Hastalığa Karşı Geliştirilen Tepkiler Ve Savunma Mekanizmaları

Hastalığa Karşı Geliştirilen Tepkiler Ve Savunma Mekanizmaları : Hastalıkla ve hastalığın yarattığı duygularla mücadele sonucunda bireyin kişiliği yeniden biçimlenir; kişi hastalık deneyimine en uygun biçimde ve en az enerji harcayarak karşı koyabileceği psikolojik tepkiler vermeye başlar. Bu tepkiler kişinin yaşantıları ve kendi gereksinimleri ile hastalık gerçeği ve bunları içine alan çevre arasındaki karmaşık etkileşimlerin sonucunda ortaya çıkar.Hastalığı algılama ve kabullenme biçimi hastadan hastaya değişir:

• Bazı kişiler, hastalıklarının bir işlevi olarak "yaşamlarını sürdürürler". Bu kişilere göre hasta olmak, başkalarından sürekli ilgi görmek, dikkat konusu olmak, aileye ya da işe bağlı günlük kaygılardan uzakta olmak anlamına gelir. Bu hastalarda iyileşme yönelimi çok azdır ya da hiç yoktur.

• Bazı kişiler ise, hasta olduklarını reddederler; hastalık onlarda büyük sıkıntı yarattığı için ya da bağımlı kalmaktan çok korktukları için ortaya çıkabilecek olası sonuçlara hiç dikkat göstermezler. Hastalık onları hiç ilgilendirmiyor görünür. Bu kişiler hastalanarak kendilerine ihanet eden bedenleriyle olan ilişkilerini keserler.

• Bazıları ise hasta olduğunu kabul eder. Bu kişiler hastalığa bağlı olarak yaşanan sıkıntılara dayanabilecek güçte olduklarını hissederler. Bunlar, korkularının ortaya çıkmasına izin verebilen kişilerdir.Buraya kadar sözünü ettiğimiz çeşitli hasta tipleri arasındaki farklılıkların ötesinde her hasta, psikolojik dengesini yeniden kurabilmek amacıyla savunma mekanizmalarını harekete geçirir.

• Gerileme (regresyon) - Hastalığa karşı geliştirilen en yaygın tepkidir. Başkalannın kendilerine özen göstermesini ve tedavi etmesini istemek ya da başkalarına bağımlı hale gelmek biçiminde ortaya çıkar.Ağır hastalıklar söz konusu olduğunda, bazen de her türlü hastalığın başlangıç evresinde gerileme yararlıdır.Hastanın durumunu kabul etmesini ve sağlık personeliyle tedavi için işbirliğine girmesini sağlar. Gerileme sonucunda hastada şu gibi durumlar ortaya çıkabilir: Hasta, tedaviyi uzattıracak ve güçleştirecek ölçüde depresif olabilir; aceleci ve kışkırtıcı davranışlarda bulunabilir; çok dikkatli ve özenli olsalar bile tedavi eden personelin davranışlarından huzursuz olup kuşkulanabilir.

• Tepki oluşturma - Hastalıkla mücadele etmek için geliştirilen bir başka savunma mekanizmasıdır. Bu durumda hastanın içinde bulunduğu koşullan kabul etmesinde, hekimin tanısına inanmasında ve önerilerine uymasında bir zorlanma görülür.

• Yadsıma - Hastalığın başlangıç evresinde çok sık görülen bir savunma mekanizmasıdır. Kişi, hastalığın başlangıç evresinde hasta olduğunu düşünmek ya da buna inanmak istemez. Ama zamanla yeni gerçeğe uyum sağlamayı başarır.

• Yansıtma (projeksiyon) - Hastanın düşmanlık duygularını kendisine bakankişiye ya da sağlık personeline yöneltmesine neden olan bir savunma mekanizmasıdır. Hasta çektiği bütün acılardan kendisiyle ilgilenen kişiyi sorumlu tutar. Hastane ortamı, başkalarına bağımlı olma ve kendini koruyamama duygusu, hastada tedaviyi yapan sağlık ekibi karşısında gerçek bir korku duymasına yol açar. Her türlü ihmal, hasta tarafından, kendine karşı yapılmış bir hareket olarak yorumlanır. Hasta, ruhsal açıdan çok hassastır ve çevresi tarafından tehdit edildiğini hissetmektedir.

• Hayal kurma - Acı verici deneyimlerin yerini zevk verici görüntülerin alması kişinin kendisine üzüntü veren gerçeklerden uzaklaşmasını sağlayan bir savunma mekanizmasıdır.Yukarıda sözü edilen mekanizmaların, çok katı olmadıkça, savunma işlevinden başka, uyum sağlayıcı bir işlevi de vardır. Hastanın duygusal dengesini koruyarak kendisinde travma yaratan bu duruma dayanmasını ve hastalığın yarattığı koşullara uyum göstermesini sağlar.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp