrat güçlü bir mikrop öldürücü ve ok sitlenme önleyicidir. Jambon, salam, salamura peynir, işlenmiş ringa balığı gibi çeşitli ürünlerde kullanılır. Sod yum nitrata tepkiyi ölçmek için 20 mgr sodyum nitrat verilerek yapılan test so nuçlarına göre bu madde insanların yüzde 5'ten biraz fazlasına dokunur; da mar kaynaklı baş ağrıları, bağırsak bo zuklukları ve ürtiker nöbetleri yapar.
• Alkol dokunması- Yalancı besin alerjisi olgularının yüzde 38'inde aşın alkol tüketimi saptanmıştır. Bu olgular da alkol çeşitli etkilerine bağlı olarak kolaylaştıncı bir rol oynar. Örneğin da marları genişleterek besinlerin sindirim sistemi mukozasından hızla geçmesini sağlar. Aynca alkolden elde edilen ase- taldehit güçlü bir histamin serbestleş tiricidir. Şarap ve hafif alkollü öbür iç kilerin dokunma olasılığı daha düşük tür. Vücudun alkolü kaldıramaması du rumunda çarpıntı, kalp atışlarında hız lanma, kaslarda güçsüzlük, baş ağnsı, aynca astım ve nezle gibi solunum sis temiyle. ilgili belirtiler ortaya çıkar.
Çok seyrek olarak gerçek alerji de gö rülebilir. Bunda asetaldehidin histamin serbestleştirici etkisi belirleyici görün mektedir. Bazı beyaz ve kırmızı şarap ların çok miktarda histamin içermesi histamine aşırı tepki gösteren kişilerde ki belirtileri açıklayabilir. Üzümde çokmiktarda bulunan benzoat burun çevresi sinüslerinde polip olan ve aspirin ala mayan astımlı hastalarda nezle ve astım nöbeti başlatabilir. Ayrıca bazı astım hastaları şaraplarda koruyucu madde olarak çok kullanılan kükürt dioksiti kaldıramama belirtileri gösterebilir.