Pelvis Ve Vertebra Travmaları

Pelvis Ve Vertebra Travmaları : I- PELVİS KIRIKLARI

Pelvis kırıklan, tüm kmklann % 3'ünü oluşturur. Küçük çocuklarda pelvis elastisitesinin fazla olması nedeniyle nadir görülür. Daha çok erişkin yaşta görülür. Pelvis kınklannın kendilerinden çok, yakın komşuluğu nedeniyle oluşturduğu diğer organ komplikasyonlan problem olmaktadır. Genellikle % 10 vakada diğer organ yaralanmaları ortaya çıkmaktadır.

Bilhassa genito-üriner sictem yaralanmalan önemlidir.Erişkin pelvis kırıklarının oluş mekanizmasına göre sınıflandırılması bugün daha çok tutulmaktadır.I- Antero-posterior kompresyon kınğı: Ya "öpen book" tipi ayrılma ve sakro-iliak ön bağlarda zorlanma ve hasar vardır.

Ya da izole 4 ramus (iski- on-pubis) kınğı vardır.

II- Latéral kompresyon kırığı:Latéral kompresyonun yanında rotasyonel zorlanmada vardır. Ischion-pubis kola kırığı, sakro-iliak posterior bağ zorlanmasının yanısıra tüm alt extremitede iç rotasyon deformitesi vardır. (Closed book tipi kınk).III- Vertikal Shearing (= sıyırma) kınğı: Pelvisin bir yansında vertikal yer değiştirme, yüksek enerjili travmayı gösterir.

Sacro iliak çıkık veya buna yakın ilium kırığı, symfizis pubis seperasyonu ya da iskion-pubis ramus kırığı vardır.Pelvis k.nklarında aşırı kanamaya bağlı "hipovolemik şok" tablosu gelişebilir. Bu nedenle, nabız ve kan basıncı ile birlikte, diğer vital bulgular kontrol edilmelidir.

Lokal muayenede: perinede ekimoz, şişlik ve deformi- te olup olmadığı araştırılmalıdır. Symfizis pubis veya krista-iliakalara bastınlarak pelvik anstabilite veya kınk araştınlır. Rektal muayene bilhassa prostatın yer değiştirip değiştimediği gözlenir.

Röntgen incelemesinde, ön-arka pelvis grafisi yeterli olmaz. Mutlaka pelvik inlet (vertikal eksenle başa doğru 40° açı ile ıŞkn verilerek) ve pelvik outlet (vertikal eksenle kaudal yönde 40° açı ile ıŞn verilerek) graiileri çektirilmelidir. Asetabulum kınklarmda ise Judet-Letournel grafileri (= 45° iç oblik ve 45° dıŞoblik kalça eklem grafisi) çektirilir.Asetabulum kırıklannda ve pelvisin posterior bölge vertikal kınklannda Komputerize Tomografi (=CT) Şhrttır.Tedavi:Tedavi prensiplerini üç başlık halinde özetleyebiliriz.

1- Stabil, minimal deplasman gösteren kırıklar.Daha çok anteroposterior kompresyon mekanizmasıyla oluşur.Tedavide:- Yatak istirahati- Minimal ayrılma varsa, kapalı redüksiyon ve alçı- Bu tip kırıklarda iskelet traksiyonu ve external fixator de uygulanabilir.

2- Lateral kompresyon injurisi: Genel anestezi altında kapalı redüksiyon yapıldıktan sonra çoğu kez external fixator uygulanlır. Kapalı redüksiyon sonrası, fraksiyonla da tedavi edilebilir.

3- Anstabil Kırıklar: Daha çok "vertikal shearing" şeklindeki kırıklardır. Genellikle sakro-iliak ayrılmanın yanında, ilium ya da sakrumun vertikal kırığı yanında, iskion-pubis kolu kırığı veya simfizis pubis seperasyonu vardır.

Bu nedenle pelvisin bir yansı yukan deplase olmuştur. Bu tür kırıklarda, daha önceleri yegane tedavi olarak iskelet traksiyonu uygulanırdı. Bugün tercih edilen tedavi, 3 haftalık iskelet fraksiyonunu takiben external fixator, yada erken dönemde iki düzlemli external fixator uygulamalıdır. Kapalı redükte olmayan yada çok anstabil olan pelvis kınklannda ise açık redüksiyon ve internal fîksasyon tercih edilmektedir.Sakrum Kırıkları: Daha çok arkadan direkt travmayla oluşur. Sakrum üzerinde ağn, şişlik, hassasiyet vardı. Rektal muayene bazen tanıda, bazende redüksiyonda önemlidir.

Daha çok transvers kırıklardır. 3-5 hafta istirahat tedavide yeterlidir. Çok deplase ise açık redüksiyon uygulanır.Koksiks Kırıklan: Bilhassa bayanlarda, belki de pelvisin geniş olmasına bağlı olarak daha çok görülür. Genellikle oturma pozisyonunda düşme ile olur. Ağn, oturma ve defekasyon sırasında anokoksigeal kas spazmına bağlı olarak artar. Röntgenle tanı konur. Erken vakalar rektal tuşe ile redükte edilmeye çalışılır. Akut ağnlarda lokal anestezik enjeksiyonu yapılır. Ortası boş simite oturma, sıcak oturma banyolan faydalıdır. Klinik şikayetler düzelmezse koksiks eksize edilir.

* Pelvis kınğı eğer traksiyonla tedavi ediliyorsa, traksiyon en az 6 hafta tutulmalı, fakat 12 haftadan önce o taraf üzerine bastınlmamalıdır.

1- Kaymamış asetabulum kırıklan: Daha çok iskelet traksiyonu ile tedavi edilir. Longitidunal traksiyonun yanısıra gerekirse femur üst bölgesinden latéral traksiyon da uygulanır. Latéral trkasyion 3-4 hafta, longitidunal traksiyon ise 6-12 hafta tutulur. Bir üç ay daha o taraf kalçaya ağırlık verilmez.

2- Deplase asetabulum kınğı var fakat ağırlık taşıyan asetabuler tavan sağlam. Yukardaki traksiyon tedavisi yeterlidir.

3- Arka dudak kınğı ve kınklı çıkığı.Fragman küçük ve çıkık stabil olarak kapalı redükte oluyorsa konservatif tedavi tercih edilir. Eğer kırık fragmanı büyük, redüksiyon anstabil ise, ya da kınk fragmanı eklem aralığına girmişse açık redüksiyon tercih edilir.

4- Santral Kırıklı Çıkık: Eskiden 12 haftaya kadar iskelet traksiyonu uygulanırdı. Bugün açık redüksiyon ve plak-vida tesbiti ile eklem yüzünün restorasyonu tercih ediliyor. Fakat komplikasyonan daha çoktur. Dikkatli olmalı ve deneyimli ekip tarafından ameliyat edilmelidir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp