Holesistektomi’den Sonra Müdavi Beslenme ve Hayati Rejim

Holesistektomi‘den Sonra Müdavi Beslenme ve Hayati Rejim :

KLİNİK BİLGİLER

Son zamanlarda safrataşı ve vahim safra ağrıları-nın tedavisinde ameliyat müdahalesine baş vurulduğu sıkça görülür. Gereği gibi yapılan ameliyat sonuçları genellikle sevindiricidir. Yalnız ameliyatla safra keseleri alman hastalardan % 10 kadarında, eski ağrıların tekrar nüks ettiği şeklinde önemli şikayetler vardır. Bu şikayetler üzerinde holesistektomi veya holesistektomi'-den sonrası sendrom hususunda konuşabiliriz: Ekseriya residivasyon (eski ağrıların yeniden nüks etmesi), subfebril hararet, titreme, iştihasızlık, geğirti ve başka dispeptik bozukluklar görülür.

BESLENME MADDELERİNİN SEÇİMİ

1. SÜT VE SÜTLÜ MAMULLER

Müsaade Edilenler: Taze mayalanmış peynir, tuzu alınmış inek peyniri, tuzsuz diyetik ev ekşimiği, sarımsaksız marul taratoru, kıvırcık veya körpe hıyar, düşük yağlı kaymak (% 12 yağlı).

Sınırlananlar : Yağı alınmış süt, az yağlı koyun, inek ve manda sütü, inek yoğurtu, kaşkaval, diyetik peynir.

Yasaklananlar : Yağlı peyrıir, hollanda ve isviçre peyniri, kaşkaval, her nevi eritilmiş baharatlı peynir, tütsülü peynir.

ET VE ETLİ MAMULLER

Müsaade Edilenler: Ev tavşanı, dana, gevrek sığır etleri, kuzu- söğüş veya ıskarada pişirilmiş, piliç, üveyik, genç ve yağsız tavuk, hindi.

Sınırlananlar: Dana karaciğeri.

Yasaklananlar : Konserve etler ve salam cinsleri, ezme, kart ve yağlı etler, sakatat, yağlı kuşlar- kaz, ördek, yağlı tavuk ve hindi, av etleri- geyik, karaca, tav şan, sülün, keklik, çil, çulluk, yabani güvercin, kumru, bıldırcın vs.

3. BALIK VE BALIKU MAMULLER

Müsaade Edilenler: Baş ta dere balıkları yağsızsazarı, ak balık, südak, tekir, tatlısu kefalı, alabalık. mercan balığı- haşlama ve ıskara.

Sınırlananlar: Yağsız deniz ve okyanus balıkları-ilkbahar uskumrusu, kefal, merluz, kılıç, kalkan.

Yasaklananlar: Yağlı tatlı 'su ve deniz balıkları-yılanbalığı. ton, palamud, sorn, sonbahar uskumrusu, yağlı sazan, havyar, garosi, çiroz, balık olmayan deniz ve okyanus ürünleri- midye, istiridye, ıstakoz, ahtapot, balık ezmeleri. her nevi balık konserveleri, salamuralı, tütsülerımiş ve tuzlanmış balıklar- .ançüez. selödka, hamsi, Iakerda, sasa, palamud, uskumru.

4. YUMURTA VE YUMURTALI MADDELER

Müsaade Edilenler: Yumurta akı, haşlanmış olarak, yumurta akından omlet, süflet, natiirel veya müsaadeli maddelerle hazırlanmış, yumurta akı kreması, kartopu, yumurta akından yapılan krem karamel, öpücük

Sınırlananlar : Tavuk yumurtasının bütünü, haftada 2 - 3 kadar.

Yasaklananlar : Mayonez, yumurta sarısı, yumurta tozu.

YAGLI MADDELER

Müsaade Edilenler: Nebati yağlar- zeytinyağı, ayçiçeği, mısır, susam, ceviz, fıstık yağları.

Sınırlananlar: İnek tereyağı (günde 20 g kadar).

Yasaklananlar: Sığır ve koyun iç yağları. kaz ve ördek yağları. hayvan menşeli margarinler

SEBZELER VE SEBZE KONSERVELERİ

Müsaade Edilenler: Domates, körpe hıyar, kıvırcık, marul, kırmızı pancar, turp, kereviz, pişmiş biber (zeytin yağı ve limon suyu ile terbiye edilmiş, kan-rnıbahar, kabak, yeşil fasulye ve yeşil bezelye ile yapılan terbiye edilmiş yemekler), yalnızca patates veya başka sebzelerle birlikte kızartılmadan, sterilize sebzeler, konserve sebzeler, dondurulmuş sebzeler alabaş.

Sınırlananlar: Beyaz lahana, prasa (kayrıatılarak etenik yağ gi.derildikten sora) , zeytin yağlı ve limon sulu, büyük miktarda konsantre sebze suları, zeytin, çiğ soğan, yağsız lahana turşusu, bakla, mercimek, nohut, soya.

Yasaklananlar: Turşular, lahana turşusu, tuzlu salamuralı hıyar, lahana turşu suyu, patlıcan, labada, ıspanak, kuzukulağı (oksal asidli), icabında safra çıkartıcı araç' olarak siyah turpdan (taze siyah turp suyu, limon suyu ve zeytin yağı aynı ölçüde (kısım) karıştırı-larak, sabah aç karına birer çorba kaşığı alınır) yararlanılabilir.

7. MEYVE VE MEYVE KONSERVELERİ

Müsaade Edilenler: İyi olgun meyveler- bahçe ve dağ çileği, şeftali, kiraz, vişne, kayısı; üzüm, karpuz, kavun, elma, armut, kabak, ayva, dut, muz, ananas, hoşaf, sterilize kornposto, ezme, nektar, dondurulmuş meyveler. Sınırlananlar: Ahududu, kayısı kurusu, üzüm kurusu.

Yasaklananlar : Fıstık, fındık, badem, ceviz kabak ve ayçiçeği çekirdekleri, kuru yemiş- hurma, incir.

8. EKMEK VE EKMEK MAMULLERİ, TAHIL VE HAMURLU MAMULLER

Müsaade Edilenler: İyi pişmiş bayat ekmek, peksirnetler, yumurtasız hamurlu mamuller, lesitince zenginleştirilmiş- yufka, kuskus, makaron, küçük şekilli makarnalar vs., pirinç, pirinç unu, yulaf içi, irmik, nişasta.

Sınırlananlar: Gevrek, simit, çörek- adi, viyana, sade bisküviler, nebati yağlı bisküviler, buğdayekmeği, çavdar, çavdar-buğday ~kmeği.

Yasaklananlar ı Sıcak ekmek, kızartmalı kahvaltılar- mekik, çörek, gözleme, börek, bazlamaç, kandil, tuzlu kraker, paskalya çöreği, keşkek mısır- pişirilmiş ve kavrulmuş, kaçamak akıtma.

9. ŞEKER, ŞEKERLEME VE ŞEKERLİ MAMULLER

Müsaade Edilenler: Saf kovan balı, glikoz, - sıvı ve kristal. fruktoz, laktoz, şeker kamışı ve şeker pancarından şeker, marmelat ve tatlılar, reçel, lokum, şekerlemeler, yumurta ve az yağlı tatlılar, meyve ezmeleri, yumurta akından revani, kartopu, yumurtaakından krem karamel, susam ve susam tahini, susam ve ayçiçeği tahin helva.

Yasaklananlar : Kakao, çikolata, çikolatalı mamuller ve bonbonlar, dondurma, kızartma ve bol şerbetli tatlılar, torta ve pastalar, çikolatalı kremalar.

10. İÇECEKLER

Müsaade Edilenler: Hafif rize çayı, ıhlamur - çayı, nane, papatya çayı, hindiba kökü, kuşburnu, sarı kantaron, karahindiba haşlamaları vs., kahve yerine lebIebi, çavdar kahvesi, meyve ve sebze suları (natürel veya sterilize) özellikle üzüm, kayısı, havuç suları. Haşiye : Safrada duraklama görüldüğünde, safranın sulandırılması ve onikiparmakbağırsağa akmasını temin için hafif _ rize çayı, kuşburnu . haşlamasından günde 1 litre ve daha çok içilir, buna su çarpması da denir. Su çarpması haftada bir veya 10 günde bir yapı-lır. Alkalik maden suları da aynı işe yararlıdır. Maden sularından sabah aç karına birer bardak (lSD - 200 g) alınır veya günde 3 defa yemekIreden 'evvel aynı miktar alınır. Maden suları ile de su çarpması yapılır. Afyon şebinkarahisar maden suyu, kızılcahamam maden suyu, uludağ maden suları elverişlidir.

Sınırlananlar. Bira.

Yasaklananlar: Soğuk ve buzlu içecekler, _ kahve gazozlu içkiler, kakao alkollü içkiler.

11. BAHARATLAR

Müsaade Edilenler: Maydanez, nane, dereotu, sulandırılmış limon suyu domates suyu, vanilya.

Sınırlananlar: Kimyon, tatlı kırmızı biber.

Yasaklananlar: Kara biber, bahar, defne yaprağı, tarçin. karanfil, hindistan cevizi, acı kırmızı biber, acı çuşka ve biberler, acılı, hiren, sirke, salça- özellikle kızartılmış ve kavrulmuş, sarımsak.

12. MUTFAK TUZU: Normal miktarda, hastanın durumuna göre tahdit edilir safra yollarında iltihaplanma gibi vakalarda 'günde 4 - S g'a kadar sınırlandırılabilir.

MÜDAVİ BESLENME PRENSİPLERİ

Müdavi beslenme müşterek alandan başka sindirim organlarından en çok safranın akması ile alakalıdır. Burada diyetden maksat, safranın muntazaman çıkması, safra yollarında iltihaplanma durumunun değişerek "zalması, karaciğeriri fonksional durumunun düzelmesi. mevzii bozukluklar belirtisi ve inkişaf etmesinden korumak olduğu gibi komşu organlarını da bozulmadan korumaktır.

Safra ifrazatının düzenlenmesi için organizmayı fazla miktarda kolesterolden azade kılmak, safra yollarının temizlenmesi ve kabıza karşı mücadele vermekte magnezyum diyeti denilen usulden yararlanmaktır. Bu diyet usulunu soviyet ilim adamları vaz'ı etmiştir, ve onlarca tavsiye edilmektedir. Bu diyet magnezyum tuzları, vitamin ve ham seloloz elyafınca zengindir. Magnezyum tuzları safra yolları düz kaslarında spazmı azaltır, tahrikaıi düşürür, bağırsak hareketlerini hızlandırır ve ağrı kesici tesirdedir, Diyet magnezyum tuzlannca zengin maddelerden hazırlanır. Bu maddeler genellikle buğday ekmeği, buğday, buğdaylı yemekler, kara buğday, patates, domates, elma, nebati yağlar, yumurta akı, yoğurt, kefir, kuşburnu haşlaması kayısı suyu, kepek haşlaması.

BESİNLERİN MUTFAK İŞLERİ

Gıdaların ekseriya kaynatılarak pişir.ilmesi tavsiye olunur. Böylelikle muhtevalarındaki ekstrakt maddeler suya çıkmış olur. Buharda veya fırında, ıskara, çevirme, su banyosunda da pişitilir. Sebzelerin haşlanması, terbiye edilmesi ve kıyılarak püre ve bulamaç haline getirilmesi tavsiye olunur. Et ve balıkların haşlanmasına asla müsaade edilmemeli, çünkü muhtevasındaki ekstrakt maddeler tam olarak ayrılmaz. Meyve ve sebze sularının çıkarılmasında sıkma cihazlarından istifade edilir

Tahrik edici acılı soslar ve baharatlar kullanılmamalı. Tatlı olmasına rağmen kırmızı biber vücuda iyi gelmediğinden, sınırlı kullanılmalıdır.

BESLENME REJİMİ

Ameliyatla safra kesesi alınan hastalar yemeklerini muayyen aralıklı sık ve azar azar yemelidirler, bu suretle safra duraklaması gibi hallerin önüne geçilmiş olur Günde 5 - 6 öğün olmalı, buna ilaveten gece uykuya yatmadan evvel hafif gece kahvaltısı yapılmalı. Hastalar yiyeceklerini acele etmeden, huzur içinde, rahatla ağır ve devamlı çiğneyerek yemelidirler. Bu, reflektör yoluyla bütün sindirim seyrini ve safranın düzenli şekilde bağırsağa akmasını sağlar. Yemek esnasında sakin, tam sessizlik, yaşanmalı dikkat yalnız hasredilmeli, nahoş konuşmalardan kaçınılmalı. Sofrada heyecan verici hikayelerden sakınılmalı ve bunların hepsi beslenme rejimi dahilindedir

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp