İshal Genel

İshal Genel :

İshal Nedir ?

İshal ( diyare ) , çeşitli nedenlerden dolayı sık ve sulu dışkı yapılması hastalığına denir.

İshalde günlük dışkılama sayısı 3-20 arasında değişebilir. Dışkı çok sulu , kanlı , mukuslu ve rengi farklı olabilir. İshalin en yaygın sebebi virüslerdir ve bulaşıcıdır.

Genelde virüs kaynaklı olduğundan bazı haller dışında tedavisinde antibiyotik kullanılmaz.

İshalde sorun yaratan dışkının sayı ve miktarı değil , kaybedilen su ve elektrolit miktarıdır.



Metabolizmanın normal çalışması için gerekli olan su ve elektrolit dengesi bozulduğunda hastanın sağlığı tehlikeye girer ve çok ağır tablolar oluşturabilir. Dünya ülkelerinde görülme oranları değişmekle birlikte bebek ve çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en fazla görülen ölüm nedeni ishaldir.

Hastalıkta virüslerin vücuda taşınması ağız yoluyla olur . Çocukta ellerin kirli olması , içme ve kullanma sularının mikroplu olması , annelerin bebeğinin bezini değiştirdikten sonra ve yemek yapmadan önce el temizliğine dikkat etmemesi , mutfak gereçlerinde ve oyuncaklarda hijyenin sağlanmaması ishali başlatan en önemli sebeplerdir.

Özellikle yeni doğanlarda bağışıklık sisteminin henüz yeterince güçlenmemiş olması , ek gıdaya başlayan çocukların bağırsaklarının henüz gıdaya uyum göstermemiş olması , kreş ya da okullarda ortak kullanılan oyuncak ve tuvaletlerin hijyenlerinin sağlanamaması ve çocuklarda el temizliğinin kontrol edilememesi önemli risk faktörü ve hastalığı yaygınlaştırıcı unsurlardır.

İshal vakaları çocuk ya da yetişkinlerde yazın daha fazla görülür. Bu da mikropların sıcakta daha hızlı üremelerinden kaynaklı bir sonuçtur. Ayrıca seyahat edilen yabancı yerlerdeki su ve gıda farklılığı da ishale neden olabilir. Coğrafik farklılıklardan kaynaklı virüs farklılıkları da kişide hastalık bulgularına yol açabilir. Coğrafik farklılık , hava koşulları , nem oranı , kanalizasyon sistemlerinin yapısı , içme sularının özellikleri ve virüs kültürlerinde farklılıklar yarattığı için yabancı yerlere seyahat eden kişilerde alışma döneminde ishal görülebilir


İshal çeşitli seviyelerde görülebilir. Hafif ishal vakaları acil tedavi gerektirmeyebilir. Bol su , patates , pirinç , ekmek , yağsız yoğurt diyeti genelde yeterlidir. Bu tip vakalar birkaç günde düzelir.

Tedavide kaybedilen su ve elektrolitlerin yerine konması , hastalığa uygun diyet yapılması amaçlanır. Bunun için de ishal tedavisi için hazırlanmış tuz-şeker karışımlarının kullanılması , yağlı ve kızartma yemeklerden , kımızı etten ve sütlü yiyeceklerden uzak durulması gerekir. İshal olan kişiye hemen ishal kesici ve bulantı kesici ilaçların verilmesi doğru değildir.

Orta ve şiddetli ishallerde hastanın klinik tablosu oldukça farklıdır. Bu hastalarda bulantı , kusma , ateş ve fazla miktarda dışkı ve dolayısıyla su ve elektrolit kaybı görülür. İshalin yanında kusmanın da olması sıvı kaybını daha ciddi boyutlara taşır. Bu hastalarda halsizlik , hareket güçlüğü , yüzde ve dudaklarda kuruma , gözlerde çökme , çok az idrar yapma ve idrarın koyu olması gibi belirtiler de görülebilir.

Bu durumda hasta hemen doktora götürülmeli ve tedavi geciktirilmemelidir. Tedavide elektrolit solüsyonları damar yolu ile verilerek kusma etkileri bertaraf edilmeye çalışılır. Ateşin olması enfeksiyon riskinin de olduğunu gösterdiğinden hastanın dışkı ve kan tahlili yapılarak tedaviye antibiyotik eklenip eklenmeyeceğine karar verilir.

Bu durumdaki hastaların yatarak tedavi edilmeleri iyileşme sürecini daha da hızlandırır. Genelde 3-8 gün arasında hastalık iyileşir.


Tüm bunların yanında çok farklı etkenler de ishalin oluşmasına neden olabilir. Huzursuz bağırsak sendromu , iskemik bağırsak hastalığı ( genelde yaşlılarda görülür ) , bağırsak kanseri , bağırsak tümörleri , ince bağırsaktaki emilim problemleri , gıda allerjileri , alkol , bazı ilaçlar , antibiyotikler , vitamin eksiklikleri ishale neden olabilirler.


SENDE YORUM YAP!

Whatsapp