İlik Yapısı

İlik Yapısı

Anatomik Dağılım

Eritroit iliğin anemi ve hipoksiyi kompanse edebilmesi için hem besin hem de kök hücre havuzu açısından yeterli olması gereklidir. İliğin anatomik dağılımı gösterilmiştir. Normal erişkinde ilik aksial iskelet ve uzun kemiklerin proksimal kısımlarında yerleşmiştir. Myeloproliferatif hastalık veya uzun süreli anemi varlığında eritroit ilik daha periferik lokalizasyonlara da yerleşebilir. Talassemi majörde ilikğin elin küçük kemiklerine bile yerleşebildiği görülür.

Eritrosit Büyümesi

Mikroskobik seviyede bakıldığında eritrositler retiküler hücre ve fibrinlerden oluşan bir matriksde ve vasküler sinüzoitlerden örülü bir ağ içinde büyürler. Bu sayede hücreler besinlere kolayca ulaştıkları halde yerlerinde asılı kalırlar ancak olgun hücreler sistemik dolaşıma salınır. Eritrosit öcülleri genelde ilik makrofajlarının etrafında yerleşme eğilimindedir. Retiküloendotelyal hücrelerin eritrositlere hemoglobin sentezi için direk demir sağladığına yönelik deliller vardır. Diğer yapısal hücreler de çoğalma ve farklılaşma için önemli olan faktörler (interlökin-3 [IL-3], granülosit makrofaj koloni uyarıcı faktör [GM-CSF], kökhücre büyüme faktörü [SCF]) salarlar (Şekil 3-2). T hücreleri de kökhücrenin erken büyümesini uyarır. Eritropoetinin esas etkisi öncüller üzerinedir( blast oluşturan ünite-eritroit [BFU-E], koloni oluşturan ünite-eritroit [CFU-E]).

Yaşlanma Süreci

insan tüm hematolojik hücrelerin yenileyebildiği bir kökhücre havuzu ile doğar. Yaşlanmaya bağlı olarak eritrosit üretiminde aksamalar olabileceğine dair elimizde veri bulunmamaktadır. Yaş ile ilikteki yağ hücresi sayısında artış olur. Bu iliğin kapasitesinin azaldığı ya da hipoksi ve anemiye cevabının azaldığı anlamında değildir. Yaş neolursa olsun uyarı geldiği takdirde ilikte eritroit seri tüm adipoz dokuya hakim olacak kadar çoğalabilir.

Hasarlandırıcı Faktörler

Hem kökhücre havuzu hem de ilik yapısı dış etkenlerden etkilenebilir. Radyasyon kökhücreleri ve eritrosit üretimini azaltabiiir ve ilik yapısını bozabilir. Başka birçok kimyasallar ve ilaçlar da geri dönüşümsüz olarak kökhücreleri etkileyebilir. Lösemi ve iliği infiltre eden tümör gibi bir serinin çok arttığı durumlarda da iliğin normal yapısında bozulmalar olur. Bu hücreler eritrosit üretimi için gerekli olan besin ve çevre için yarışırlar.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp