Guatrın Sebepleri Nelerdir?

Guatrın Sebepleri Nelerdir? :

Guatr nedir? Guatrın sebepleri nelerdir?

guatr nedirGuatr, tiroid bezinin simetrik ya da asimetrik olarak büyümesiyle veya nodül ile birlikte oluşabilir. Bez büyüyünce boynun bir veya iki tarafının şiştiğini görülür.

Guatrın büyüme nedenleri şunlardır:

İyot eksikliği: İyot eksikliğinde ve gebelikte vücudun artan hormon ihtiyacı sonucunda guatr meydana gelebilir. İyot eksikliğinden meydana gelen guatr endemiktir; yani bölgeye özgüdür. Ülkemizde iyot tüketimi az olduğu için guatr sık görülmektedir.

Hipertiroidi:

Tiroid hücrelerine karşı oluşan antikorlar, tiroid bezini aşırı hormon yapması için uyarır ve bu uyarı tiroid bezinin büyümesine neden olur.

Hipotiroidi: Bu rahatsızlık nedeni ile tiroid bezinin hormon üretimi azalır. Bunun neticesinde, tiroid bezi daha fazla hormon yapımı için uyarılır. Bu uyarı da bezin büyümesine yol açar.
     
Nodül: Tiroid bezi, bazen nodül yüzünden de büyüyebilir. Nodül içeren guatrlara nodüler guatr denir.
     
Tiroid Kanseri: Tiroid kanseri de tiroid bezinin içinde bir şişlik meydana getirir.
     
Tiroid bezi iltihabi: Bezde bulunan iltihap da tiroid bezini büyütür.

Tiroid hormonlarının normal salgılanmasına ve bezde nodül olmamasına rağmen tiroid bezinin büyümesi basit guatr; tiroidin büyüyerek, sternum (iman tahtası kemiği) altına doğru uzaması durumu ise substernal guatr olarak ifade edilmektedir.

Guatrın başlıca sebepleri arasında iyod yetersizliği, otoimmun hastalıklar, ilaçlar olmakla birlikte dünyada çoğunlukla iyod yetersizliğidir. Multifaktöriyel, karmaşık etkenler sonucu ortaya çıkan basit guatr vakalarında tiroid hormon değerlerinde anormallik saptanmaz. Bazen bu büyümeler esnasında tiroid bezinde nodül diye adlandırılan yumrular gelişir. Büyümenin devam etmesiyle multinodüler guatr tablosu belirir. Basit guatr vakalarına daha ziyade kadınlarda ve 15-25 yaşları arasında rastlanır ve herhangi bir tedavi gerektirmez.Basit guatr kitlesi başlangıçta genellikle boyun bölgesinde basınç hissi, dolgunluk gibi semptomlara yol açar. Ağrı veya nefes darlığı gözlenmez. Hastanın yutkunmakla boyun bölgesinde yukarı aşağı hareket eden kitle kişinin kendisi ve çevresindekiler tarafından gözle fark edilir. Bugün hastalık olarak kabul ettiğimiz bu görüntü 18. Yüzyılda ressamlar tarafından kadın daha güzel görünsün diye resimlere ekleniyordu. Basit guatr vakalarında tiroid hormon değerleri genelde normal sınırlardadır.
 
Ancak büyüyen ve nodülleşen multinodüler guatr vakalarında artık klinik bulgu ve semptomlar ortaya çıkarlar. Yutkunmakla boynun ön tarafında sağda veya solda birbirinden farklıboyutlarda kitleler gözlenir ve estetik açısından boyun simetriğinin bozulduğu saptanır. Multinodüler guatr 35 -50 yaşları arasında ve kadınlarda sık görülür: Hasta sıklıkla tiroidin büyümesini boyunda semptomatik veya asemptomatik kitle olarak tanımlar. Çok sıklıkla guatr asemptomatiktir ve rutin fizik muayene esnasında saptanır. Nodüller boyunda asimetrik görüntüye yol açar. Bazen nodüllerde ani büyüme olabilir. Çevre organlara olan baskı yemek borusuna olunca yutma güçlüğüne ve nefes borusuna olunca da nefes darlığına neden olur. Bazen de ses tellerinin hareketinden sorumlu olan sinirlere olan bası ses değişikliklerinin görülmesine sebep olur. Yaşlı bir hastada mevcut olan guatrın ani büyüme veya değişiklik göstermesi doğrudan doğruya malign (habis) olma yönünde bir değişimi sıklıkla da anaplastik karsinoma dönüşümü düşündürür.Multinodüler guatr olgularında da tanı konurken öncelikle kanda tiroid hormon düzeylerine bakılır. 
 
Eğer guatr kitlesi büyük ise düz çekilen akciğer grafisinde nefes borusuna olan bası nefes borusunda sağa veya sola doğru itilmelere neden olur.Takiben tiroid sintigrafisi ve tiroid ultrasonografisi çekilir. Tiroid sintigrafisinde mevcut olan nodülün fonksiyonuna göre görüntüler elde edilir. Nonfonksiyonel nodüller sintigrafide soğuk nodül (hipoaktif nodül), aşırı fonksiyon gösteren nodüller sıcak nodül (hiperaktif nodül) ve bazen de nodüller normoaktif olarak gözükür. Normoaktif nodüller geride kalan diğer normal fonksiyonlu tiroid dokusu ile aynı görüntüyü verirler. Soğuk olan nodüller bilindiği üzere tiroid kanser riski taşıyan nodüllerdir. Bazen tiroid kitlesi göğüs boşluğunun içine doğru uzanır. .Eğer guatr köprücük kemiğinin altına doğru büyüme gösteriyorsa bilgisayarlı tomografi veya magnetik rezonanslı görüntüleme büyüklüğünü saptamada kullanılır. Boyun ve mediastinum bilgisayarlı tomografisikontrast maddeyle çekildiğinde tiroid bezi, nefes borusu ve çevre damarsal yapının belirgin olarak tanınmasını sağlar. Bilgisayarlı tomografide iyodinli kontrast materyelinin kullanımı iyodine bağlı hipertiroidizme neden olabilir. 
 
Magnetik rezonanslı görüntüleme bilgisayarlı tomografi kadar yararlı olup ancak multinodüler guatr vakalarında kullanımı seyrektir.İnce iğne aspirasyon biyopsisi multinodüler guatrda en büyük nodüle veya ultrasonografide kanser açısından şüpheli nodül varsa onlara uygulanır. Çok sayıda nodülü olan guatr vakalarında 1.5 cm den büyük olan ve solid-soğuk yapı gösteren nodüller dominant nodül olarak kabul edilir. Bu nodüllere yaklaşım soliter tiroid nodüllerine yaklaşım ile aynı özellliği gösterir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp