Lökosit Aktivasyonu

Lökosit Aktivasyonu :

Lökositler infeksiyon veya doku nekrozu alanında toplanır toplanmaz, fonksiyonlarını yerine getirmek için aktive olmalıdır. Aktivasyon uyaranları, mikroplar, nekrotik hücre ürünleri ve daha sonra anlatılan birkaç medyatördür. Lökositler, rnikropların varlığına duyarlı farklı tip reseptörler taşırlar. Bu reseptörler, endotoksini (LPS),diğer birçok bakteriyel ve viral ürünleri tanıyan Tola benzeri reseptörler (meyve sineğinin Tola proteinine benzerliği nedeniyle TLR olarak isimlendirilir) bazı bakteriyel peptidleri ve mikroplara yanıt olarak oluşan mediatörlerin tanıyan yedi kıvamlı G-protein bağlı reseptör ve diğer reseptör türleridir.

Bu reseptörlere mikrobiyal ürünlerin ve çesitli inflamasyon medyatörlerin bağlanması, normal savunma fonksiyonu olan ve lökosit aktivasyonu denen bir dizi lökosit yanıtına neden olur. Lökosit aktivasyonu, birçok artmış fonksiyon ile sonuçlanır:

• Zararlı maddelerin ortadan kaldırılmasında ilk adım, partiküllerin fagositozu.

• Fagosite edilmiş mikropları yıkan ve ölü dokuları yok eden maddelerin yapımı; bu lökosit ürünleri, lizozomal enzimler, reaktif oksijen ve nitrojen ürünleridir.

• İnflamasyonu güçlendiren medyatör yapımı ki bunlar araşidonik asit metabolitleri ve sitokinleri kapsamaktadır.

Fagositoz

Fagositoz, farklı fakat birbiriyle ilişkili üç aşamadan oluşur.(1) yutmayı yapacak lökositin partikülü tanıması ve ona tutunması. (2) fagositik vakuol oluşturmak üzere kuşatması ve (3) yutulan materyali öldürmesi ve parçalaması. Lökositler, spesifik yüzey reseptörler aracılığıyla çoğu mikroorganizmalara ve ölmüş hücrelere bağlanır ve fagosite eder. Lökositler mikrop ya da ölü dokuları, ya bunların üzerindeki bileşenleri ya da opsonin denen ve mikropların üzerini kaplayarak onları fagositoz için hedef haline getiren konakçı proteini opsonini tanıyarak belirler. Opsoninle kaplanmaya opsonizasyon denir.

En önemli opsoninler, mikropların yüzey antijenlerine bağlanan immün globülin G (GIG) antikorları, komplemin protein C3 (aşağıda anlatılacaktır) yıkım ürünleri ve mikrobun duvar şeker gruplarına bağlanan, ektine bağlanan plazma karbonhidratlarıdır (kollektinler olarak bilir). Opsoninler, ya kanda hazır bulunur ya da mikroplara cevap olarak üretilir. Lökositer, hızlı fagositozu kolaylaştıran opsoninler için reseptörlerini arttırır. Bu reseptörler, IgG için Fereseptörü (FcyRI), komplemin fragmanları için komplemin reseptörleri I ve 3 (CRI ve 3), kollektinler için CIq'dur.

Opsonizasyona uğramış partikül ile bağlanma, yutmayı tetikler. İlave olarak FcR'ye bağlanan IgG ve C3 reseptörlerine bağlanan komplemin ürünleri, hücresel aktivasyonu uyarır. Bu, alınan mikroorganizmaların parçalanmasını arttırır. Yutma işleminde, pödopodlar partikülün çevresini sararlar ve sonuçta bir fagositik vakuol oluşur. Vakuolun membranı, lizozomal granül membranı ile kaynaşır ve bu da granülün içeriğinin jagolizozom içine boşalmasını sağlar.

Mikroplana Öldürülmesi ve Parçalanması

Mikropların fagositozu sonucunda öldürülürler ve sindirilecek parçalara bölünürler. Bu reaksiyonun anahtar aşamaları, lizozomlarda mikrop öldürücü madde yapımı ve fagozomlarla lizozomların kaynaşmasıdır. Böylece fagosite edilmiş partiküller lökositlerin yıkıcı işlemine maruz kalır. En önemli mikrop öldürücü maddeler, reaktif oksijen türleri lizozomal enzimlerdir. Fagositoz, oksijen tüketiminde ani artış, glikojen katabolizması (glikojenoliz), glikoz oksidasyonunda artış ve reaktif oksijen metabolitlerinin üretimi ile karakterize, oksidatif patlamayı uyarır. Oksijen metabolitlerinin oluşumu, [agosit okside denen lökosit ADPH oksidazın hızlı aktivasyonuna bağlıdır.

Bu ADPH‘ oksidasyona uğratır (bedükte nikotinamid adenin dinükleotid fosfat) ve bu süreçte oksijen süper oksit iyonuna (İO) dönüşür. Daha sonra süper oksit kendiliğinden dismutasyonla hidrojen perokside dönüşür. Bu reaktif oksijen türleri, serbest radikaller gibi etki-eder ve mikropları öldürürler; serbest radikallerin etki mekanizmaları ı. bölümde anlatılmıştır. Üretilen hidrojen peroksit miktarı genellikle, birçok bakteriyi öldürmeye yeterli değildir (süper oksit ve hidroksil radikal yapımının bunun için yeterli olmasına rağmen). Ancak, nötrofillerin lizozomları (arurofilik granüller denir), miyeloperoksidaz (MPO) enzimi içerirler. Miyeloperoksidaz enzimi, CI- gibi bir halim varlığında dönüştürür (hipoklor radikali). HOCI', kuvvetli bir oksudan ve anti mikrobiyal ajandır (NaOCI, klorlu ağartıcılarda aktif maddedir) ve bakteriyi halojenasyonla veya protein ve lipid peroksidasyonu ile öldürür.

Neyse ki, fagosit oksidaz yalnızca sitozolik alt birimin fagolizozom membranına translokasyonundan sonra aktive olur. Böylece reaktif son ürünler, yalnızca veziküller içinde oluşur ve fagositler, kendilerini zedelemez. Oksijen patlamasından sonra, katamaz etkisiyle suya ve 02'ye parçalanır ve diğer reaktif oksijen türleri de azalır. Reaktif nitrojen türleri, özellikle NO, reaktif oksijen türleri gibi aynı yolla etki eder. Ölü mikroorganizmalar, daha sonra lizozomal asit hidrolazların etkisiyle parçalanırlar. Belki bakteri ölümünde en önemli lizozomal enzim, ela stazdır. Önemli bir not olarak belirtmek gerekir ki reaktif oksijen türevlerinin yanı sıra lökosit granüllerinin içerdiği diğer maddelerde, bakteri ve diğer infeksiyöz patojenleri öldürebilirler. Bunlar bakterisi dal permeabilite arttırıcı protein (fosfolipaz aktivasyonuna ve membran fosfolipidinin parçalanmasına neden olur), litozim (bakteriyel kılıf ta bulunan oligosakkaridlerin parçalanması-ne neden olur), majör bazik protein (parazitler için sitotoksik etkisi olan önemli bir eosinofilik granül içeriği ve defensinler (mikropların membranlarında delikler oluşturarak onları öldüren peptidleri)' dir

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp