Stres Belirtileri Ve Nedenleri

Stres Belirtileri ve Nedenleri

STRES BELİRTİLERİ
 
■ Baş ağrısı
 
■ Bitkinlik
 
■ Ağız kuruluğu
 
■ Kalp çarpıntısı
 
■ Uykusuzluk
 
■ Sinirlilik
 
■ Kolayca ağlama
 
■ Kas ağrıları
 
■ İshal ya da kabızlık
 
■ Deride kızarıklıklar
 
■ Soğuk algınlığı ve gribe kolay yakalanma
 
■ Normalden az veya çok yeme gibi iştah değişiklikleri
 
■ Küçük sorunları gözünde büyütme eğilimi
 
■ Cinsel isteksizlik
 
İnsanlar bir zamanlar, hayatta kalabilmek için kendilerini her an vahşi hayvanlardan korumak zorundaydılar. Vücuüanmız tehlikeli durumlarla başa çıkabilmek için, kalbin daha hızlı attığı, gözbebeklerinin büyüdüğü ve vücudun daha hızlı tepki verebilmesi için kasların gerildiği “savaş ya da kaç” adı verilen bir tepki haline geçiyordu. Günümüzdeyse, bu “savaş ya da kaç” tepkisi, günlük hayaün zorluklarına karşı verilmektedir. Güçlüklerle baş etmekte zorlandığımızda, bir tür sıkışmışlık ve stres hali ortaya çıkar.
 
STRES NEDENLERİ
 
■ Ailede birinin ölümü ya da hastalığı, stres belirtilerine yol açabilir.
 
■ Bir evliliğin bozulması, hem yetişkinler hem de çocukları için stres nedeni olabilir.
 
■ Yeni bir çocuğun dünyaya gelmesi genellikle stres vericidir.
 
■ Taşınma durumları da oldukça streslidir.
 
■ İş hayatında yaşanılan sıkıntılar da stres kaynağı olabilir.
 
■ Stresin belirtileri sık sık ekonomik problemler nedeniyle de görülür.
 
■ Evlilik, yeni bir ev alma veya iş yerinde terfi etme gibi olumlu bazı durumlar da stres yaratabilir.
 
■ Bazı kişiler yalnızca akşam ne yiyecekleri, özel bir günde ne giyecekleri veya tatilde nereye gidecekleri gibi gündelik kararlar verirken bile kendilerini strese sokabilirler. ►
 
Doktorunuz ne önerîrdİ?
 
Doktorunuza ilkin doğrudan stres nedeniyle değil, semptomlardan herhangi biriyle ilgili bir şikayetiniz dolayısıyla gidebilirsiniz. Bu durumda doktorunuz, çeşidi fiziksel ve ruhsal belirtileri göz önünde bulundurarak sorunuza bir teşhis koyacaktır. Problemin ne olduğu saptandığında, doktorunuz yaşamınızın sorun yaratan yanlarıyla başa çıkabilmeniz için birtakım önerilerde bulunacaktır. Sevdiğiniz bir kişinin ölümü gibi ciddi durumlarla karşı karşıya kalındığında, durumu kabullenmeyi kolaylaşürmak için kısa süreli rahaüama amaçlı bir ilaç önerilebilir.Stresle başa çıkabilmeniz için doktor aşağıda belirtilenleri önerebilir:
 
■ Sizi strese sokan şeyin ne olduğunu bulmaya çalışın. Yapmanız gereken çok fazla işiniz olduğunu düşünüyorsanız, en önemlilerini başa yazmak suretiyle, yapdacak işlerin bir listesini oluşturun. Bazı işleri daha sonraya ertelemeyi ve daha az önemli olanları bir dahaki haftaya atabilmeyi öğrenin.
 
■ Düzenli egzersiz doğal bir antidepresan gibi görev yaparak, vücudunuzdaki kimyasalların atılmasını sağlar. Sevdiğiniz bir faaliyete, tercihen bir arkadaşınızla katılmanız yararlı olabilir
 
■ Alkol ve sigaradan yardım beklemeyin. Bunlar uzun vadede, kendinizi daha kötü hissetmenize neden olur. Sağlıklı beslenmeye çalışın ve abur cuburdan mümkün olduğunca uzak durun.
 
■ Kendinizi eve hapsetmeyin. Günün en az bir saatini yalnızca kendinize ayırın. Sakin bir yürüyüş, güzel bir banyo ya da telefonu fişinden çekip bir şeyler okumak rahatlatıcı olabilir.

Stres Nedir

Stres, vücudun çeşitli içsel ve dışsal uyaranlara verdiği otomatik tepki.

Stres; fizyolojik ve psikolojik olmak üzere ikiye ayrılabilir. Fizyolojik stres sadece HPA aksı üzerinden etki gösterirken, psikolojik stres varlığında bu aksa limbik sistem de özellikle hipokampus ve amigdala- dahil olmaktadır.

Stres maruziyetin artması; katekolaminler, adrenalin, noradrenalin ve adrenal glukokortikoitlerin sempatoadrenal salınımını artırarak katabolizmayı artırmaktadır. Bunun sonucunda lipolizi ve glikoz reservlerinin mobilizasyonunu artırır. Bu olay, enerji substratlarının dağılımını ve kullanılabilirliğini artırmada rol oynamaktadır. Davranışsal, otonom, immün ve endokrin sistemlerle ilişkili nöronlarda bulunan CRF, memelilerde öğrenme ve duygulanımla ilgili nöronal yapılarda bol miktarda bulunmakta, memelilerde stres yanıtında önemli bir rol oynamaktadır.

HPA aksı kompleks geribildirim mekanizmalarına sahip nöroendokrin bir yolaktır. Bu yolağın, stres maruziyeti sonucu artan aktivitesi hipotalamik corticotropin-releasing hormone (CRH)'ın salınımı ile ilgilidir. Strese tekrar maruz kalma, hipotalamus-pituitary-adrenal (HPA) aksında stres yanıtını düzenleyen önemli bir alandan salınan CRF; hipatalamo-hipofizer portal sistemde taşınarak ön hipofiz bezine ulaşmaktadır. Burada anterior lobun proopiomelanocortin (POMC) üreten hücreleri –POMC öncülünün bir son maddesi olan ACTH'ı üretmek için- eşzamanlı olarak aktive olur. Dolaşımdaki ACTH adrenal kortekse vardığında, steroidogeneze ve plazma glikokortikoit miktarının artmasına neden olmaktadır.

STRESLE BAŞA ÇIKMANIN YOLLARI

Stresle başa çıkabilmenin en önemli yollarından birisi zamanı ele almaktır. Yani düzenli bir şekilde herşeye vakit ayırmak gerekir. Sadece ders, iş veya mecburi işler değil, beslenme, çeşitli aktivite, eğlence, egzersiz gibi konulara da vakit ayrılmalıdır. Fiziksel bir aktivitede bulunmak, egzersiz yapmak, vücudun fizyolojik şartlarını düzene sokmaktadır. Kalp daha rahat oksijen gönderir, bireyin zindeliği ve gücü artar. Stres hormonlarından kurtulmak kolaylaşır. Bu egzersizlerin yanında gevşeme hareketleri yapılması bedenin rahat bir şekilde kontrol edilmesini sağlar. Bunun için bir uzmandan yardım almak en iyisidir. Çünkü yapılması gereken egzersiz hareketlerini size iyi bir şekilde aktaracaktır. Bunun dışında beslenmeye dikkat edilmelidir. Kahve, çay, kola gib içecekler stresi arttırır. Bitki içecekleri, meyve suları daha çok tercih edilmelidir. Hem enerji düzeyi hem de strese karşı oluşacak tepkiler düzeltilir.

Kişilerle olan ilişkileri ve sosyal etkinlikleri geliştirmek de stresi azaltmanıza büyük katkı sağlayacaktır. Karşıdaki kişiyle tartışırken sorumluluğu ona yüklemek yerine kendi üstüne almak daha olumludur. Farklı bir şeyler denemek de kişiyi rahatlatan aktivitelerdir. Örneğin imaj yenileyerek, konsere giderek, yürüyüş yaparak ortamın oluşturduğu stresten uzaklaşmaya katkı sağlar.

Kişinin kendisi ya da bir başkası hakkında sürekli olumsuz düşünmesi durumu daha da kötüleştirir. Örneğin iş veya okulda düşük bir performans gösteren bir kişi, bundan sonraki bütün olayların da böyle gerçekleşeceğini düşünmek yerine, daha iyi olabilirim diye düşünmesi kendisine pozitif olarak yansıyacaktır. Ayrıca bir problemi çözmek için bazı metodlardan faydalanılabilir. Bunun için; stres neden oldu, çözüm yolları nelerdir, sorunu sadece ben mi sorun olarak görüyorum gibi sorularla problem kontrol altına alınabilir.

Bir çok kişi streste kurtulmak için başka yolları seçer. Bunlar kesinlikle faydasızdır. Madde bağımlılığı, kontrolsüz bir şekilde alışveriş yapma, aşırı tepksi gösterme, herşeyi içine atmak, içine kapanmak, aşırı yemek yemek streste etkili olmayan yöntemlerdir. Bunlar tam aksine vücudun dengesini daha da bozmaktadır.

STRES ANINDA VÜCUTTAKİ DEĞİŞİKLİKLER

Günümüzde stresin bir çok sağlık problemine yol açtığı bilinmektedir. Stres anında beyinden vücuda savaş ya da kaç mesajı gelir. Bu sırada kalp daha fazla enerji üretmek için besinleri daha hızlı pompalar ve kalp daha hızlı atmaya başlar. Oksijen miktarını arttırmak için solunum hızı artar ve kan damarları genişler. Bir çok kişinin farkettiği bir durum olan göz bebeklerinin büyümesi gerçekleşir. Dalak daha çok kan üretir ve karaciğer kana daha fazla glukoz (şeker) üretir. Sindirim hızı yavaşlar.Böylece enerji beyin ve kaslar tarafından kullanılır. Bu durum uzun düre devam ederse vücuda zarar vermektedir.

STRES NE GİBİ SORUNLARA NEDEN OLUR?

Stres anında fazla enerji tüketildiğinden birey kendini güçsüz, yorgun ve endişe içinde hisseder. Daha sonraları kişi uyku problemi çekmeye başlar. Sinirli ve çabuk heyecanlanan biri olur. Konsantrasyon kaybı yaşar ve dikkatini toplayamaz. Daha önce yaptığı ve kolay olan işleri yaparken güçlük çeker. Yani kendi işini kendisi zorlaştırır. İş performansı olumsuz yönde etkilenir ve düşer. Madde bağımlılığı görülür ve içe kapanmaya başlar. Kendini rahat hissedemez. Panik ataklar ortaya çıkar.

Ayrıca kalp hızı artar ve ateş basması görülür. Çarpıntı başlar. Baş ağrısı, nefes darlığı, hazımsızlık ve yutkunma zorluğu ortaya çıkar. Mide bulantısı ve iştah kaybı dolayısıyla da kilo kaybı ortaya çıkar. Cinsel fonksiyonlarında değişiklik olur. Vücut direnci düşer ve sık sık soğuk algınlığına yakalanır.

Bunların dışında vücutta tuz tutulmaya başlanır. Böylece tansiyon gerektiğinde yükseltiliyor. Tansiyonun artması kalbin yorulmasına nedne olur. Vücut direncini arttırmak için stres hormonu (kortizol) salgılamaya başlar. Enerji sağlamak için yağ harcandığından kandaki kolesterol ve yağ miktarı artmaya başlar. Bu da kalp damar hastalıklarının oluşumuna zamin hazırlar.

Stresli zaman uzadıkça kas ve kemiklerde kayıp başlar. Şeker hastalığı görülebilir. Çünkü stres hormonu kan şekerinin dengesizi bozmaya ve pankreasa yük bindirmeye başlar. Pankreas kan şekerini dengeleyecek hormonlar ürettiğinden harap olursa şeker düzeyi de değişir.

Stresin Vücutta Meydana Getirdiği Tepkiler

Stres çağımızın en büyük ruhsal rahatsızlıklarından olmaktadır. Özellikle bazı kişilerde sadece ruhsal anlamda değil, fiziksel olarak da kendisini göstermektedir. Stres altında organizma aşırı derecede tepki verebilmektedir. Kalp atışları hızlanıp solunum artabilmektedir. Bu da kan damarlarının genişlemesine neden olmaktadır. Bunun yanı sıra göz bebekleri büyür ve karaciğerdeki şeker üretim miktarı da artar. Tüm bunlar fiziksel anlamda vücutta meydana gelen değişimler, tepkiler olmaktadır. Stres anında sindirim sistemi de zayıflar. Bu durumda vücuttaki enerji daha çok kullanıldığı için uzun süreli durumlarda fiziksel anlamda ağır rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Stresin neden olduğu belli başlı sorunlar şunlardır:
  • Güçsüzlük, yorgunluk ve endişe
  • Konsantrasyon bozukluğu
  • Sinirlilik
  • Çabuk heyecanlanma
  • Dikkat kaybı
  • Madde bağımlılığı
  • Yapılan işlerde kolayda olsa zorluk çekme
  • Baş ağrısı
  • Panik atak
  • Çarpıntı
  • Ateş basması
  • Nefes darlığı
  • Hazımsızlık
  • Yutkunma sorunu
  • Mide bulantısı
  • İştah kaybı ya da aşırı iştahlılık
  • Kilo kaybı
  • Cinsel anlamda fonksiyon bozukluğu
  • Vücut direncinin düşmesi
  • Tansiyon rahatsızlığı
  • Şeker rahatsızlığı
  • Kalp damar rahatsızlıkları
Tüm bunlar stresin sürekli yaşanması durumunda ileri düzeyde meydana gelen ve gelebilecek olan rahatsızlıklardır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp