Fantom ekstremite ve güdük ağrısı

Fantom ekstremite ve güdük ağrısı :

Cerrahi olarak ampute edilen bir ekstremiteden yayılan ağrı olarak tanımlanabilir. Ağrı ya mevcut olmayan (fantom) ekstremitede ya da amputasyon kökünde (güdük) olabilir. Fantom ekstrarnitede ağrı dışında diğer duysal bozukluklar, parestezi, diseztezi ve hiperpati olabilir. Ağrılı duyumların hemen hepsi gelişebilir. Fantom ekstremite ağrısı, hastaların %50-75 inde amputasyondan sonraki ilk hafta içinde başlar. Ancak birkaç ay veya yıl sonra da ortaya çıkabilir. Bir prospektif çalışmada amputasyondan 1 hafta, 6 ay ve 1 yıl sonraki fantom ağrı insidensi %72, 0/065 ve %59 olarak bildirilmiştir.
Etyoloji: Fantom ekstremite ağrısının temelinde preamputasyon ağrısının rolü olduğu ileri sürülmüştür. Ancak bu ilişki açık değildir. Amputasyon sonrası faktörlerin de fantom ekstremite ağrısındaki rolü büyüktür.
Fizyopatoloji: 4 hipotez vardır. a)Periferik (periferik sirıir aktivitesi kaybının veya anormal aktivitenin gelişmesi),
b)Spinal segmental (deafferantasyon etkileri),
c)Santral (talamus ve serebral kortekste değişiklikler olması),
d)Psikolojik (mental proçesIerin hastanın semptomlarına yol açtığının açıklanması).
Fantom ekstremite ağrısı 1- Amputasyondan çok kısa süre sonra (genellikle ilk hafta) başlar
2- Genellikle ekstremitenin distalindedir (el ve ayaklarda),
3- Devamlı ve intermittant olabilir,
4- Şiddeti değişkendir,
5- Parestezi, dizestezi, hiperpati eşlik edebilir,
6- Yanıcı, kramp şeklinde, zonklayıcı olabilir,
7- Amputasyon sonrası 1-2 yıl içinde kaybolur.
Ağrının özellikleri: Ağrının şiddeti hastadan hastaya çok farklılık gösterir. Bazı olgularda günlük yaşamı etkilemezken bazılarında istirahat, uyku ve sosyal ilişkileri etkileyecek düzeyde olabilir. Şiddetli ağrı genellikle parestezi ile birliktedir. Devamlı veya intermittant olabilir. Ağrı kalitesi de çok değişir. Yanıcı, kramp tarzında, sızlayıcı, patlayıcı, keskin ağrı şeklinde adlandırılır. Hastaların 1/4 ünde kozaljiye benzemeyen yanıcı, sızlayıcı ve zonklayıcı ağrı vardır. Ağrı fantom (mevcut olmayan) ekstremitenin distalinde (el ve ayaklarda) lokalizedir. Kesi bölgesinde gelişen ağrı ile birlikte olabilir. Güdük ağrısında genellikle kesi bölgesinde palpe edilebilen bir nöroma vardır. Fantom ekstremiteye dokunma ve basınç, emosyonel gerilim, hava değişikliği, otonomik ve refleks hareketler, diğer vücud bölümlerinin uyarılması ve bir protez uygulanması ağrıyı ağrı ve edebilir. İstirahat, kök hareketleri, soğuk veya sıcak uygulanması ağrıyı ortadan kaldırabilir. Fantom ağrı genellikle tedrici bir şekilde azalır ve 1-2 yıl içinde kaybolur.
1- Tıbbi Tedavi -Analjezikler
-Bölgesel anestezi
-Antikonvulzanlar
-Sedatifve hipnotikler
-Beta blokerler
2-psikolojik Tedavi -Açıklama ve güven verme
-Hipnoz
-Psikoterapi
-Davranışsal tedavi
-Grup psikoterapi
-Relaksasyon egzersizleri
3-Cerrahi Tedavi -Dorsal rizotomi
-Dorsal kök giriş zonu (DREZ) ameliyatı
-Sempetektomi.
-Talamotomi
- Kortikal rezeksiyon

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp