Hickirik Nasil Gecer
Hickirik Nasil Gecer : Hıçkırık diyaframın istemsiz şekilde daralması. Diyafram göğüsle karın bölgesini birbirinden ayıran kas. Nefes almadaki rolü ise muazzam. Diyaframın her daralmasından sonra ses telleri kapanır böylece ortaya ‘hık‘ sesi çıkar.
Hıçkırık zengin bir yemek menüsünü karnınıza indirdiğinizde, alkol tükettiğinizde ya da aniden heyecanlandığınızda ortaya çıkar. Bazı durumlarda hıçkırık başka sağlık sorunlarının işareti de olabilir. Bazıları için hıçkırık nöbetleri sadece birkaç dakika sürer. Bazıları içinse (çok nadir de olsa) aylarca sürebilir. Aylarca süren hıçkırığın nedeni yorulma ya da dengesiz beslenme olabilir.
Hıçkırık belirtileri
Hıçkırığın belirtileri uluslararası düzeyde ve herkeste aynı: karakteristik ‘hık‘ sesi. Bazen bu sesi takip eden göğsünüzde, karnınızda ya da boğazınızda bir daralma hissedebilirsiniz.
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürerse ve yemek yerken, uyurken ve nefes alırken zorluk çıkartıyorsa doktor randevusu alma vaktiniz gelmiş demektir.
Hıçkırık nedenleri
Kısa süreli hıçkırığın nedenleri şunlar:
• Çok fazla yemek yemek
• Gazlı içecekler içmek
• Çok fazla alkol tüketmek
• Ani ısı değişimi
• Heyecanlanmak ya da stres
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürüyorsa nedenler çeşitli olabilir. Bakalım bu nedenler neymiş:
Sinirlerde hasar
Uzun süreli hıçkırığın en yaygın nedeni sinirlerde hasar ya da tahriş. Bu sinirler özellikle diyaframa hizmet eden akciğer - mide siniri ya da frenik sinir. Bu sinirlerin hasarına neden olan durumlar şunlar:
• Kulak zarınıza değen herhangi bir şey (saç olabilir)
• Boğaz ağrısı ya da larenjit
• Ense bölgesinde tümör ya da kist oluşumu
• Reflü
Merkezi sinir sistemi sorunları
Merkezi sinir sisteminizdeki enfeksiyon, tümör ya da travma sinir sisteminin hasara uğramasına neden olabilir. Bunun sonucunda vücut hıçkırık refleksini normalde olduğu gibi kontrol edememeye başlar. Merkezi sinir sistemi sorunlarına örnekleri sıralayalım:
• Felç
• Tümörler
• Menenjit
• Travmatik beyin yaralanmaları
• Çoklu skleroz
• Beyin iltihabı
Metabolik hastalıklar ve ilaçlar
Uzun süreli hıçkırıkları tetikleyen başka bazı durumlar da şöyle:
• Alkolizm
• Anestezi
• Diyabet
• Böbrek yetmezliği
• Uyku hapları
• Elektrolit dengesizliği
• Steroidler
• Sakinleştirici haplar
Risk faktörleri
Cinsiyet. Erkekler kadınlara göre hıçkırığa karşı daha savunmasız. Erkeklerde uzun süreli hıçkırık olma ihtimali daha yüksek.
Duygu durumları. Kaygı, stres ve heyecan kısa süreli ya da uzun süreli hıçkırıklarla ilişkili olan durumlar.
Cerrahi işlem. Bazı insanlar özellikle karın bölgesi ameliyatlarında genel anesteziden sonra hıçkırmaya başlayabilir.
Hıçkırığın yan etkileri
Uzun süreli hıçkırıklar; konuşmayı, yemek yemeyi, uyumayı işkenceye dönüştürebilir. Hatta ameliyattan sonra iyileşme sürecini uzatabilir.
Hıçkırık tedavisi
Çoğu durumda hıçkırık tedaviye gerek duyulmadan kendiliğinden çekip gider. Ancak altında yatan başka bir sağlık sorunu varsa o sorunun iyileştirilmesi hıçkırığın geçmesi için şart. Hıçkırığınız 2 günden fazla sürerse uygulanacak tedavi ilaçlarla ya da ameliyatla olabilir. İlaçlarla tedavi yeterli olmadığında doktorunuz hıçkırığı durdurmak için firenik sinirlerinizi anesteziyle uyuşturmayı önerebilir.
Kısa süreli hıçkırığın önüne geçmenin pek yolu yok. Evde hıçkırığı durdurmak için uygulanacak kesin bir yöntem de yok. Hıçkırık kriziniz başladıysa ve birkaç dakikadan fazla sürüyorsa: nefesinizi tutun, buzlu suyla gargara yapın, soğuk su için ya da ağzınıza bir parça ekmek kabuğu atın.
Uzun süreli hıçkırıklarda diğer tedavi şekilleri işe yaramıyorsa akupunktur gibi alternatif tedavi şekilleri işe yarayabilir.
Önlemi
Hıçkırma sıklığınızı bazı hıçkırık tetikleyicileri hayatınızdan çıkartarak azaltabilirsiniz. Bu tetikleyiciler daha önce de belirttiğimiz gibi:
• Fazla yemek yemek
• Asitli ya da alkollü içecekler içmek
• Ani sıcaklık değişimi
Hıçkırık zengin bir yemek menüsünü karnınıza indirdiğinizde, alkol tükettiğinizde ya da aniden heyecanlandığınızda ortaya çıkar. Bazı durumlarda hıçkırık başka sağlık sorunlarının işareti de olabilir. Bazıları için hıçkırık nöbetleri sadece birkaç dakika sürer. Bazıları içinse (çok nadir de olsa) aylarca sürebilir. Aylarca süren hıçkırığın nedeni yorulma ya da dengesiz beslenme olabilir.
Hıçkırık belirtileri
Hıçkırığın belirtileri uluslararası düzeyde ve herkeste aynı: karakteristik ‘hık‘ sesi. Bazen bu sesi takip eden göğsünüzde, karnınızda ya da boğazınızda bir daralma hissedebilirsiniz.
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürerse ve yemek yerken, uyurken ve nefes alırken zorluk çıkartıyorsa doktor randevusu alma vaktiniz gelmiş demektir.
Hıçkırık nedenleri
Kısa süreli hıçkırığın nedenleri şunlar:
• Çok fazla yemek yemek
• Gazlı içecekler içmek
• Çok fazla alkol tüketmek
• Ani ısı değişimi
• Heyecanlanmak ya da stres
Hıçkırığınız 48 saatten fazla sürüyorsa nedenler çeşitli olabilir. Bakalım bu nedenler neymiş:
Sinirlerde hasar
Uzun süreli hıçkırığın en yaygın nedeni sinirlerde hasar ya da tahriş. Bu sinirler özellikle diyaframa hizmet eden akciğer - mide siniri ya da frenik sinir. Bu sinirlerin hasarına neden olan durumlar şunlar:
• Kulak zarınıza değen herhangi bir şey (saç olabilir)
• Boğaz ağrısı ya da larenjit
• Ense bölgesinde tümör ya da kist oluşumu
• Reflü
Merkezi sinir sistemi sorunları
Merkezi sinir sisteminizdeki enfeksiyon, tümör ya da travma sinir sisteminin hasara uğramasına neden olabilir. Bunun sonucunda vücut hıçkırık refleksini normalde olduğu gibi kontrol edememeye başlar. Merkezi sinir sistemi sorunlarına örnekleri sıralayalım:
• Felç
• Tümörler
• Menenjit
• Travmatik beyin yaralanmaları
• Çoklu skleroz
• Beyin iltihabı
Metabolik hastalıklar ve ilaçlar
Uzun süreli hıçkırıkları tetikleyen başka bazı durumlar da şöyle:
• Alkolizm
• Anestezi
• Diyabet
• Böbrek yetmezliği
• Uyku hapları
• Elektrolit dengesizliği
• Steroidler
• Sakinleştirici haplar
Risk faktörleri
Cinsiyet. Erkekler kadınlara göre hıçkırığa karşı daha savunmasız. Erkeklerde uzun süreli hıçkırık olma ihtimali daha yüksek.
Duygu durumları. Kaygı, stres ve heyecan kısa süreli ya da uzun süreli hıçkırıklarla ilişkili olan durumlar.
Cerrahi işlem. Bazı insanlar özellikle karın bölgesi ameliyatlarında genel anesteziden sonra hıçkırmaya başlayabilir.
Hıçkırığın yan etkileri
Uzun süreli hıçkırıklar; konuşmayı, yemek yemeyi, uyumayı işkenceye dönüştürebilir. Hatta ameliyattan sonra iyileşme sürecini uzatabilir.
Hıçkırık tedavisi
Çoğu durumda hıçkırık tedaviye gerek duyulmadan kendiliğinden çekip gider. Ancak altında yatan başka bir sağlık sorunu varsa o sorunun iyileştirilmesi hıçkırığın geçmesi için şart. Hıçkırığınız 2 günden fazla sürerse uygulanacak tedavi ilaçlarla ya da ameliyatla olabilir. İlaçlarla tedavi yeterli olmadığında doktorunuz hıçkırığı durdurmak için firenik sinirlerinizi anesteziyle uyuşturmayı önerebilir.
Kısa süreli hıçkırığın önüne geçmenin pek yolu yok. Evde hıçkırığı durdurmak için uygulanacak kesin bir yöntem de yok. Hıçkırık kriziniz başladıysa ve birkaç dakikadan fazla sürüyorsa: nefesinizi tutun, buzlu suyla gargara yapın, soğuk su için ya da ağzınıza bir parça ekmek kabuğu atın.
Uzun süreli hıçkırıklarda diğer tedavi şekilleri işe yaramıyorsa akupunktur gibi alternatif tedavi şekilleri işe yarayabilir.
Önlemi
Hıçkırma sıklığınızı bazı hıçkırık tetikleyicileri hayatınızdan çıkartarak azaltabilirsiniz. Bu tetikleyiciler daha önce de belirttiğimiz gibi:
• Fazla yemek yemek
• Asitli ya da alkollü içecekler içmek
• Ani sıcaklık değişimi