Köri Yaprağı

Köri Yaprağı :

Kori Yaprağı

Turunçgiller familyasındandır. “Köri”, Güney Hindistan’ın en önemli dillerinden Tamilceden geliyor ve anlamı “sos”: Yiyeceklere lezzet ve renk katması için eklenen sulu malzeme. Bilimsel addaki Murraya ise, 1740-1791 yıllarında yaşamış J. A. Murray’den.

Kori Yaprağı

Bitki, kendisinin de katıldığı ‘ünlü karışım baharatı köri’ye adını vermiştir; ama yaygınlıkla kullanılan o karışımla, bu bitkiyi birbirinden ayırmak gerekir. Güney Avrupa kökenli ve papatyagillerin bir üyesi olan köri (Helichrysum italicum ya da H. angustifolium) bitkisini de 2.5 -3 metre boylarında, yaprağını dökmeyen, tropikal bölgelerde yetişen bir çalı ya da ağaççıktır. 30 cm uzunluğunda olan ve pek çok yaprakçıktan oluşma yapraklarının, üst yüzleri koyu, alt yüzleri açık yeşildir. Kasım-aralık aylarında açan küçük beyaz çiçeklerinin pek çoğu bir arada büyük koçanlar oluşturur. Ocak-şubat aylarında oluşan 7-8 mm çapında ve tek çekirdekli zeytinsi meyvelerin besleyici değeri vardır. Önceleri yeşilken, olgunlaşınca kararırlar.

Hindistan’ın en küçük meyvelerinden biri olmasma rağmen çok değerlidir.

Bu besleyici meyveler çocuklar ve gençler tarafından çok sevilir. Anayurdu güney Hindistan ve Sri Lanka’dır. Hindistan’a benzer iklim kuşağının tamamında, Malezya’da, Güney Afrika’da, Reunion adasında yetişir. Ama bu iklim etkisinin azaldığı yerlerde de az da olsa görülür.

Bitkinin yaprakları, Batı Hint köri tozlarının en karakteristik kokusunu oluşturur, Hint mutfağının en klasik kokulu bitkilerinden biri olmasına karşın, Hindistan ve çevresi dışında nedense pek bilinmez.

Hintliler bu bitkinin limonlu lezzetini çok severler. Uzaktan mandalın lezzetini çağrıştırır. Hindistan’a ait yerel bir yemek yenecekse içine azıcık bu bitkiden konması adeta bir zorunluluktur.

Bu bitkiyi taze kullanmak gerekir, çünkü kurutulunca kokusunu büyük oranda yitirir. Taze yaprakları buzdolabında iki hafta kadar tutmak mümkündür, ama çok sonra kullanılacaksa muhafaza etmektir.

Bileşiminde yağ ve murrayasinin alkaloiti bulunur.Ayurveda tıbbı köri yaprağını her derde deva olarak görür. Uyarıcı, güçlendirici, sindirim kolaylaştırıcı, gaz giderici, bulantı önleyici etkileri vardır. Bunun için ağacın yaprakları, gövde kabukları, kökleri, hemen her yeri kullanılır.

Bakteri ve mantar yok edici yağına çok değer verilir.
Kökleriyle gövde kabukları da zehirli böcek sokmalarına karşı kullanılır.Gaz giderici olarak şöyle bir tarif verelim: 20 gram köri yaprağı, 10 gram şeker ve 7 adet karabiber hamur haline getirilir, iyileşme oluncaya kadar günde iki kez ağızdan alınır.
Bitkinin dallarından diş fırçası yapılır.Çok hoş bir görünüşü olduğu için çit ya da süs bitkisi olarak da yetiştirilir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp