Disklerin İşlevi

Disklerin İşlevi :

• Diskler omurları birbirine bağlarlar

Normal yapıdaki bir disk ünitesi oldukça sağlam bir oluşumdur. Disk üniteleri omurlarla eklemleşerek, omurlar arasında olması gereken fizyolojik açıklığın korunmasını sağlarlar. Diskler hidroelastik özellikleri sayesinde omurganın kendine özgü hareketliliğine olanak tanırlar. Diskler omurga kanalı içindeki omuriliğin ve diğer anatomik yapıların koruyuculuğunu yaparlar.

• Diskler omurgaya ulaşan yükleri absorbe ederler

Disklerin başlıca görevi; gerek omurgayı etkileyen dış kuvvetleri gerekse vücudun diğer bölgelerinden omurgaya ulaşan iç kuvvetleri göğüsleyerek, etkisizleştirmektir. Diskler tıpkı bir amortisör gibi çalışırlar. Omurgaya ulaşan yükleri uygun şekilde dağıtarak, elimine ederler. Disklerin yük taşıyabilme potansiyeli büyük oranda omurganın pozisyonuyla ilgilidir. Farklı konumlarda diskleri etkileyecek yükler de farklılık gösterirler. Biyomekanik araştırmaların gösterdiğine göre; omurgaya binen yüklerin yoğunluğu ve yüklenmenin süresi arttıkça, disk su kaybetmekte ve kalınlığı azalmaktadır. Eğer yüklenme süresi ve yoğunluğu azalırsa bu sefer disk kalınlığı yeniden artmaktadır. Omurganın 1/4'lik hacmini 23 adet disk oluşturmaktadır. Dolayısıyla disklerdeki su kaybı omurga mesafesinde değişimlere yol açmaktadır. insanlarda gün boyu ayakta durmaya bağlı olarak gözlenen boy kısalmasında başlıca neden disklerdeki sıvı kaybıdır. Bununla beraber vücudun başka eklemlerinde eklem yüzlerini örten kıkırdaklarda incelme olur. Hatta bir miktar ayak tabanı arkı da çöker. Bütün bunlardan sonra insanın boyu 12 cm kadar kısalabilir. Ancak yaklaşık 20 dakika kadar sırtüstü dinlenmeden sonra, disk hacmi tekrar eski halini alır. Uzay istasyonu MIR de (barış) yapılan araştırmalar, yerçekimsiz ortamlarda insan boyunun yaklaşık olarak 6 cm uzadığını göstermiştir. Uzayda boyları uzayan astronotlar Dünya ya döndüklerinde eski boylarına kavuşmaktadırlar. Ancak beraberinde şiddetli sırt ağrıları oluşmaktadır.

• Diskler omurga hareketlerinde etkin rol oynarlar

Disklerin omurlarla yaptıkları eklemler oynamaz türden olmasına karşın; daha önce de sözü edildiği gibi disk yapının hidroelastik yapısı omurga hareketlerinin temel dinamiğini oluşturur. Diskler omurganın bütün hareketlerine katılırlar. Diskin bir yanında bası oluşurken diğer yanında gerilim ortaya çıkar." Örneğin; omurganın öne doğru eğilmesi sırasında disk jölesi arka tarafa doğru; arkaya doğru esnemesi halinde ise jöle bu sefer öne doğru yer değiştirir. Hareket sırasında diskin bir su minderi gibi dalgalandığı söylenebilir. Disk kılıfı bu devinimi kontrol eder. Omurganın bu şekilde öne arkaya sağınımı sırasında sadece diskler değil; arkadaki faset eklemler de harekete yardımcı olurlar. Omurgayı etkileyen baskı, gerilim ve kayma tarzındaki yükler özellikle Fas et eklemler ve ekmem kapsüllerince karşılanarak, taşınırlar.

• Disklerin eksene etrafında birkaç çeşit hareket meydana gelir


Düşeyeksen• (vertikal) etrafında kompresyon ve distraksiyon hareketleri oluşur. Kompresyon, yukardan gelen basınçtır. Omurları birbirlerine yaklaşmaya zorlar. Diskler üzerine en çok bu tip kuvvetler biner. Normal şartlar altında disklere düşen kompresyon kuvveti 15 kg/cm civarındadır. Dışardan diskler üzerine böyle bir kuvvet ulaştığında disk matriksinden dışarıya sıvı çıkışı olur. Buna başlangıç deformitesi denir. Yüklenme ortadan kalktığında önce erken düzelme ve ardından da başlangıç durumuna dönüş gerçekleşir. Sağlıklı bir diskte deformasyon ve düzelme (rejenerasyon) hızları birbirine eşit olması gerekir. Ancak zamanla bu denge, yıpranma yönünde bozulur. Distraksiyon, kemik yüzlerini birbirinden uzaklaştıran gerilim kuvvetleriyle ilgilibir harekettir. Düşey eksende omurlar birbirinden ayrılmaya zorlanır. Rotasyonel kuvvetler de aynı eksende ortaya çıkarak diskleri etkileyebilirler. Omurganın rotasyonel hareketleri ile disklerde kayma stresi ortaya çıkar." Disklerde sagittal eksen, frontal düzlemde (önarka) yanlara eğilme (lateral fleksiyon) oluşur. Frontal eksen, sagittal düzlemde ise öne ve arkaya eğilme (fleksiyon) devinimleri gerçekleşir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp