İlaç Döküntüsü Alerjik

İlaç Döküntüsü Alerjik : İlaç allerjileri az bilinen ve çok soru sorulan bir konudur. İyi bilgilendirilmeme çoğu kez hastalarda gereksiz endişelere hatta ilaç kullanma korkusuna neden olmaktadır. İlaç allerjilerinin teşhis ve tedavisinde hasta hekim işbirliği oldukça önemlidir.

İlaç allerjisi nedir?


İlaç allerjisi, ilaçların istenmeyen etkilerinden birisidir. İlaç allerjileri bağışıklık sistemi tarafından geliştirilen aşırı duyarlılık reaksiyonlarıdır. Bağışıklık sistemi önce ilacı tanır, tekrarlayan kullanımlar sonrasında da allerjik reaksiyon gelişmesine neden olur.

Bu olaylar aynı ilacı kullanan her bir birey için aynı değildir. Aynı ilaç bir kişide allerjiye neden olurken diğer bir kişide allerjik reaksiyon oluşturmamaktadır. İlaç allerjilerinin gelişmesinde birçok faktör sözkonusudur ve bu faktörler çoğu kez her birey için farklıdır.

Teorik olarak her ilacın allerjik reaksiyon oluşturma kapasitesi vardır. Çünkü ilaçlar bağışıklık sistemi için “yabancı” olan maddelerdir. Ancak yine de ilaç allerjileri sanıldığı kadar sık gözlenen reaksiyonlar değildir.

Ayrıca ilaçlarla gelişen her reaksiyon allerji değildir. Kullanım dozlarında görülebilen çeşitli yan etkiler, yüksek dozlarda kullanımlara bağlı istenmeyen etkiler ve bazı özel durumlarda ortaya çıkan reaksiyonlar da çoğu kez hatalı olarak “allerji” olarak yorumlanmaktadır.

İlaç allerjilerinin belirtileri nelerdir?

İLAÇ ALLERJİLERİNDE EN SIK OLARAK DERİ BELİRTİLERİ GÖRÜLMEKTEDİR:

1. Ürtiker (büyüklüğü 0.5 cm den birkaç cm‘ye kadar değişen kaşıntılı kabarıklıklardır. Halk arasında “kurdeşen” veya “dabaz” olarak ta adlandırılır).
2. Anjioödem (derinin daha alt tabakalarında sıvı birikmesi yani ödem ile ortaya çıkan ve kaşıntıdan ziyade yanma hissinin eşlik ettiği şişliklerdir. Genellikle yüzde, göz kapaklarında, dudaklarda, kollarda ve bacaklarda ve genital bölgede oluşmaktadır).
3. İlaç döküntüsü (deriden hafifçe kabarık, küçük, genellikle kaşıntılı, kızamık benzeri döküntülerdir).
4. Sabit ilaç döküntüsü (sorumlu olan ilacın her alınımında hep aynı bölgede ortaya çıkan bir çeşit deri döküntüsüdür).

DİĞER ORGAN VE SİSTEMLERİ TUTAN İLAÇ ALLERJİSİ BELİRTİLERİ NELERDİR ?

1. Gözler ve üst solunum yollarında;
Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı
Burun tıkanıklığı ya da burun akıntısı,
Burunda kaşıntı ve hapşırma

2. Alt solunum yollarında;
Solunum zorluğu
Hışırtılı solunum (vizing)
Öksürük

3. Kalp ve damar sisteminde;
Çarpıntı (nabız sayısında artma)
Tansiyon düşüklüğü

4. Mide barsak sisteminde;
Bulantı - kusma
Karın ağrısı ya da karın krampları

5. Sinir sisteminde;
Şuur bulanıklığı
Bayılma

Anafilaksi (allerjik şok) nedir?

Nadir de olsa tüm sistemlere ait bu bulgular hepsi birarada görülebilir ve anafilaksi olarak adlandırılır. İlaç allerjilerinin en ağır formudur.

Hangi ilaçlar allerjiye neden olur?

Tüm ilaçların allerjiye neden olma potansiyeli vardır. Bazı ilaçlarla allerjilerin daha sık görülmesi ise o ilaçların molekül yapılarıyla ilgili olduğu kadar, tedavide sıklıkla kullanılıyor olmalarıyla da ilişkilidir.

İlaç allerjisi geliştiğinde neler yapılmalıdır?

İlaç allerjilerinin ilk klinik belirtileri (kural olmamakla birlikte) genellikle deri belirtileridir. Ama diğer sistemleri ilgilendiren belirtiler de zaman içerisinde gelişebilmektedir. Herhangi bir ilacı kullanırken beklenmeyen bir etki ortaya çıktığında yapılacak en doğru şey doktora başvurmaktır.

İlaç allerjilerinden korunmak için neler yapılmalıdır?

Bu konuda en önemli olan HER İLACIN ALLERJİYE NEDEN OLABİLECEĞİNİ bilerek, “kendi kendine tedavi” den kaçınmaktır. Yani doktor reçetesi olmadan herhangi bir ilaç kullanılmamalıdır.

Bir ilaç tedavisi sırasında herhangi bir istenmeyen reaksiyon ortaya çıktığında hemen doktora başvurulmalıdır.
İstenmeyen reaksiyonlara neden olan ilaçların ismi mutlaka bir yere kaydedilmelidir. Çünkü ileride değişik nedenlerle ilaç tedavisi gerektiğinde, bu ilaçların reçete yazan doktorlara bildirilmesi aynı ya da benzer ilaçlarla tekrar allerji gelişmesini önleyecektir.

İlaç allerjileri nasıl tedavi edilir?

İlaç allerjilerinde ortaya çıkan bulguların bir kısmı zaman içerisinde kendiliğinden kaybolur, bazıları ise uygun ilaçlarla tedaviyi gerektirir.

ANCAK İLAÇ ALLERJİSİNİ TAMAMEN ORTADAN KALDIRMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR. Yani bir ilaca karşı bağışıklık sistemi aşırı duyarlılık geliştirmiş ise, o ilacın her alınımında aynı ya da benzer şekilde allerjik reaksiyon ortaya çıkacaktır.

Bu nedenle ilaç allerjilerinde TEDAVİDEN ziyade KORUNMADAN bahsetmek daha uygundur. Pratikte, allerjik reaksiyona neden olan bir ilacın bir daha kullanılmaması en akılcı yöntemdir.

İlaçlar arasında çapraz reaksiyon ne demektir?

İlaçlar kimyasal maddelerdir. Bazı ilaçların kimyasal yapısı birbirine benzemektedir. Bu nedenle allerjiye neden olan ilaçtan isim olarak farklı da olsa, kimyasal yapısındaki benzerlikten dolayı başka bir ilaçta aynı şekilde allerjik reaksiyona neden olabilir. Buna çapraz reaksiyon denir. İlaç allerjisi olan hastalara reçete yazarken çapraz reaksiyon veren ilaçlar da gözönünde tutulur.

İlaç allerjilerinin tanısında neler yapılabilmektedir?

Modern tıp solunum yolu allerjilerine neden olan polenler, ev tozu akarları gibi maddeleri birtakım maddeleri allerji testleri ile tespit edebilmektedir.

ANCAK AYNI ŞEY İLAÇLAR İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR. ÇÜNKÜ;

İlaçlar vücuda girdikten sonra birtakım biyolojik olaylara maruz kalır ve kimyasal yapıları değişime uğrar. Bağışıklık sistemi tarafından aşırıduyarlılık gelişimi ise bundan sonraki basamaktır. Bu nedenle ilaçlarla test yapabilmek için vücutta değişime uğramış bu yeni yapının elde edilmiş olması gereklidir.

Bugün için “test maddesi olarak kullanılabilecek ilaç molekülü” birçok ilaç için mevcut değildir. Bu nedenle başta penisilinler olmak üzere, sınırlı sayıda birkaç ilaç için deri testi yapabilmek mümkündür.

İlaç allerjisi olan hastalarda sık karşılaşılan sorunlar

Herhangi bir ilaca karşı allerji gelişen hastaların çoğu umutsuzluğa kapılmakta ve kendilerini çaresiz hissetmektedir.
Ancak bugün birbirine alternatif birçok ilaç vardır. Bir ilaca karşı allerjisi olan hastalar, bu ilaçla çapraz reaksiyon vermeyen başka bir ilacı rahatlıkla kullanabilmektedirler.
İlaç allerjisi konusunda doğru ve yeterli bilgi verilmeyen hastalar çoğu kez tatmin olmamakta ve değişik sağlık merkezlerine başvurarak gereksiz yere zaman ve para kaybına uğramaktadırlar.
Hastaların allerjiye neden olan ilaçların ismini doktora bildirebilmesi teşhiste en önemli yeri tutmaktadır. Ancak hastaların çoğu allerjiye ya da istenmeyen reaksiyonlara neden olan ilaçların ismini hatırlayamadıklarını ifade etmektedir. Bu nedenle allerjik reaksiyon gözlenen ilaçların ismi mutlaka bir yere kaydedilmeli ve saklanmalıdır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp