Kolesterol Seviyesini Etkileyen Faktörler

Kolesterol Seviyesini Etkileyen Faktörler

Kan kolesterol düzeyi yaşam tarzı, cinsiyet ve genetiğe bağlı olarak değişir. Çoğunlukla şişman veya yaşlı kişilerde yüksek kolesterol bulunduğu zannedilir. Fakat aslında genç, zayıf ve uygun kiloda olanlarda da yüksek kolesterol bulunabilir. Yaşam tarzı, yüksek kolesterolü kontrol eden en önemli faktördür.
 
a) Kilo
 
Fazla kilo genellikle kötü kolesterolün (LDL kolesterol) artmasına sebep olur.
 
b) Diyet
 
Şüphesiz, kolesterolü uygun seviyede tutmanın en iyi yolu diyeti kontrol etmektir. Bunun da en kolayı hayvansal katı yağlardan (tereyağı ve kuyruk yağı) kaçınmaktır. Özellikle ileri yaşlarda bu yağları mümkün olduğunca azaltmak gerekir.
 
Kan kolesterol seviyesi ölçüldükten sonra normal seviyelerde ise diğer kolesterollü yiyeceklerden belli oranda devam edilebilir (et, süt, yumurta gibi). Fakat ailesinde yüksek kolesterol veya kalp-damar hastalıkları hikâyesi olanların kan kolesterolü normal olsa bile kolesterollü gıdalara dikkat etmeleri gerekir.
 
Yukarıda belirttiğimiz gibi kolesterolün çoğu zarar azı karardır. Yani, insan vücudu kolesterolsüz olmaz. Fakat unutmamak gerekir ki, vücut kendi fonksiyonları için gerekli olan kolesterolü hiç diyetle alınmazsa bile imal eder. Bu yüzden, vücudun ihtiyaç duyduğu kolesterol için diyetle almaya gerek yoktur. Diyetle kolesterol alındıkça vücut kolesterol yapmaktan vazgeçer.
 
c) Egzersiz
 
Düzenli egzersiz kolesterolü iyi seviyede tuttuğu gibi vücudun diğer fonksiyonlarının da düzgün olmasını sağlar. Egzersiz yapmak kilometrelerce yürümek veya aerobik yapmak demek değildir. Aksine, düzenli olmak şartıyla günde 20 dakikalık egzersiz (buna yürümek, yüzmek veya evde aerobik türü egzersizler dâhildir) kolesterol düzeyini (genetik bozukluğu olmayanlar dışında) genellikle uygun seviyede tutmaya yeterli olur.
 
d) Yaş ve Cinsiyet
 
Kan kolesterol düzeyi gerek erkek gerek kadınlarda yaşla birlikte yılda yaklaşık 2 miligram kadar artar. Fakat kadınlarda menapozdan sonra bu artış daha da fazla olur.
 
e) Kalıtım
 
Bazı kişilerde kan kolesterol düzeyi veya diğer yağlar genetik olarak yüksek olur. Yukarıda belirttiğimiz gibi, bu da ancak laboratuvar ölçümleri ile anlaşılır. Bir kişide ilk defa kolesterol veya diğer yağlar (trigliserid) ölçüldüğünde yüksek çıkması halinde diğer aile fertlerinde de ölçülmesi tavsiye edilir.Her iki durumda da doktora başvurulmalıdır. Kan kolesterol seviyesi çeşitli tedbirlerle normal sınırlarda tutulabilir. Fakat yüksek çıkması halinde ihmal etmeden mutlaka doktora danışılmalıdır. Çünkü yüksek kolesterolün düşürülmesinde bazen kişisel tedbirler tek başına yeterli olmayabilir veya insanlar bu tedbirlere uymakta yetersiz olabilirler. Bu durumda ilaç ta kullanılması gerekebilir.

Kolesterol Seviyesi Kaç Olmalıdır

HDL (iyi) Kolesterol Düzeyleri
HDL düzeyi sağlıklı bir erkekte 40, kadında 50 mg/dL’den büyük olmalıdır, bu değerlerin altında kalp hastalığı riski artar. Tersine, 60 mg/dL ve üzerindeki HDL düzeylerinde risk azalır.

Sigara, fazla kilolu ve hareketsiz olmak, HDL kolesterolü azaltır.

Kanda trigliserid düzeylerinin 150 mg/dl’den yüksek olması HDL kolesterolü düşürebileceği gibi, progesteron, steroidler ve erkek cinsiyet hormonları (testosteron) HDL kolesterolü düşürür, kadın cinsiyet hormonları (östrojen) HDL kolesterolü artırır.

LDL (kötü) Kolesterol Düzeyleri
LDL kolesterol yüksekliği, total kolesterole göre, kalp krizi ve inme riskini daha iyi yansıtır.

LDL (kötü) Kolesterol Düzeyleri

<100 mg/dL                Optimal/İdeal

100 - 129 mg/dL         Optimale yakın / Optimalin üzerinde

130 -159 mg/dL          Sınırda yükseklik

Kolesterol Belirtileri

Yüksek kolesterol kalp hastalığı, anjin ve inme gibi ciddi hastalıklarla ilintilidir. Koroner kalp hastalığına kalbe kan beslemesi yapan arterlerin daralması (arteriyoskleroz) neden olur. Kolesterol ve atık ürünler gibi yağlı tortular arterlerin içinde birikir. Bu birikime plak adı verilir ve plak kanın arterler içinde akışını engeller. Arteriyoskleroz belirtileri gösteriyorsanız, kolesterol düzeyiniz de yüksek olabilir. Belirtiler dâhilinde anjin (kalbe giden kan akışının azalması sonucu meydana gelen göğüs ağrısı), bacak ağrısı (bacaklara kan taşıyan damarların daralmasından meydana gelen) ve kalbe kan taşıyan damarlar içinde kan pıhtılarının oluşması sayılabilir. Kan pıhtıları kalp yetmezliğine neden olabilir. Gözlerinizin etrafında veya cildinizin başka yerlerinde oluşan sarı lekeler (xanthomalar) de kolesterol birikmesi sonucu oluşur. Bunlar genellikle kalıtsal yüksek kolesterolü (ailenizdekilerde yüksek kolesterol öyküsü olması) olan bireylerde görülür.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp