Romatizmada Alınacak Sağlık Hizmetleri

Romatizmada Alınacak Sağlık Hizmetleri :

Diyelim ki son iki hafta her sabah eklem ağrılarıyla uyanıyorsunuz. Kalçalarınız öylesine perişan durumda ki eşinize destek olacak haliniz yok. Ya da parmaklarınızdaki ağrı nedeniyle kalem tutup gazetenin bulmacasını çözmeniz hile zorlaştı. .

Bir şeylerin ters gittiği ortada. Yoksa romatizma mı? Ama hekime gitme konusunda kararsızlığınız sürüyor. Romatizmaları yaşlıların bilinen faturası değil mi? Hekim buna ne yapabilir?

Çok şey! Ayrıca hekim ve diğer sağlık görevlileri ne yapmamız gerektiği konusunda yardımcı olabilir. Bu bölümü en iyi sağlık hizmetini kimlerden ve nasıl alabileceğinize ayırdık.

Zaman Yitirmeyin!:

Dizlerinizin romatizma nedeniyle mi, yoksa son zamanlarda fazla koşuşturmaktan mı ağrıdığını yalnız hekim söyleyebilir. Ne tip romatizmanız olduğunu da ancak ondan öğrenebilirsiniz.

İki yaygın romatizma tipi olan osteoartrit ve romatoit arteritin tedavileri çok farklı olduğundan, bu ayrım özellikle önem taşır.

Diğer iltihaplı (enflamatuar) hastalıklar gibi romatoit arterit de iltihaplanmaya yol açar. Tedavi edilmezse eklemleriniz tehlikeli biçimde hasar görür, kalp ve akciğer gibi başka organlarınızda da ek bozukluklara (komplikasyonlara) yol açar. Hekimler artık bu hastalıkta erken tedavinin yaşamsal önem taşıdığını düşünüyorlar. Çünkü romatoit arteritin başlamasını izleyen ilk iki yılda, geri dönüşü olmayan ciddi eklem hasarlar gelişir.

Erken müdahalenin sakat kalıp kalmama noktasında belirleyici olduğu artık bilinen bir gerçektir. Osteoartrit söz konusu olunca hemen hekime başvurma bu kadar büyük önem taşımaz. Çünkü hasar daha yavaş ilerler ve o kadar yıkıcı boyutlarda değildir. Bu durumda da hekim, eklem kıkırdağına hasar veren ya da durumunuzu kötüleştiren hareket ve etkinliklerden kaçınmanız konusunda yol gösterici olabilir.

Hasarlı kıkırdak bazen ameliyatla alınabilir ve daha seyrek durumlarda "yamanabilir". Rutin uygulamalar arasına girmeye ada yolan ve bazı hekimlerin zaten önerdiği tedaviler kıkırdak hasarını yavaşlatabilir. Tedavide izlenecek yoldan bağımsız olarak, tıbbi gözetim altına erken girerseniz, eklemlerinizin "katılaşması" ya da hareket kaybına uğramanız engellenebilir.

Eklemleriniz ağrıyorsa, hareketlerinizi ağrının başladığı noktaya kadar sürdürme eğilimi gösterirsiniz. Bu da sonunda sizi daha fazla hareket edemeyecek duruma getirebilir.

Hangi Hekime Gitmeli?:

Tıbbi çare ararken çalacağınız ilk kapı genellikle hastane polikliniği, aile hekimi ya da iç hastalıkları uzmanıdır. Bu aşamada yapılacak incelemeler sonucunda tanı konabileceği gibi, gerekli görülen uzmana sevkiniz de yapılabilir. Aile hekiminiz bazı vakalarda romatizmayla girişeceğiniz mücadelede size yılı gösterecektir; ama romatoloji uzmanına görünmeniz gelişim( iği sonucuna da varabilir. Her şey hekiminizin aldığı eğitim" ilgi konusuna, romatizmanızın tipine ve ne ölçüde ilerle-!i"~ olduğuna bağlıdır. Şimdi konuyu biraz daha açalım:

Birinci basamak sağlık hizmeti. Aile hekimleri ve iç hasarlık uzmanları, başvuracağınız hastanenin polikliniği gibi binci basamak sağlık hizmeti veren adreslerdir. Aile hekimi çocukların, hem de büyüklerin genel sağlık sorunlarıyla dilenirken, iç hastalık uzmanlar büyüklerin (erişkinlerin) iğlik sorunlarında uzmanlaşmıştır. Bu tür hekimlere başvurmanın yaran, sizi bir bütün olarak değerlendirmeleridir.

Bu akladım diyabet (şeker hastalığı), yüksek tansiyon ya da asım gibi başka hastalıklarınız varsa özellikle önem kazanır. Ait' hekimleri ve iç hastalık uzmanlar durumunuza göre tedavinizi üstlenebilir, romatolog denen bir uzmana danışabilir (tekIlik tabiriyle konsültasyon isteyebilir) ya da tedavinizi tümüylt- romatologa bırakabilirler.

Romatolog. Romatolog, romatizma konusunda iki ya da üç ii ek eğitim almış, romatizmal hastalıkların ve sorunlu eklem romatizmalarının tedavisinde üst ihtisas yapmış bir iç hastalıkIarın uzmanıdır. Romatolog ileti düzey testleri yapmada, yorumlamada ve tanı koymada uzmandır. Ayrıca tedavi planlarının yapılmasını ve yürütülmesini de üstlenebilir. Ama unutman ki, hafif ya da orta şiddette osteoartritiniz varsa, büyük olasılıkla bir romatologa ihtiyacınız yoktur.

Başvurabileceğiniz Diğer Uzmanlar:

Hekiminiz sağlık durumunuza bakarak sizi başka uzmanlara sevk edebilir. Bunların başlıcalar şunlardır: Oftalmolog. Oftalmolog, göz sağlığı ve tedavisinden sorumlu uzmandır. Sjögren sendromu ve çocuklarda görülen (juvenil) romatoit arterit gibi bazı romatizma tipleri gözlerde kuruma, iltihaplanma (sklerit, episklerit) ya da başka sorunlara yol açabilir; tedavi edilmezse görme bozukluğu gelişebilir.

Fizik tedavi ve iyileştirme uzmanı (flzyatrist). Kas, kemik ve sinir sistemi sorunlarında uzmanlaşmış olan fizyatristler egzersiz tedavisi, sıcak ve soğuk uygulama, elektrikle uyarı ve ultrason gibi yöntemlerden yararlanarak hastaya yardımcı olurlar. İlaçla tedaviden çok ilaç dışı tedavilere (fizik tedavi) ağırlık verirler.

Nörolog. Bu hekim kaslar ve sinirler konusunda, sinir hasarlarının değerlendirilmesinde uzmandır. Beyin ve sinir cerrahı. Bu tür cerrahlar bel, sırt, boyun ve beyinle ilgili ameliyatları üstlenirler.

Ortopedi uzmanı (ortopedist). Kemik, kas ve eklem hastalıklarında uzmanlaşmış olan ortopedistler, artroskopi ya da protez eklem takı1ması gibi cerrahi girişimleri üstlenirler. İlaçla tedavi yaptıkları gibi, fizik tedavi de yapabilirler ve atel gibi destekleyici gereçleri uygulayabilirler.

İlgili Diğer Sağlık Görevliler!:

Günümüzde hekimler romatizma tedavisini bütünsel, yani bütün vücudu ilgilendirecek biçimde ele alıyorlar. Çizilen bu çerçeve içinde fizik tedavi, egzersiz programı, uygun beslenme, eklemleri destekleyip rahatlatacak çeşitli araçlar, hareketlerinizin eklemlerinizi koruyacak biçimde yapılmasını sağlayacak eğitim sayılabilir. Bu topyekûn mücadele stratejisi, yiyip içtiklerinizden hareketlerinize, aldığınız ilaçlardan ruhsal durumunuza kadar romatizmanızı etkileyecek her şeye bir ekip yaklaşımı anlamına gelir.

İşte, sizinle ilgili ekipte yer alabilecek bazı sağlık görevlileri:

Fizyoterapist. Tıp fakültelerinin dışında üniversite düzeyinde öğretim gören bu uzmanlar, ağrınızı ilaç kullanmadan geçirmeye yardım edecek bir eğitimden geçmişlerdir. Uygulayacakları tedavi kaslarınızı güçlendirmeye ya da eklemlerinizin hareket aralığını genişletmeye yönelik egzersizleri, dayanıklılık egzersizlerini, su tedavisini, sıcak ya da soğuk uygulamasını, ultrasonu ve gevşeme tekniklerini kapsayabilir.

Fizyoterapistler ayrıca kendi başınıza yapabileceklerinizi gösterir, durumunuzu, yaşama biçiminizi değerlendirir, size uygun bir egzersiz programı hazırlayabilirler. Eklemlerinize daha az baskı yaparak oturup kalkma gibi vücut mekaniğini ilgilendiren konularda önerilerde bulunabilir, gerektiğinde koltuk değneği ve bastonların nasıl kullanılacağını gösterebilirler. (Fizyoterapistlerle ilgili daha geniş bilgiyi 4. Bölüm'de bulacaksınız.)

Meslek sağlığı uzmanı. Evinize birinin gelip yaptığınız hareketler için yeni yollar göstermesi, hatta mobilyalarınızın yerlerini değiştirmeyi önermesi pek hoş görünmeyebilir.

Ama bir meslek sağlığı uzmanının önerilerini denedikten sonra kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz. Meslek sağlığı uzmanlar özellikle ergonomi konusunda eğitim görmüşlerdir ve evde olsun işte olsun günlük görevlerinizi çok daha kolay yapmanız için uğraşırlar. Yataktan ya da sandalyeden kalkar, giysileri çıkarır, yemek yer ve çalışırken yeni ya da biraz daha farklı bir yolun denenmesi sayesinde daha az ağrı hissedebilir, beklediğinizin ötesinde bir ilerleme gösterebilirsiniz. Romatoit arterite ya da başka iltihaplı hastalıklara yakalanmış kişiler açısından meslek sağlığı uzmanlarının özellikle yararlı olduğu bir alan, atel ve diğer yararlı araçların nasıl ve ne aman kullanılacağını öğretmektir.

Bu uzmanlar ev ya da işyerinizi inceler, eklemlerinize daha az baskı gelmesini ve enerjinizi verimli biçimde kullanmanızı sağlayacak düzenleme önerilerinde bulunurlar. Basit bir örnek, mutfağınızda yakın ara kullanılan araçların bir arada bulundurulmasıdır. Çok fazla dolaşmaktan kurtulursunuz. podiyatrist.

Ayağa giyilecek şeylerin ayakla ilgili sorunlarda uzmanlaşmış bu kişilerin önerileri doğrultusunda seçilmesi duyduğunuz ağrıyı azaltabilir. Podiyatristler ayakkabı içine yerleştirilerek gerilimi azaltan ya da ayakkabıyı ayağa daha uygun bir hale getiren araçların (ortotiklerin) doğru ölçülerde olmasına ve uygun şekilde kullanılmasına da yardımcı olurlar.

Beslenme uzmanı. Beslenme tarzını değiştirmek, öğünleri bütün beslenme ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde düzenlemek kolay değildir. Beslenme uzmanı yiyeceklerin seçiminde yardımcı olur, gerekliyse kilo vermenizin yollarını gösterir ve size uygun bir beslenme düzeni oluşturur.

Egzersiz antrenörü. Sağlık kulüplerinde yeni başlayanlar ya da hastalık nedeniyle egzersiz yapması gerekenler için eğitimli antrenörler bulabilirsiniz. Bu tür kulüpler sadece yaşlılara ya da romatizmalılara yönelik bazı sınıflar da açmaktadır. Antrenörlerin eğitimi büyük değişkenlik gösterdiğinden, öncelikle bu kişilerin romatizmalı ya da eklem sorunları olan kişilerle çalışma konusunda ne tür bir deneyimi olduğunu öğrenmenizde yarar vardır. Ayrıca başlayacağınız her egzersiz programını hekiminize ya da fizyoterapistinize danışmanız, egzersiz yaparken ne zaman yavaştan alacağınız ve eklemlerinizi nasıl koruyacağınız konusunda bilgilenmeniz gerektiği açıktır.

Yaptığınız egzersizle kendinizi daha iyi hissedeceğinize kötüleştiğinizde de durumunuzu bildirmelisiniz.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp