Sigara bırakma yöntemleri 2

Sigara bırakma yöntemleri ile, sigara bıraktırma yöntemleri farklı şeylerdir. Sigara bırakma yöntemi, her insanın kendi kendine uyguladığı yöntemdir. Bedavadır ve günahıyla sevabıyla sonuçları kişiye aittir. Sigara bıraktırma yöntemleri ise; sizin dışınızda birileri tarafından size uygulanan ya da uygulamamıza yön veren yöntem lerdir. Halkın kullanımına arz edilmiş oldukları için; sorumluluğu, kalitesi ve güvenceleri olmalıdır. Bilimsel ve kanıtlanmış bir temeli olmalıdır. Çünkü kullananın zihinsel ve bedensel sağlığını ilgilendiriyor. Üstelik bedava değildir. Para ödeniyor, umutlar bağlanıyor ve çaba harcanıyor. Bu nedenlerle, bu yön temlerden en çok bilinenleri irdeleme sorumluluğu hissedilerek, bu mini tur düzenlenmiştir. Bu noktada şu soru akla gelebilir. "Önemli olan sigarayı bırakmak değil mi kardeşim? Eğer bir yöntem, kişinin sigarayı bırakmasını sağlanmışsa mesele kalmamıştır. Bunun nesini irdeleyeceksin ki?" Böyle düşünenleri saygıyla karşılarız. Fakat aynı zamanda eleştiririz de. Bilim; araştırarak, sorgulayarak doğruyu ve hakikati bulma çabasıdır. Dileyen herkes, bibson yöntemini de irdeleyip kritik etme hakkına sahiptir. Varsa yanlışları, böylece ortaya çıkacaktır. Bu bir süreçtir ve asla engellenemez. Sigara bıraktırma yöntemlerinden bahsetme amacımız; her yöntemin sigara kullanma olgusuna bakış açısını ve çözümü nerede aradıklarını anlayabilmektir. Amaç; yöntemleri kötülemek değil, ne olup ne olmadıklarına açıklık getirmektir. Bibson yönteminin onlara göre konumunu netleştirmektir. Bıraktırma yöntemleri çok çeşitlidir. Gruplama kriterleri, amaca göre değişebilir. Örneğin; tek uygulananlar-grup uygulananlar, zihni aktif tutanlar-pasif tutanlar, alet/araç/gereç malzeme kullanılanlar-kullanılmayanlar, evde uygulananlar özel merkezlerde uygulananlar, uzun süreliler-kısa süreliler, uzman gerektirenler-gerektirmeyenler, standart kalı kurallılar-esnek olanlar, tıp kökenli olanlar-alternatif kökenli olanlar, ilaç ve benzeri madde kullanılanlar-kullanılmayanlar, beden merkezli olanlar-zıhın merkezli olanlar ... v.b. bir çok kriter kullanılabilir. Mucize yöntem ya da mucize kişi yoktur. Evrende yaratılmış ve var olan her şeyin doğal bir işleyiş yasası vardır, biz farkın da olmasak bile. Eğer mucize aranıyorsa; bu yasada aranmalıdır. Sigara kullanmak, evrensel ve geleneksel bir alışkanlık olduğuna göre; bir sigara bıraktırma yöntemini irdelerken bakış açımız burası olmalıdır. Yöntemin sigara kullanma olgusunu tanımlaması var mı, varsa nedir? Alışkanlık yasaları ne kadar dikkate alınıyor? Yöntem, zihin işleyiş yasalarıyla ne kadar uyumlu? Bibson yöntemi, zihin mucizesinin ve alışkanlık ya salarının farkına varılmasını ve kullanılmasını öğretmeyi amaç edinmiştir. Bu ön bilgilendirme ve bir yönteme bakış açısının ne olması gerektiğinin kriterlerini saptadıktan sonra; bilinen bazı sigara bırakma yöntemlerinin belirleyici özellikleri ve etki mekanizmalarını birlikte irdeleyelim. 1- Hipnoz Yöntemi Hipnoz; sihir, büyü, gizem, telkin, irade dışı, zahmetsiz, olağanüstü güç ... gibi özellikleri olduğu varsayılan bir yöntemdir. Bilimsel olarak kabul edilmiş yönleri olmasına karşın, istismara çok açık bir yöntemdir. Hipnoz; bilincin farkındalık seviyesi düşürüldükten sonra, bilinçaltına telkin verme (şartlandırarak inanç oluşturma) yön temidir. Uygulama şekline göre; kişi, hipnoz sırasında verilen telkinleri hatırlayabilir de, hatırlamayabilir de. Hipnoz yöntemi ile sigara bırakmayı düşünen kişilerin beklentisi önemlidir. Genelde beklenti şudur: "Ben kendi irademle sigara kullanma alışkanlığına son veremiyorum. Sen ne yaparsan yap, bana sigarayı bıraktır. Canım sigara içmek istemesin". Eğer hipnoza ve hipnoz yapan kişiye inanıyorsa, verilen telkini (inanç şartlandırması) bilinçaltı alır ve uygular. inanmazsanız, hiçbir etkisi olmaz. Etki süresi kısa da sürebilir, uzun da. Eğer sigara kullanmanın yaşamınızdaki yeri, rolü ve görevlerine son verme mtşseniz, hiç etki olmaz. Hipnoz; gözlerinizi kapatıp bedensel olarak gevşedikten sonra, telkin veren kişinin söylediklerini hayal etmektir. "Gözünü kapa" der, kaparsınız; "aÇ" der, açarsınız. "Kendini rahatlamış ha yal et" der, kendinizi rahat hayal edebilirseniz edersiniz. Edemezseniz rahatlayamazsınız. Bunun şaşılacak yanı yok ki. Hipnoz sırasında zihin uyumaz. Zaten uyursa telkin almaz. Göz kapalı olduğu için, sanki uyku gibi algılanır. Hipnozu, yemek ten sonra koltuğa kendinizi bırakınca rehavet çökmesi ve içinizin geçmesi gibi düşünmek mümkündür. insan bir parmak şıklatma ile uyuyup, bir parmak .ıklatma ile uyanmaz. Bunu istemesi, buna şartlanması ve bunu önceden kabullenmesi gerekir. Hipnozu uygulayan kişinin mesleği, bilgi birikimi ve telkin verdiği konudaki deneyim derinliğine göre, verdiği telkinler deği- şebilir. Herkes hipnoz olmaz. Niyet, inanç ve telkine yatkınlık önemlidir. Şimdi, sigara bıraktırmak amacıyla uygulanan bir hipnoz seansında verilebilecek telkin cümlesi örneğini ve bunun nasıl bir etki yaratacağını birlikte inceleyelim: Gözlerinizi kapattıktan sonra, birkaç kez derin nefes alıp ver meniz istenir. Kendinizi rahatlamış, gevşemiş ve çok sakin hissetmeniz telkin edilir (söylenir). Örnek bir telkin cümlesi şudur; "Canın artık hiç sigara içmek istemiyor. Etrafında sigara içen/eri görünce onlardan etkilenmiyorsun. Sigaradan ve si-gara dumanından iğreniyorsun. Ağzına sigara aldığında jenalaşma hissediyorsun. Miden bunaltıyor, iğreniyorsun ve içemiyorsun. Sigara içmediğin zamanlarda kendini çok rahat ve mutlu hissediyorsun." Telkin, yavaş ve monoton bir ses tonu ile verilir. Bu telkin cümleIeri birkaç kez tekrar edilirse, etkisi artar. Bu seanslar orta lama 8-10 kez tekrar edildiğinde sonuç verebilir. Hiçbir değişiklik olmayabilir de. Şimdi burada yapılan işlemin zihin işleyiş sistemi açısından yorumuna bakalım: 1- Kişi, sigarayı bırakmaya istekli ve niyetlidir (öyle varsayıyoruz) . 2- Tüm iradesini (zihin kontrolünü) hipnoz eden kişiye teslim ediyor (onun vereceği telkinlerin işe yarayacağını peşinen kabul ediyor). 3- Zihindeki beklentisi net olarak belli; seanstan sonra canının sigara içmek istememesi. 4- Hipnozcu tarafından "Canın artık hiç sigara içmek istemiyor. Etrafında sigara içenleri görünce onlardan etkilenmiyorsun. Sigaradan ve sigara dumanından iğreniyorsun. Ağzına sigara aldığındajenalaşma hissediyorsun. Miden bulanıyor. iğreniyorsun ve içemiyorsun. Sigara içmediğin zamanlarda kendini çok rahat ve mutlu hissediyorsun" düşüncesi telkin ediliyor (şartlamak) . 5- Bu telkinler birkaç seans tekrar ediliyor. Amaç; bu telkin cümlelerinin düşünce ve inanç kalıbı (DİK)haline gelmesidir. Beklenen sonuç: Eğer bu ifadeler DİK haline dönüşürse elbette etkisini gösterir. Yani bilinçaltı ikna edilmiş olur. Kişi sigara içtiğinde fenalaşma hisseder. Midesi bulanır ve iğrenir. O anda bu sıkıntı veren durumdan kurtulmak için sigara içmez. içemeyince amacına ulaşmış olur. Ancak, içmediği için mutlu olur mu onu zaman gösterir. Burada şaşılacak hiçbir yön yok. Her şey programlandığı gibi çalışabilir. Çalışabilir diyorum, çünkü aynı telkin herkeste aynı sonucu vermez. Her şey sizin niyetinize ve kararlılığınıza bağlıdır. Bu telkine rağmen, hiç etkilenmeden, sigara kullan maya devam eden kişiler de olur. Telkinden sonra daha çok si gara içmeye başlayanlar da olur. Ya da bir süre sonra tekrar kullanmaya başlayabilirsiniz. Kısacası her şey size bağlıdır. Bu tip bir hipnozda; zihniniz aktif değil, pasif. Sigara kullanma alışkanlığı ile ilgili bilgilendirilmiyorsunuz. Bib'ler çalışmaya devam ediyor. Eski DİK'ler üzerinde bir çalışma yapılmıyor. Siz ne olup bittiğinin farkında değilsiniz. Daha sonra kullanacağınız hiçbir şey yok elinizde. Eğer sigara kullanmanın yaşamınızdaki yeri, rolü ve görevi devam ediyorsa; hipnozun hiçbir etkisi olmaz. 2- Akupunktur yöntemi İnsan vücudunun dış bölgelerinde, iç organların işleyişini denetleyen beyindeki merkezlere uzanan meridyenler ve bunların üzerinde sinir uçları olduğu varsayımına dayanarak geliş- tirilmiş bir yöntemdir. Kişinin şikayetlerine bağlı olarak; meridyenler üzerindeki bazı noktalara saplanan altın iğnelerden düşük voltajlı elektrik uygulaması tarzında da olabilir. Sadece kulaktaki bazı merkezlere iğne takma şeklinde olan uygu lama da olabilir. Buradaki beklenti de, hipnozdakiyle aynıdır. Kişiye yine telkin (inanç şartlaması) verilir. Fakat uyanık halde iken. Yine hipnozda olduğu gibi, akupunktura ve uygulayan kişiye inanıyor sanız etkili olabilir. Kulağa iğne takıldığı andan itibaren canınız sigara içmek istemeyebilir. Telkin olarak neler verilmiş ise, o etkiler yaşanabi lif. Yaşanabilir diyorum, çünkü herkeste yaşanmayabiliyor. Bayan S, sigarayı bırakmak amacı ile bir akupunktur uzma nma gidiyor. Kulağına 5 tane iğne takılıyor. Bir hafta süre ilc canının hiç sigara istemeyeceği telkin ediliyor. Hakikaten bir hafta süre ile aynen telkin edildiği gibi, canı hiç sigara içmek istemiyor. Bu durum çok hoşuna gidiyor. Kendine güveni geliyor. Her şey umduğundan daha iyi ve kolayoluyor. Bir hafta sonra kontrole gidiyor. Bir hafta sigara içilmemiş ol ması haberi, uygulamayı yapan kişiyi de mutlu ediyor. Bir hafta önce taktığı iğneleri çıkarmak için kulağa bakıyor ki, iki ta nesi yok. İki iğne nerede ve ne zaman düştü diye merakla so ruyor. Bayan S şaşkın. Nerede ve ne zaman düşmüş olacağı- nı düşünüyor ama, düştüğünün bile farkında değil ki. Neyse, yeni iğneler takılıyor. Fakat bu kez içine bir kuşku düşüyor. İğne ne zaman düştü? Acaba bir hafta hissettiğim rahatlık, beş iğne var iken mi ol du, yoksa üç iğne ile mi? İğneyi aramaya başlıyor. Arayan bu lur, iğneyi buluyor. Nerede? Banyo küvetinde. Ne zaman düş- müş? Daha takıldığı akşam banyo yaptığı sırada düşmüş. Ya ni bir hafta üç iğne ile gezmiş, ama farkında değil. Kulağında iğneler tam olduğunu varsayarak (DİK)dolaşmış. Canı hiç si gara içmek istememiş. Fakat şimdi kulağında yeni iğneler ol masına rağmen, canı sigara içmek istemiş. Dayanamayıp iç miş. Büyü (telkin) bozulmuş tabi. Yani sigarayı bırakamamış. Kısacası; inarıırsanız etkili, inanmazsanız etkisiz bir yöntem. Her şey size bağlı. Eğer sigara kullanmanın yaşamınızdaki ye ri, rolü ve görevi devam ediyorsa; akupunkturun hiçbir etkisi olmaz. Akupunkturda; zihniniz aktif değil, pasif. Sigara kullanma alış- kanlığı ile ilgili bilgilendirilmiyorsunuz. Bib'ler çalışmaya de vam ediyor. Eski DİK'ler üzerinde bir çalışma yapılmıyor. Siz ne olup bittiğinin farkında değilsiniz. Daha sonra kullana cağınız hiçbir şey yok elinizde ve zihninizde. Kulağa takılan iğnelerin etkisini ve neler hissedildiğini merak ederek ben de taktırdım. İki gün gözlem yaptım. Ağndan baş- ka bir etki hissetmedim. Bazı anlarda kulağımda iğne olduğu nu bile unuttum. 3- Işın cihazı ile akupunktur uygulaması Vücudun bazı akupunktur noktalarına beta ışını tatbik edilme si prensibine dayanan ... punktur adındaki cihazın etki mekanizmasını, Sigarayla Savaşan Vakfı'nın bu cihazı tanıtan broşüründen aynen aktaralım, kararınızı siz verin. "Bu teknik, biyolojik olarak vücudun gerektikçe ürettiği, ancak sigara yüzünden artık üretmeyi unuttuğu doğal iç denge salgımız olan "endorfinlerin" salgılanmasını deyim yerindeyse vücuda tekrar öğretmekte, üretimi başlatmaktadır. Vücut bu salgıyı birçok konumda üretir. Örneğin üzüldüğümüz zaman veya sevindiğimiz zaman ya da fıziksel bir zorlanma ile karşılaştığımızda bu salgı vücudumuz tarafından üretilir. Hatta gülmek bile endorfın salgılanmasına neden olmaktadır. Fakat, si gara tiryakilerinde aldıklan nikotin nedeni ile bu salgı yeterli düzeyde salgılanmaz. Tiryaki; vücudun üzüntü, sevinç, stres gibi durumlarında biyolojik olarak bu ihtiyacı, sigara içmek sureti ile karşılar. Sigaranım temeldeki fiziksel bağımlılığı bu dur. Nikotin, bilindiği gibi bir uyuşturucudur. Bütün bu tür uyuşturucularda olduğu gibi sinirlerdeki nöronlara yerleşirler. Sinir hücrelerinin doğal endorfin üretmesi yönün de vücudu uyarmayı durdurturlar. Bu şekilde beyin yanılarak endorfın yerine nikotinin alınması yönünde ta1epte bulunur. İşte, tiryakinin en çok sigara içme ihtiyacı bu şekilde kendini gösterir. Doğal endorfin yerine sürekli olarak ona benzeyen, ancak asla onun yerini tutmayan nikotin alma ta-lebi gelir. Böylece, tiryakı hem streste, üzüntüsünde hem d sevincinde sigara içme ihtiyacı duyar. Uygulanan bu teknikte, vücudun belirli noktalarına deri dı- şından mili amper ile ifade edilecek şekildeki ışının uygulama sı sonucunda sinir hücreleri vücudun doğal salgısı olan endorfıni bol miktarda üretmeye başlamaktadır. Böylece üç gün süreyle tiryakının nikotine olan suni talebi sonlanmaktadır". Her gün 20 dakika olmak üzere, üç günde toplam 60 dakika beta ışını uygulanması ile sigarayı bıraktırdıklarım iddia ediyorlar. Bu bilimsel açıklamadan sonra, şu bilimsel uyarıları da yapmışlar. "Bu teknik ile sadece, sigarayı gerçekten bırakmak isteyen kişiye yardımcı olunmaktadır. Sigarayı bırakmak istemeyenler üzerinde uygulamamın etkisi olamamaktadır. Başa nyı sağlama almak için, uygulamaya gelen tiryakilere çeşitli psikolojik taktikler de öğretilmektedir." Bu psikolojik taktikler ise şöyle açıklanıyor: "Olumsuz etkileri nedeniyle, en az 4 gün boyunca aşağıdaki belirtilen içeceklerden kesinlikle uzak durunuz. çay, kahve, kafeinsiz kahve, kolalı meşrubatlar, alkollü içecekler. Alkollü içecekleri almamayı bir hafta sürdürmenin uygulamaya yardımcı olacağını hatırlatmalıyız. Uygulama süresince ve bunu takip eden an az bir ay boyunca bol su için (günde en az 2-3 litre). Bol miktar da meyve ve yeşil sebze yemelisiniz. İlk günlerde sigara aklınıza sık geliyorsa; bulunduğunuz ortamların dışına çıkınız, alı- şık olduğunuz davranışlardan başka, değişik şeyler yapınız." "Çok önemli: Taşıt aracı kullananlar üzerinde, uygulama süresince refleksleri azaltan, uyku getiren belirtiler görülebilir. Özellikle, kendi kullandığınız taşıt ile uzun yola çıkmayımz". Işın uygulaması için vakfımıza 300 $ bağışta bulunmanız şarttır. Yorum yapma gereği bile duyulmayan, tutarsız ve komik bir yöntem okudunuz. Tekrar tekrar okuyunuz. Sinir uçlarına yapışan nikotin yüzünden, vücut endorfini yeterli salgılayamıyormuş. Onun yerine, dışardan nikotin istiyormuş. Sigaranın fiziksel bağımlılığımn temeli de bu imiş. Endorfin yerine nıkotinle denge sağlamaya alışıyormuş vücut. 60 dakikalık beta ışını uygulayınca, tekrar bol miktarda yeterli endorfın salgıla maya başlıyormuş. Eğer sigara kullanma alışkanlığı bu şekil de gerçekten bırakılabiliyorsa, muhteşem bir teknik bu. Fakat tekniğin tutarlı ve geçerli bir temeli olmadığım yine kendileri söylüyor. "Sigarayı bırakmak istemeyenler üzerinde uygulamanın etkisi olamamaktadır." Eğer bağımlılığın temeli gerçekten burada açıklandığı gibi tamamen biyokimyasal ise, ışın uygulanan her tiryakinin istisnasız bırakması gerekmez mi? Hani beta ışını uygulayınca vücut yeniden bol miktarda endorfin üretmeye başlıyor ve nikotin istemiyordu? Fakat böyle bir durum yok. "Başarıyı sağlama almak için, uygulamaya gelen tiryakilere çeşitli psikolojik taktikler de öğretilmektedir" diye de ilave edilmiş. Öğretilen taktik nedir, taktiklerin neresi psikolojik? Konuyu bilen bir psikolog olarak, bu sözde taktiklerin; kesin bırakmak isteyenlerin katılmasını ve bırakama yanlara hazır bahane bulmayı önceden sağlama almak için uydurulmuş kurnazlıklar olduğunu düşünüyorum. Psikolojik taktiğin en etkilisi de, bu uygulama için 300 $ bağış yapma nız. O zaman her tarafınızdan endorfın salgısı akıyor herhal de. Bu iş için bu kadar para bayılmak, gerçekten psikolojik et ki yapar ve bırakabilirsiniz. Ama bu, taktik değil, motivasyon sımfına giren bir etki olur. Zaten bırakanlar da bu nedenle bırakıyor. Bedava uygulansa, etki sıfır olur. "Gülmek bile endorfin salgılanmasına neden olmaktadır" ifa desi bilimsel olarak çok doğru. Cem Yılmaz ya da Yılmaz Er doğan'ın bir programına gidip izlemek, bence ışın cihazından daha çok endorfin salgılatır. Ama yine de sigara bırakılmaz. İnsanlar gün boyu kahkaha atar, ama sigarasını da paşa paşa içer. Önemli olan sigara kullanmanın yaşamınızdaki yerı, rolü ve görevine son vermeye niyet etmektir. Taktik bahane. Eğer sigara bırakamama nedeni sinir uçlarına yapışan ve endorfln salgılanmasını azaltan ya da durduran nikotin ise, işte size taktik: Harnama, kaplıcaya ya da saunaya gidin. Bol bol terleyin. Üstüne de bir kese attırın. Bol bol da sıvı için (su, çay, bitkisel çaylar, ayran, meyve suyu ... ). Vücudunuzdaki nikotıni attınız işte. Vücudunuzun doğal endorfın salgılaması için de bol bol kahkaha atın. Bir komedi kaseti seyredin, sinema ya ya da tiyatroya gidin. Taktik çok etkilidir, ama para istemez. Bu kitaptan bir dostunuza hediye edin yeter. Ya da, in ternet sitemizin adresini dostlarınıza iletin yeter. 4- Bilgisayarlı cihazlar Bilgisayarın girmediği konu kalmayacak yer yüzünde. Bunun için iki şey gerekli. Birincisi, cihaz. İkincisi, cihazın içindeki program. Şu anda piyasada böyle cihazlar var. Ortalama 7xlO cm eba dında, kola takılıp tansiyon ölçer cihazlara benziyor. Çalışma esası; psikolojide klasik şartlama dediğimiz yönteme dayalı. Cihazı satın aldıktan sonra sigara bırakma işlemine başlıyorsunuz. Bir hafta süre ile, her sigara içtiğinizde cihazın üzerinde ki ilgili tuşlara basarak, sigarayı içtiğini saati yazıyorsunuz. Bir hafta süre ile yapacağınız sadece bu. Bir hafta Sonra tamam düğmesine bastığınızda, cihazın içinde ki program, bir haftalık sigara içme aralıklarınızı hesaplıyor. Çıkan hesaba göre, 30 gün içinde her gün içtiğiniz sayıyı azaltacak bir program yapıyor. Bu programa göre, sigara içme saatlerinizde uyarı zili (titreşim) çalıyor. Her zil çalışta sigara içiyorsunuz. Zil çalmadan, kendi kafanıza göre asla si gara içmek yok. Her gün, içme aralıkları uzatılıyor. Otuz gün sonunda bir tek sigara, yani son sigaranızı içiyorsunuz ve bitiyor. Program bitiminde sizi kutlayan bir mesaj ekrana geli yor. Hoş bir rnüzikle iş bitiyor. Cihaz bir kişi için programlanmış, başkası kullanamaz. Bir kullanımdan sonra program ken diliğinden siliniyor. Yoksa herkes birbirine verir. Üretenin kan nerede kalır? Şimdi bu yöntemin etki mekanizmasını birlikte gözden geçtre lim. 1. Sigarayı bırakmaya niyet ediyorsunuz. Bu cihaz yardımı ile bırakabileceğinize inanıp cihazı satın alıyorsunuz. Niyetiniz olmasa ve inanmasınız, niye boş yere 120 dolar veresiniz ki. 2. Cihazı satın aldıktan sonra, üşenmeden her sigara içtiğinizde saatin kaç olduğunu cihaza kayıt ediyorsunuz. Kararlı olmasanız kaydetmeyi unutursunuz. Diyelim ki saati kaydetmeyi unuttunuz ya da ihmal ettiniz, sorumluluk size ait. Cihazın bundan haberi bile olmaz, çünkü canı yok. Cihaz hep yanınızda olmalı. Yanınıza almayı unutursanız, cihazın umurunda bile olmaz. Bütün bunlar, bir sorumluluk ve kararlılık demektir. 3. Diyelim ilk hafta bunları yaptınız. Bundan sonra yeni bir dönem başlıyor. Artık cihazın uyarıları ile sigara içmeye başlayacaksınız. Öyle kendi kafanıza göre sigara içmek yok. Cihaz, "şimdi sigara iç" diye zil çalacak, siz de bu emire uyarak, "peki baş üstüne" diye komutla sigara içeceksiniz. "Hasıir oradan, sen kim oluyorsun da, bana günde kaç tane sigara içeceğimi ve ne zaman içeceğimi söylüyorsun" deyip ona uymayabilirsiniz de. Cihazın bundan haberi bile olmaz, ama demiyorsunuz. Neden? Çünkü; bırakmaya niyet ettiniz, karar verdiniz, üstelik 120 dolar verdiniz. İsterseniz uymayın. 4. Üç hafta süreyle, her hafta uzayan aralıklarla ve cihazın "iç" dediği saatlerde sigara içiyorsunuz. Cihazın düğmesi hep açık olmalı. Kapattığınız anda sesi çıkmaz. 5. Derken otuz günlük süre bitiyor. Artık sigara içmemek zorundasınız. Ya içerseniz? O sizin sorununuz kardeşim. Cihazın işi bitti. Satılan mal geri alınmaz. Almasaydınız, zorla satmadık ya. Ne yaparsan yap, başının çaresine bak. İstersen bu kez de nikotin bandım dene. Ondan da sonu almazsan, diğerlerini dene. Şaka bir yana, elbette bu cihaz yardımıyla(!) sigarayı bırakan kişiler de var. Bir düşünün lütfen, sigarayı cihaz mı bıraktır dı, kişi kendisi mi bıraktı? Cihazın kişiye katkısı ve yardımı ne oldu? Eğer kişi gerçekten niyetli ve kararlı ise, etkili olmayacak yöntem yoktur. Kararlı ve niyetli kişileri, olgunlaşmış mey veye benzetiyorum. Dalından yere düşmeleri için sadece kü çük bir bahane gerek. Üzerine kelebek konsa yere düşer. OL gunlaşmamış meyve ise, fırtınada bile düşmez. Dalını kessen yine düşmez. Zaten olgunlaşmamış meyve yenmez, yense bile karın ağntır. Bir önerim var. Çocuğunuza ya da ihtiyacı olan birine 120 do lar verin. O da aynı görevi sizin için yapabilir. Cihaza gerek yok. Üstelik bir insana ekonomik katkı yapmış olursunuz. Ha yır duasını alırsınız. 5- Nikotin Replasman Tedavisi (NRT) Replasman, yerine koymak anlamında bir kelimedir. Sigara du manındaki nikotinin yerine, nikotin içeren malzemeler (vücuda yapıştırılan bant, nikotin1i sakız ya da ağıza sıkılan sprey) kullanarak sigara içmekten vazgeçirme yöntemidir. Sigara iç meden, vücuda azar azar nikotin vererek vücudu kandırmayı amaçlayan bir yöntem. İşin ilginç yanı, bu malzemelerin prospektüsünde, sigara bıraktıran bir araç olmadığı, bırakamayanlara destek olmak amacı ile üretildiği yazılmaktadır. Üstelik firmalar tanıtım broşürlerinin altına şu ifadeyi koyma açık yürekliliğini, dürüst!ü- ğünü ve sorumluluğunu göstermektedirler. "Not: Bu bant tek başına, sigara bırakurmada, etkili değildir. Psikolojik tedavi programlarından da destek alınması önerilir." Kullanmayı düşünenler için uyanlar da verilmektedir. Kalp hastaları ve tansiyonu olanların doktor kontrolünde kullanması gibi. Deride ve bazı iç organlarda aleıjiler yapabilmekte dir. Daha da önemli bir uyarı var. Bandı taktığınız süre içinde kesinlikle sigara içmemelisiniz. Neden? çünkü nikotin zehırlen me sinden ölebilirsiniz. Nitekim bu uyanya uymadığı için ze hirlenenler olabilmektedir. Şimdi nikotin bandının etki mekanizmasına birlikte bakalım. 1. Öncelikle sigarayı bırakmaya istekli ve kararlı olacaksınız. Niyetiniz yoksa, hiç faydası olmayacağını malzemenin üretici üzerine yazmış. 2. Nikotin bandı taktığınızda asla sigara içmeyeceksiniz. Bu kesin şart. Aksi halde nikotin zehirlenmesinden ölebilirsiniz. (Bu, ciddi bir uyan ve korku faktörüdür. Sıkıysa iç). 3. Eğer ikinci maddeye uymayacaksan zaten nikotin bandı kullanmazsın. Kullanırsan da sigara içemezsin. Sıkıysa iç. Nasıl taktik ama? 4. Her sabah kalktığında yeni bir nikotin bandını vücudunun münasip bir bölgesine yapıştıracaksın. Gün boyu asla sigara içmeyeceksin. İçersen ne olacağı sıkı sıkı tembih edilmiş. Nikotin zehirlenmesinden ölebilirsiniz. İstersen iç. Günah bizden gitti. 5. Üç ay süreyle her gün bu işlemin yapılması tavsiye ediliyor. Eğer kendini sigarayı bırakmış hissediyorsan üç ay takmak da gerekmiyor. Beklenen sonuç: Eğer nikotin bandım üç ay kullandıysanız, lll kotin zehirlenmesi ve buna bağlı ölüm riskini dikkate alanılı sigara içmediyseniz; üç ay sigara içmemiş oldunuz. Eğer sigıı rayı bırakmaya niyetli ve kararlı iseniz, hazır üç ay içmemlşl niz, bir yığın da para ödemiş ve kurallara uyma becerisi gÖH termişiniz; bu saatten sonra tekrar sigara içmeye başlamalı aptallık olur. Şimdi düşünün ve kararınızı verin. Bu yöntemle sigarayı bırakan bir insanın başarısında etkili olan nedir? Nikotin madde si mi, kişinin kararlılığı mı, yoksa üç ay içmediği için Düşün ce ve İnanç Kalıplarının değişmiş olması mı? Nikotin bandının neden üç ay kullanılması öneriliyor? çünkü nikotin bağımlılığının(?) üç ayda bittiği varsayılıyor. Her ay banttaki nikotinin dozu azaltılarak, vücut yavaş yavaş nikotinsizliğe alıştınlıyormuş(?). Sanki nikotin vücudun doğal bir ihtiyacı. Sanki alışkanlığa bir anda son verilirse bir kriz yaşa mr. Vücudun nikotin ihtiyacı diye bir şey yok ki. çoğu insanın, ni kotinin vücutta kalma ve vücuttan atılma süresi hakkında yan lış bilgisi var. Kanda bulunan nikotin, 48 saat içerisinde ta mamen parçalanarak, idrarla atılır ve biter. Nikotin ihtiyacı di ye bir şey kalmaz. Üstelik vücutta bulunan nikotinin etki sü resi (yarılanma ömrü). yarım saatte bir, yan yarıya azalır. Bu nun anlamı; son içtiğiniz sigaranın vücudunuzdaki etkisi ya nm saat içinde % 50 azalır, sonraki yarım saatte % 25, ondan sonraki yarım saatte % 12,5 olur demektir. Üç saat sonra ise hiç etkisi kalmaz. O halde üç ay daha, vücuda saf nikotin verilmesinin anlamı ne? Madem insanlar nikotin bağımlılığı nedeniyle sigara içiyor ve yine bu nedenle bırakamıyor; nikotini deriden verince ba- ğımlılık yapmıyor mu? Bu sorunun cevabını Amerikan Psikiyatri Birliği; "Nikotin ba- ğımlılığı, reçeteyle verilen ilaçlarla da (nikotin bandı, saklZı ve spreyiJ gelişebilir" diyerek veriyor zaten. Buyurun ce naze namauna denir bunun adına. Nikotin bandı da bağımlılık yapıyorsa, bırakmayı sağlayan etkinin dayanağı nedir o hal de? Tabii ki sizin düşünce ve inanç kalıbınız. Sizin niyetiniz ve kararlılığınlZ. NRT yöntemi. doktorlar tarafından cesaretle ve büyük bir bi limsel tavırla öneriliyor ve uygulanıyor. Üstelik nikotin bandı- na ilaç deniliyor. Çivi çiviyi söker mantığı herhalde. Nikotin sakızında da durum aynıdır. Canınız sigara içmek is tedikçe zehir gibi nikotinli sakızlardan bir tane çiğneyip ata caksınız. Akşama kadar canınız her sigara istediğinde bunu yapacaksınız. Normal sakız çiğneyin daha iyi bence. Sadece ağzınız ı meşgul etmiş oluyorsunuz. Dileyen yalancı emzik de kullanabilir. Sonuç aynı olur. Yalancı emziğin daha da etkili olduğunu biliyorum. Nikotin spreyinde ise; ağzımza sıvı nikotin püskürtüyorsunuz. Oradan kanınıza kanşıyor. Ağızda yine nikotin tadı ve koku su hissediyorsunuz. Mantığının diğer ikisinden farkı yok. NRT yöntemlerinde (bence bir yöntem bile değil). zihinde ya pılan hiçbir şey yok. Sigara kullanmanın yaşamdaki yeri, ro lü ve görevi yerli yerinde duruyor. Üstelik daha da kötüsü, in sanlar madde bağımlısı olduklanna inandınlıyorlar. 6- psikoterapi Genelolarak psikoterapi; kişinin düşünce, duygu ve davranış- ları üzerinde otokontrol sağlamasını ya da kendisi ve tutumları hakkında bilinçlenmesini amaçlar. Bu amaca ula- şırken. gidilen yollarda farklılıklar olur. Bazılan davranışı, ba zıları duygulan, bazılan da bir bütün olarak alışkanlığı ele ala bilir. Kısa sürenlerı. uzun sürenleri, bireysel ya da grup tar-ında olanlan, workshop denilen aktif uygulamalı olanlan, Ö'/ bilinç kazandırmayı amaçlayanlan olabilir. Sigara bıraktırma konusundaki psikoterapiler; çok kısa süre li de olabilir, uzun süreli de. Psikoterapilerin etki mekanizma lan, kişinin Düşünce ve İnanç Kalıplannın fark ettirilmesi Vi' değiştirilmesini içerir. Kişinin irade ve özgüvenını artırarak alış kanlığa SON verecek güç ve cesarete kavuşmalarını sağlar. Di ğer yöntemlerden en önemli farklılığı, bireyin kendisi ve seçim leri hakkında kalıcı bilgiler kazanmasım sağlamasıdır. Psikoterapiler; psikanaliz, davramşçı, bilişsel, psikodrama, bü tüncül, varoluşçu, duyarsızlaştırma ... gibi ekol adlanyla bill nir. Ancak pratikte, karma uygulamalar yaygındır. Yani; yeri ne göre hepsinin bazı yönlerini kullanarak sonuç almak. Bir psikolog olarak, psikoterapi yöntemlerini diğer yöntemle re tercih ederim. Neden? çünkü sigarayı değil, sizi ve alışkan lığınızı hedef alır. Kendinizi tamma yönünde kalıcı bilgiler alır sınız. Aldığınız bilgiler sadece sigara kullanma alışkanlığı ilc sınırlı kalmaz, yaşamınızın birçok alamnda kullanacağımz te mel yaşam bilgileridir. Sigarayı bırakmanızı sağlayamamış 01 sa dahi, yine de kazançlanmz olur. Ancak; psikoterapi uygu layan kişinin bilgi birikimi ve deneyimi çok önemlidir. Önce likle sonucu bu belirler. 7- Diğer yöntemler Sigara kullanma, dünya nüfusunun altıda birini ilgilendiren bir alışkanlık. Gelişmiş, azgelişmiş, gelişmekte olan ya da ge ri kalmış bütün ülkeleri ilgilendiren bir sorun. Sigaranın ne den olduğu hastalıklar ve sonuçlar, her ülkenin sağlık bütçe sinde önemli artışlar getirmeye başladı. Daha doğrusu öyle olduğu fark edilmeye başlandı. Bu nedenle başta gelişmiş ül keler olmak üzere, tüm ülkeler genel çözümler üzerinde çalış- malar yapmaktadır. Ancak, her ülkede çelişkiler de devam etmektedir. Bir taraftan salgımn, sözde ortadan kalkmasım is tiyormuş gibi yapıyorlar; diğer taraftan tütün ekimini teşvik ediyorlar, yeni sigara fabrikalan kuruyorlar, sigara ihraç ya da ithal ediyorlar. Sigara bıraktırma bir sektör olmaya başladı. Konuyla ilgisi olan ya da olmayan birçok kişi, bu alanı kazançlı bir pazar olarak görmeye başladı ve çeşitli malzemeler üretiyorlar. Bilimsel te meli olan da var, konunun özüyle uzaktan yakından hiçbir il gisi olmayan ticari yaklaşımlar da var. Ağızlıklar var, çift filtreli olanlar, biyolojik filtreler, plastik si garalar, tespih benzeri el oyalayıcılar, nikotini vücuttan atan(?) bitki özleri, sigara bırakma klinikleri, teyp kasetleri, CD'ler, video kasetler, kitaplar, internet programları, kredi kartı ile öde meli sistemler, sihirli formüller ... Şu çok iyi bilinmelidir ki; sigara bıraktıran sihirli bir formül, sihirli bir ilaç, sihirli bir yöntem, bitki, kurum ya da kuruluş ve son olarak sihirli bir kişi yoktur. Sihir de, büyü de insanın zihnindedir. Yani sizdedir. Bütün iş sizde biter. Sigara kullanma .alışkarılığına SON vermek, bir an meselesi dir. Karar verdiğiniz anda, siz de sigara kullanmayan bir in san olabilirsiniz. Bunun için, hiçbir araca ya da kişiye ihtiya cımz yoktur. Sadece, doğru ve geçerli bilgiye ihtiyacımz vardır. 8- Bibson yöntemi "Bibson yöntemi"ni, altı etap ve iki mini tur boyunca anlattık ve tanıttık zaten. Her şey işte elinizin altında. Yaşamımız boyunca faydalanacağınız, dostlarımza önerebileceğiniz, armağan edebileceğiniz temel bir eser.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp