Ürtiker Nedenleri

Ürtiker Nedenleri ve tedavi yöntemleri

Ürtiker
Ürtiker sıklıkla kar??la??labilen bir deri lezyonudur, Üriker kendi ba??na bir hastalık de?il birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir.Halk arasında kurde?en ve dabaz olarakta bilinir. Belirleyici özelliği yo?un ka??ntının e?lik ettiği deri döküntüleridir. Genellikle erken ya?larda görülür. Sonraki yıllarda sıkl??? azalırsa da, 30 ya??ndan ba?layarak yeniden artar. Kadınlarda daha yaygındır. Bu özellik hormon dengesizli?ine ba?l? damar olaylarının ortaya çıkmasına ba?l? olabilir.

Ürtiker belirtileri

Ürtikerin en önemli belirtisi kabartıl? kızarıklıklardır. Deriden kabarık olan ürtiker pla??, sınırlan belirli ve yuvarlakça bir görünüm ta??r. Kabarc??ın çap? birkaç milimetreden birçok santimetreye kadar de?i?ebilir. Açık kırmız? olan rengi ortada beyazla??r. Yo?un bir ka??nt?yla birlikte belirir.
Kabarcıklar bütün vücuda yayılabilece?i gibi, vücudun herhangi bir bölümüyle de sınırl? olabilir. Gözkapa?? gibi bazı bölgelerin özellik gösteren anatomik yapısı nedeniyle, ürtiker bu bölgelerde yaygın bir ?i?kinlik yaratabilir. Ödemler bazen büyük boyutlara ula?abilir. Ço?unlukla inatç? bir ka??nt? görülür.
Ödemli kabarcık birden ve çok hızl? oluşur; birkaç dakika ya da saat içinde kaybolur. Bazen döküntüler gece ortaya çıkar, hasta sabah hekime ve aile bireylerine böyle bir döküntü geçirdi?ini söyler, ama lezyonlan gösteremez.Hastalık çoğunlukla kabuklu deniz ürünleri ya da çilek yendikten sonra ortaya çıkar. Bazı olgularda ise, ço?unlukla ishalle birlikte görülen mide, bağırsak ya da mide iltihabı öyküsünden sonra hastanın vücudunda ödemli kabarcıkların oluştu?u gözlenir. Müshil vb ilaçlar da ürtikere neden olabilir. Gereksiz müshil alım? birçok olguda kalıcı bağırsak örselenmesine neden olur. Böylece vücudun duyarl?l???m artırıc? bazı maddelerin bağırsaklardan emilimi ve dola??ma katılım? kolaylaş?r.
Ba?ta ürtiker olmak üzere alerjik hastalıkların olu?um sürecini ba?latabilen say?sız madde vardır. En iyi bilinen ürtiker nedenleri yiyecekler ile ilaçlardır. Bunlara enfeksiyonlar sonucunda geli?en ürtikeri de ekleyebiliriz. Enfeksiyon etkenleri bademcikler ya da di?lerde odaklanan mikropların toksinleri ya da bağırsak asalakları ”tenya, oksiyür, aska-ris vb” olabilir. Ayrıca fiziksel etkenlerle ortaya çıkan ve oldukça sık görülen bir ürtiker tipinden de söz edilebilir. Deri yüzeyinde sürtünmeye ya da sürekli zedelenmeye u?rayan yerlerde ödemli kabarcıklar ortaya çıkar. Fiziksel etkenlere ba?l? ürtiker olgularında, çizgi biçimli ya da yaygın kabarcıklar banyo sonrasında, ayak tabanlarmdaki kabarcıklar ise uzun yürüyü?lerden sonra görülür. Bunlar kaygılandırın olmakla birlikte gerçek anlamda hastalık de?ildir. Ayrıca deriyi etkileyen zedelenmeler sonucunda sa?lam deri üstünde kalıcı ürtiker kabarcıkları oluşabilir, bu olaya yapay ürtücer ya da dermografizm adı verilir.Dermografizm bazı olgularda ömür boyu sürebilir, bazılarında ise a?amal? olarak kaybolur. Kanamal? hemorajik ürtiker oldukça ender görülen bir tiptir, damar yata??nın a?ın kırılganl??? sonucunda kanın dokulara sızmas?yla ortaya çıkar.

Ürtiker nedenleri

Ürtiker genellikle alerjiden kaynaklanır. Hastalığın olu?umu ana hatlarıyla şu süreci izler.Antijen denen belirli bir madde ”örne?in bir protein” vücuda girer. Vücudun savunma sisteminde bu maddeye kar?? antikor denen maddeler üretilir. Antikorların görevi antijenin istenmeyen olası etkilerini engellemektir. Bu nedenle yalnız antijene kar?? etkili olma özellikleri vardır. Antijenin yeniden vücuda girmesi ve bunu izleyen antijen, antikor karşılaşması ürtiker belirtilerini ba?latır. Alerjen olarak da bilinen antijene kar?? antikorlar üreten vücudun duyarl?l??? artar. Vücudun bütün sistemleri bu tür hastalıklardan etkilenebilir. Solunum sisteminde saman nezlesi ve bron-?iyal astım, sindirim sisteminde mide bağırsak iltihabı görülebilir. Alerjenin araştırılarak belirlenmesi tedavi açısından büyük önem ta??r. Alerjen maddenin ortamdan uzakla?tırılması en etkin tedavi yöntemidir. Böylece hastalığı ba?latan süreç engellenmiş olur.
Alerjik ürtiker dışında rastlant?yla oluşan ürtiker olgularına da rastlanır. Bunlar özellikle örseleyici maddelerle temastan sonra ortaya çıkar. Isırganotu gibi bitkiler, böcek sokması gibi uyaranlar ve so?uk ya da sıcak etkisi ürtikere yol açabilir. Bu olgularda ödemli kabarcık yalnız temas bölgesinde belirir. Ama daha önce belirtildi?i gibi, a??rı duyarl? ki?ilerde döküntüler hızla yayılarak bütün vücudu kaplayabilir.Ürtikerde kabarc??? oluşturan biyokimyasal süreç antijen-antikor birle?mesiyle ba?lar. Bu süreçte iki kimyasal bile?ik ortaya çıkar: Histamin ya da histamin benzeri maddeler ve serotonin. Bunlar derialt? dokusundaki damarları etkileyerek damarlarda genişlemeye kızarıklık, ayrıca damarların geçirgenli?ini de?i?tirerek damar yata?? d???na serum sızmasına ”ödem ve ürtiker kabarc???nın olu?umu” yol açarlar. Alerjiye neden olan etken bazen kolayca belirlenir. Alerji yapabilecek maddelerin tek tek denenerek ayıklanması alerji etkeninin bulunmasında sonuca götürücü olabihr.
Zor belirlenen alerjenler için uygulanan “deri testleri” her zaman istenen sonuçlan vermeyebilir. Ço?unlukla birden” çok uyarana kar?? duyarl? olan bu hastalar çok sayıda maddeye tepki gösterirler.
Alerjik durumlar dışında, organ ve sistemlerin özellik gösteren hastalıklarında da ürtikerin ortaya çık??? kolayla??r. Karaci?erin işlevini iyi yapamamasına ba?l? sindirim güçlüklerinde ya da kolit tarzında kronik enfeksiyonlara ba?l? rahatsızlıklarda da ürtiker görülebilir. ?ç salgı sistemi bozuklukları da ürtiker nedeni olabilir. ”Eri?kinlik dönemine geçi?ten sonra bazı alerjik hastalıkların iyile?ti?i bilinmektedir.” Hastal??ın görülmesinde ailesel ve kal?tsal etkenlerin önemli rolü vardır. Dolay?s?yla bir ailede aynı ya da de?i?ik yap?da alerjik hastalıkların bulunması pek ender de?ildir.

Ürtiker tedavisi

Ürtiker tedavisinin temelini antihista minik ilaçlar oluşturur. Bunlar döküntülere yol açan biyokimyasal süreçleri engeller. Ayrıca ka??nt?y? ve derideki yanma duyusunu hafifletir, deri döküntülerini hızla geriletir ve bir sonraki nöbetin gelişimine engel olur. Tepkimeyi önleyen kortizon ya da ACTH ”adrenokorti kotrop hormon” gibi daha kuvvetli ilaçların , kan basıncının önemli ölçüde dü?tü?ü daha a??r olgularda kullanmak yerinde olur. Ürtiker tedavisinde en önemli amaç hastalık etkenini saptay?p ortadan kaldırmaktır. Eğer bu yapılam?yorsa, alerjen maddeleri ortamdan uzakla?tırma yoluna gidilir. Örneğin her salam yedi?inde ürtikerle kar??la?an bir hastanın döküntülerinden kurtulmak için bir daha salam yememesi gerekir. Ürtikere neden olan madde belirlenemezse, bütün ku?kulu olgularda hastanın hafif bir beslenme program? uygulaması Önerilir. Bu?ada kolayca ürtikere neden olabilecek yiyecekler verilmez. Genelde pirinçli sebze ve meyveye dayal? bir beslenme program? 4-5 gün kadar ciddi biçimde uygulandı??nda, akut ürtiker olgularının büyük bir bölümünde iyi sonuçlar alınmaktadır.
Hastalığın uzun süre devam etmesi, alınan önlemlerin yeterli olmadı??m gösterir. Bu durumda, vücudun a?ın duyarl?l???n? de?i?tirecek bir duyarl?lık giderici tedavi gerekir. Bu arada sindirim sisteminin düzenli işlev görmesini sa?lamak da çok önemlidir. Karaci?er ve bağırsak rahatsızlıkları tedavi edilmelidir. Karaci?eri zehirli maddelerden arındıran ilaçların ve süt mayalarının kullanılması yararlı olabilir. Hastada iç salgı sistemi bozuklukları da varsa, bunların düzenlenmesi yararlı sonuç verir. Enfeksiyon odaklan ortadan kal damlamalıdır. Ürtikerde mentollü, kalaminli losyonlar yerel olarak kullanıld???nda hastay? rahatlatır. Deriye uygulandıklarında temas alerjisi oluşturabilece?i için, yerel antihistaminikler kullanılmamalıdır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp