Kronik Atrofik Anasid Gastrit

Kronik Atrofik Anasid Gastrit :

Kronik anasid gastrit'in klinik karakteri şöyledir: İştiha azalır, acılı yemeklere karşı istek ve temayül baş-lar. Bazı hastalar ise ağızlarında meydana gelen türlü iltihaplar (cincivit- diş etleri iltihabı. glosit-dil iltihabı, faranjit- gırtlak iltihabı) dan tükürük artmasından şikayet ederler, bazan ekşi geğirmeler olur, fakat bu ek-şimeler her zaman mide suyunda tuzruhunun artışını göstermez. Ekseriya midede başka organik asidIerin oluşumu ve süt asidininin teşekkülünden ileri gelir, buna yanma (pirozis) derler. Midede uzun zaman kalan yiyecek veya bozuk yemeklerden ileri gelen fena veya bozuk yumurtaya kokan karakteristik geğirmelerdir. Midede ağırlık, zaman zaman kusmalar da görülür. Bu iki sempton kronik hipertrofik hiperasid gastrit karakteridir. Bu durumda midede eroziler, bazanda mide ülseri oluşur

Mücavir organ ve sistemlerde rahatsızlıklar görülür. Bağırsaklarda tuzruhunun yokluğu, yiyeceklerin bünye tarafından kötü emilmesi dolayisiyle bol miktarda bağırsak florası (başlıca ince bağırsakda), özellikle grammenfi mikroorganizmalar çoğalır. Bundan dolayı çürüme ve fermentasyon seyri artar. İnce bağırsak salgısı-nın enzimleri bozulur. Bu fermentatif çürüme (kokuş-ma) li dispepsi zuhuru, bünye tarafından gıdaların fena emilmesi ve nihayet kötü beslenmeye kadar varır. İnce bağırsak ifrazatında meydana gelen iltihabi seyirle, antijen hassalı yarı yapıcı albüminli maddelerin emilmesi artar. Bunlar organizmayı senzebile eder, bunun sonunda hastaların % 10 nunda beslenme allerjisi görülür Bunlar bünye tarafından kabul edilmeyen süt, çilek, ıstakoz, yumurta, et ve saire ile izah bulur. Genellikle had ishal semptomları belirir, kan yapımı üzerinde eserler görülür. çoğu demiryokluğu anemisi belirir, nadiren hiperkromlu ve perrıisioz'a muadil anemik haller görülür. Ağır hipoproteinemik haller, yani kan serumunda albüminlerde azalma, bariz enterit görünümlü ilerlemiş kronik atrofik gastrit meydana çıkar

1. SÜT VE SÜTLÜ MAMULLER

Müsaade Edilenler: Yarıyağlı ve yağsız süt (çorba, yemek, deser ve içecekler kullanılır), az yağlı yoğurt. mayada 12 saatdan çok durmuş olmayan kefir, yoğurt, şeker katılmış yoğurt, ekşitilen yoğurt, ekşili pasta, taze yağsız ekşimik, taze mayalanmış inek sütünden peynir, taze kaşkaval, bazı eritilmiş peynir, hollanda peyniri, «gravier» peyniri.

Sınırlananlar : Ayran, yağsız salamura peyniri, diyeti k peynirler.

Yasaklananlar: Tamyağlı koyun, manda sütü (süt saf olarak verilmemeli, zira bünyeye fena gelir), yağlı ve tuzlu peynir, % 12 den fazla yağlı kaymak, kaşkavaL.

2. ET VE ETLİ MAMULLER

Müsaade Edilenler; Her türlü genç kümes hayvanları- kuzu, dana, genç sığır, etinin kıyması, ehli tavşan, tavuk et suyu, yağsız kaynatılmış et suyu, piliç, genç tavuk, genç hindi,tokat tavuğu, japon bıldırcmı - başlıca kaynatılmış, söğüş, iskarada pişirilmiş, az acılı buğulama.

SınırlananIar: Dana ciğeri, yağsız ördek ve kaz, bazı av hayvanları- bıldırcm, keklik, güvercin, diyetik sa lam.

Yasaklananlar: Yağsız ve kart etler, bol yağda pi-şirilmiş etler, et konsreveleri, salarn, pastırma, kavurma, sırcuk. tuzlanmış etler, av hayvanlarmm bir çoğu,- tav-şan, geyik, karaca.

3. BALIK VE BALIK MAMÜLLERİ

Müsaade Edilenler: Taze ve yağsız deniz ve tatlısu balıkları- beyaz balık, tekir, alabalık, kefal, turna balığı, tuna uskumusu, yağsız sazan, kızılkanat, ilkbahar uskumrusu, safrid- ızgarada pişirilenleri tercih edilmelidir.

Sınırlananlar:İstiridye.

Yasaklananlar: Yağlı taze deniz ve dere balıkları-yılan balığı, palamud, sonbahar uskumru ve safridi, sonbahar lüferi, ton, torik, som, morina, balık olmayan deniz ve okyanus ürünleri- midye, ıskarid, yengeç, ıstakoz, ahtapod ve saire, her türlü balık konserveleri-(sardalya, tuzlu uskumru, selüdka, tuzlu hamsi, safrid), her türlü soğuk ve sıcak buğulama, ve kurutulmuş balıklar- lakerda, uskumru, çiroz, kızartılmış balıklar.

4. YUMURTA VE YUMURTALI MADDELER

Müsaade Edilenler: Taze tavuk yumurtası, az yağda pişirilmiş yemekler - omletler, rafadan pişirilrniş yu• murta.

Yasaklananlar : Yağlı omlet, çok pişirilmiş yumurta (midede uzun müddet kalır), kızartılmış ve pişirilmiş, mayonez, toz halinde yumurta.

5. YAGLI MADDELER

Müsaade Edilenler: Taze inek tere yağı (en iyi olanı yemek piştikten sonra ilave etmek), nebati yağ çeşitleri Zeytin, ayçiçeği, susam- en iyisi çiğ kullanılmalı.

Sınırlananlar: Mandıra yağları.

Yasaklananlar: Eritilmiş Inek ve koyun yağları. tavuk, ördek ve kaz yağları, koyun ve sığır iç yağları (don yağı).

6. SEBZELER VE SEBZE KONSERVELERİ

Müsaade Edilenler: Patetes, kaynatılmış veya haşla ma ve püre, sütle pişirilmiş, yumurta, domates püresi, havuç, kereviz, kabak, kıvırcık, körpe marul (göbek içi gevrek ve körpe yaprakları), brüksel lahanası, közlenmiş biberler, olgun domates, kırmızı pancar (kaynatılmış), körpe yeşil bezelye (püre şeklinde), kızartılmış ekmek li sebze başlamaları, bamya, sterilize sebze konserveleri, sebze ve etle hazırlanmış çocuk yiyecekleri (sebzeler iyice kaynatılarak, ezilerek veya kıyılarak verilir.)

Sınırlananlar: Yeşil fasulye, patlıcan, gamba biberi, mantar, yeşil biber, kabuğu soyulmuş mercimek, kuzukulağı, ıspanak, az salarnuralı sebzeler. tuzu alınmış zeytin.

Yasaklananlar: Turp, kırmızı turp, soğan, alabaş, hıyar, pişirilen çeşitler- kuru fasulye, soya, nohut, bezelye, bakla, türlü acılar, yakıcı ve acılı «Ketçap» gibi acılı soslar

7. MEYVE VE MEYVE KONSERVELERİ

Müsaade Edilenler: Kompostolar. püre, krema, ekşi reçeller, siyah frenk üzümü, erik, kayısı, şeftali, vişne, ahududu, portakal, mandalin, limon, ayva, greyfurt, sterilize kompostolar, nektar, meyve suları, hoşaflar. Sınırlananlar: Çok olguri meyveler (çiğ)- çilek, muz, şeftali, kayısı, çekirdeksiz meyveler, kabak, az miktarda badem, ceviz, kestane.

Yasaklananlar: İyi olgunlaşmamış sert ve ekşi meyveler, kak (kurutulmuş meyveler).

8. EKMEK VE EKMEKLİ MAMULLER TAHIL VE HAMURLU MAMULLER

Müsaade Edilenler: Beyaz buğday ekmeği, poğaça, francala, sert ve pişkin ekmek tercih edilmeli, peksirnetler, türlü çörekler, susamlı gevrekler, bisküviler- sade w taze inek tereyağından yapılanlar, irmik, pirinç ve pirinç unları, nişasta- buğday, mısır, patates, yulaf içi.

Sınırlananlar: Makarna mamulleri- makaron, kuskus, şehriye, yufka, küçük makarna çeşitleri et suyunda veya domates sosunda pişirilenler ve kaşkaval.

Yasaklananlar: Tip ekmek, çavdar ekmeği, çavdarbuğday karışımı ekmek paskalya çöreği, pişirilmiş ve kavrulmuş mısır, kaynatılmış buğday-keşkek, lokma, börekler.

9. ŞEKER, ŞEKERLEME VE ŞEKERLİ MAMULLER

Müsaade Edilenler: Pancar ve kamış şekeri, glikoz, fruktoz, tahin ve susam tahini.

Sınırlananlar: Saf kovan balı, marmelatlar. çikolatalar.

Yasaklananlar: Şiddetli konsentre tatlı yiyeceklertatlılar, reçeller, pekmezler, şuruplar, şerbetler, çeşitli bonbonlar- karamela, çikolata lokum, tatılar, torta, pasta, çok koyu şerbetli tatlılar+- baklava, kadayif, tulumba tatlısı, ekler.

10. İÇECEKLER

Müsaade Edilenler: İçme suyu, damıtma sular, az kalevi madeni sular (100 - 200 ml miktarında yemeklerden yarım saat evvel alınır), sarı ve kırmızı kantaron çayi, kuşburnu haşlaması, papatya çayi, nane ve anason çayi, hafif rize çayi, kakao, az miktarda hafif kahve (aç karma değil, yemeklerden sonra küçük yudumlar halinde), çavdar, leblebi kahvesi, meyve ve sebze suları.

Sınırlananlar: Gazozlu içkiler- soda, limonata. şveps, koka-kola, az alkollu bira, sulandırılmış az miktarda gazozlu madeni sular.

Yasaklananlar: Koyu rize çayi, koyu kahve, neska-=. bekletilmiş lüks bira, her türlü konsantre içkiler, şarap.

11. BAHARAT

Müsaade Edilenler: Maydanoz, dereotu. kereviz yaprakları, cubrika, tatlı kı~mızı biber, limon suyu, vanilya.

Sınırlananlar: Limontuzu, domates püresi, sirke.

Yasaklananlar: acı kırmızı biber, defne yaprağı, karanfil, tarçin, hindistan cevizi, sarımsak, hiren, acılı, salça, her nevi acı ve yakıcı soslar- «ketçap», «tangra»

12. MUTFAK TUZU: Günde az miktarda 8 - 10 g ve daha fazla, tuz daha çok miktarda tuzruhu oluşumunu sağlar.

MÜDAVİ BESLENME PRENSİPLERİ

Ülser hastalığı eziyetli kronik bir hastalıktır. Hastalık yıllarca devam eder ve diyetıik beslenmeyi gerektirir. Ülser hastalığında perhize başlarken birkaç prensibe cevap verilmelidir: perhizle mide uyum içinde olmalı, perhiz yalnız mihaniki değil, hem kimyasal ve hem fizik seldir. Perhizde yapılacak her yanlış. hareket, midenin tahrişine ve şikayetlere neden olur. Mihaniki uygulamada, besin maddelerinde fazla selüloz muhtevalı gıdalar. dan kaçınılmalıdır, bunlar- ayva, hıyar, alabaş. Path can, fasulye, bezelye, lahana, kartlaşmış ıspanak, kartlaşmış marul ve sairedir. Besinler daima püre halinde alınmalı, bulamaçlı çorbalar, kompostolar. meyve ve sebze suları her zaman kaynatılarak alınmalıdır. Ülser hastalığının diyetik prensiplerinden en muhim olanı, mideye kimyasal uyumluluktur, yani mide ifrazatını arttırıcı ve tuzruhu asidini oluştulucu bütün yiyeceklerden kaçınılmalı, ayni hal fiziksel tahriş için de söz konusudur- soğuk, sıcak (termik uyumluluk). Çok sı-cak ve buzlu yiyecekler ülser hastalığının seyrini şiddet lendirir ve bir çok ıztraplara neden olur. Yiyecek ve içe• ceklenin ılık sıcaklıkda (18 - 38 - 40°C) olması icabeder.

1. Albüminler perhizde normal miktarda olmalı, yani vücut ağırlığının kilogramına 1 ila 1,5 g albümin he. sap edilir. Bu miktarın 2/3'si hayvanı menşeli olmalıdır, bunlar ülser defosunun epitelize'si için çok gereklidir yerine başkasının kaim olamayacağı çok miktardaki aminasid muhtevalıdırlar.

2. Günde yağ alımı 100 g kadardır. Yağlar mide ifrazatını baskı' altında tutar ve mide ve bağırsak peris-ıalsi'sini azaltır. Bu da şikayetleri giderir, bunların çoğu motor bozukluklarından ileri gelir.

3. Normal günlük karbonhidrat miktarı 350 - 400 g., çok tatlı yiyeceklerden sakınmak ve çabuk emilen şekerleri sınırlandırarak, bunlardan (günde 80 - 100 g) alınır.

4. Yiyecekler vitamin bakımından oldukça zengin olmalı- C vitamini, B grubundan vitaminler. Vitamin A, P grubundan vitaminler ve ilah., K vitamininin kan dindirici hassas ı vardır, bunun yiyeceklerle alınması hususunda dikkatle kontrol edilmelidir.

5. Perhizde çok miktarda helmeli. maddeler ihtiva eden maddeler kullanılmalıdır- pirinç, pirinç unu, buğday pelteleri, kuzu ve piliç paçaları ilah gibi. Helmeti maddeler mide duvarını, mide suyunda bulunan tuzruhu ve pepsirı'nin tesirinden korur.

6. Perhizde normal içecek rejimi vardır, yani günlük alınacak mayi 1500 - 200 ml dir.

7. Mide duvarını tahriş edici tesirde olan et ve balık ekstrakt maddelerin alınması! yasaktır. Et ve balık kaynarken bu maddeler suya çıkar bu et 'suları kullanılmamalıdır.

8. Perhizde alkollü içkiler sureti-kat'iyede yasaktır. Alkollü içkiler mide duvarını şiddetle tahriş eder, aşırı miktarda tuzruhu ve mide salgılamasını teşvik eder

BESLENMEDE MUTFAK İŞLERİ

Ülser hastalığından muztarip hastalara verilecek di .. yetik yemekler özellikle sulu, bulamaç, püre, sütlü bulamaçlar ve saire şeklinde verilmeli. Fırında pişirilerı, kı-zartılan, çevirme, ıskara, buğulu ve özellikle terbiyeli, ananevi (homogenize), yemekler, meyve ve sebze suları, türlü haşlama ve çaylar olmalı. Mutfak işlerinde kızartma, yağda kızartma, sarımsakla terbiye edilmiş türlü yahniler, koyu etsuyu, acılı soslar, çok miktarda baharat katiyyen yasaktır

BESLENME REJİMİ

Beslenme sık aralıklı ve küçük porsiyonlar halinde yenmeli. Bu şekilde sindirim kolaylaşır, alınacak gıdalar vasıtasiyle oluşan tuzruhu nötralize edilir. Akşam yatma dan evvel küçük bir kahvaltı (bir bardak süt, bisküvi ve saire) alınır.

Midenin vazifesini normal şekilde icra edebilmesi için yemeklerin tam muayyen saatlerde yenmesi temin edilmelidir.

Ülser hastalığının ilk ve son baharda şiddetini arttıracağından bu mevsimlerde diyeti sıkılaştırmakta yarar vardır.

PROFİLAKSİ VE HAYATİ REJİM

Hastalıkta profilaksinin önemi, ıztrapların zuhur ve gelişmesine yardım edecek olan bütün faktörlerden sakınmaktır. Çalışma yerinde hijiyen normu, yaşama tarzı ve beslenmenin rolü vardır. Bu arada kitle sıhhi kültürünün de büyük payı vardır. Hastalık profilakside aşırı akli yorgunluk, haddinden fazla ruhi ve sinirsel gerilim, yüksek hareket altında çalışmaktan kaçınmak lazımdır Sinir sisteminin kuvvetlenmesi dçirı gayret sarf edilmeli. dir. Bu hususta en müessir olan sabah jimnastiği, ılımlı fizkültür müdavi jimnastik, sıkca temiz hava gezintileridir. Aşırı yorgunluk vermeyecek olan turizm uyku ve iş-tihanın normal hale gelmesini sağlar. Sabah bir kaç dakikalık hava banyosu veya akşam uykuya yatmadan evvel vucudün ıslak bezle oğulması tavsiye olunur. Çeliklenme usullerinden biri de yatmadan evvel ayakların ılık su ile yıkanmasıdır.

Ülserin zuhur ve geliş~esinde ve devam etmesinde tütün içmenin büyük rolü var. Nikotin mide duvarını besleyen kan damarlarında spazrnları tahrik eder ve mide ülserinden ve onikiparmak bağırsak ülserinden müzdarip hastaların tütün içmemeleri lazımdır

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp