Gençler Arasında Sigara Kullanma Sıklığı
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gençler arasında tütün epidemisi önemli bir halk sağlığı sorunu olarak tanımlanmaktadır. Nikotin şimdiye kadar bağımlılık yaptığı bilinen maddeler içinde etkisi en fazla olanıdır. Sigara kullanmayı deneyen her iki gençten birisi sigara kullanmaya devam etmektedir. Gençler sigara kullanmaya başladıktan bir kaç gün ile bir kaç hafta içinde yoksunluk semptomları gösterebilirler. Yoksunluk semptomlarının arasında sinirlilik, dikkat dağılması, aşırı istek, baş ağrısı, huzursuzluk, yorgunluk ve sindirim sistemi yakınmaları gelmektedir. Gençler arasında sigara kullanımı bağımlılığı giderek de artmaktadır.
Adolesan dönemde sigara ile tanışma genellikle erken ve orta adolesan gelişim dönemlerinde olmaktadır. Bilir ve arkadaşlarının ülke çapında yaptıkları araştırmada lise öğrencilerinde halen sigara kullanma yüzdesi %27,1 bulunmuştur (erkeklerde %31,5 ve kadınlarda %19,9). Türkiye’yi temsil eden &sonuçları ;olan Küresel Gençlik Tütün Araştırmasında (2003) ilköğretim 7-8. ve Lise 1. sınıflarda 15957 genç ile görüşülmüştür. Öğrencilerin %29,3’ü sigara kullanmayı denemiş (kızlar %21,5 &ve erkekler %34,9), halen sigara kullanma ise %9,1 (kızlar %5,0 ve erkekler %11,9)’dir. Bu araştırmaya göre şimdiye kadar en az bir defa sigara kullananların %29,5’i 10 yaşından önce denemiştir. Adana, Ankara, Diyarbakır, İstanbul, İzmir ve Samsun İlleri’nde 2003 yılında ;ortaöğrenim kurumlarına devam eden “15-16” yaş grubundaki 4182 öğrencinin %50,0’ı tütün kullanma deneyimlerinin &olduğunu ifade etmişlerdir. Halen tütün kullanma yüzdesi %17,7 olup, erkeklerde %22,3 ve kızlarda %12,2’dir.
İzmir İlinde üniversite öğrencileri arasında yapılan bir çalışma, erkekler arasında sigara kullanma sıklığını %33,9 olarak bildirmektedir. Tezcan ve arkadaşlarının Hacettepe Üniversitesi birinci ve üçüncü sınıf öğrencileri arasında yaptığı çalışmada halen sigara kullanma sıklığı %22,5 ve %25,9 olarak bulunmuştur. Erkekler (%30,1 ve %36,2) kadınlara (%17,5 ve %25,9) göre daha fazla sigara içmektedirler. Hacettepe Üniversitesi’nde yapılan bir başka çalışmada birinci sınıf öğrencilerinde yapılan ;bir çalışmada (n=1032) öğrencilerin %23,5’i halen sigara içtiğini beyan etmiştir. Türkiye’de sekiz üniversitenin (Adnan Menderes, Harran, Kırıkkale, Kocaeli, Mersin, Ondokuz Mayıs, Osmangazi, Yüzüncü Yıl) birinci sınıf öğrencileri arasında 2004-2005 öğrenim yılında yapılan bir çalışmada (n=3101) en az bir defa sigara kullanma %57,8 ve halen kullanma %22,5’dir.
Türkiye’de uluslararası destekli bir ;çalışma, gençler arasında sigara kullanma sıklığının %33,2 olduğunu ve okula devam etme, çalışma gibi durumların sigara kullanma davranışını etkilediğini göstermektedir. Telatar’ın Ankara Siteler ve OSTİM Bölgelerinde çalışan 20-24 yaş grubu erkekler arasında yaptığı çalışmada, gençlerin %58,3’ü halen sigara kullandıklarını ve %17,6’sı denediklerini, ancak halen kullanmadıklarını belirtmişlerdir. Gençlerin sigaraya başlama yaş ortalaması 15 olarak bulunmuştur.
Sonuç olarak, ülkemizde sigara kullananların önemli bir kısmının sigaraya 20 yaşından önce başladığı görülmektedir. Yapılan araştırmalar,Türkiye’de sigara içenlerin yaş ortalamasının giderek düştüğünü göstermektedir. İlköğretim ve lise yıllarında halen sigara kullanımı %9, lise yıllarında %29-50 arasında ve üniversite öğrencileri arasında sigara içme sıklığı %21-48 arasında olduğuna ilişkin araştırma sonuçları bulunmaktadır. Çalışan gençlerde ise halen sigara kullanımı %58’dir. Bütün bu çalışmaların sonucu, her dört gençten biri ila ikisisinin gençlik döneminde sigara ile tanıştığını göstermektedir.