Deri Yanmaları ve Donmalar

Deri Yanmaları ve Donmalar

Sicağın ve soğuğun cilt üzerindeki tesiri şiddetlerine tabidir.

Bu bakımdan üç derece vardır. Birinci derecede yanık cildin kızarmasıdır. ikinci derece kabarcıkların oluşmasıdır. Üçüncü derece

bütün cilt tabakalarının tahrip edilmesidir. Yanıklar şiddetli hararet alır, erimiş maddenin tesiriyle olur. Kaynar su ve buharlar cildin haşlanmasına sebep olur. Asitler ve alkaliler ciltte kavrulma yapar. Birinci derecede yanıkta cildin yalnız üst tabakası hasara uğrar. Cilt kızarır ve ağrı verir. Birkaç gün sonra yanan tabakalar pul pul dökülür ve geriye yanık yerinde koyu renkli bir tab ak kalır.

İkinci derece yanıkta cildin üst tabakasında irili ufaklı ve berrak bir sıvı ile dolu kabarcıklar peyda olur. Bir müddet sonra kabarcıkların suyu emilir ve bunların yerine kabuk peydah olur. Bazı vakalarda kabuğun üst tabakaları yırtılır ve derinin yanık tabakaları açıkta kalır. O zaman ağrı çoğalır. Üçüncü derece yanıkta deri kömürleşerek harap olur. Yanma derinin altındaki tabakalara kadar yayılabilir. Harap olan dokular cerahatlenerek dışarı atılır. Bunların yerine şiddetli ağrı veren ve kanayan et kabarcıkları görülür.

Bunu takiben yanığın bilhassa çehresinde biçimsizlik olur. Kas civarında buruşmalar olur. Yanmanın derinin muayyen bir kısmında fazlasını tahrip etmesi halinde hayat tehlikeye girer. Büyük kramplar, şuur buıanıklıklan. çılgınlıklar baş gösterir. Yanan saha derinin üçte birine varırsa hayatı kurtarmak mümkün olamaz. Hastanın hıçkırması ve içini çekmesi bu gibi hallerde fena bir akı-bete delalet eder.

Soğuğun ani olarak bilhassa burun, kulak, yanak gibi açıkta kalan yerlere tesiriyle buralardan kan çekilir, bu uzuvlar soluklaşır ve katılaşır. Dokunulduğu zaman şiddetli ağrı verir. Bir müddet sonra ağrı 'kaybolur ve keçelenme hasıl olur. Deri kızarır ve hasta sı-cak bir yere girince ağrılar yeniden başlar. Soğuk dereceli olarak ve tekrar tekrar tesir ederse, el ve ayaklarda donma kabarcıkları belirir. Bu hal bilhassa kansızlarda olur. Bunlar fazlaca şişer, koyu kırmızı düğmeler peydah olur. Bunlar sıcakta yanar ve kaşınırlar. Donmadaki tehlike yanmadaki kadar büyük değildir. Donmadan kaynaklanan ölümler de derinin hasara uğramasından ziyade bütün uzuvların etkilenmesinden ileri gelir. Deride kan vücudun içlerine çekilir. Beyin boşluklarına kan sızar, bu da baygınlığa hatta ölüme sebep olur.

Tedavi: Birinci derecede yanıklarda serin pansuman ağrıyı dindirir. Bu maksatla alüminyum asetal veya sadece soğuk su kullanı-lır. Ilık su da bu vazifeyi görür. Yanık yerlere az miktarda kollodyum sürülmesi iyi gelir. Kireç suyu ve keten tohumu yağı karıştırı-larak ve içine biraz yumurta sarısı konarak pansuman iyi gelir. Bizmüt merhemini ihtiva eden gaz bezleri de konabilir. Üçüncü derecede yanıklar cerrahi usulle tedavi edilmelidir. Biz burada yanıkları önlemek için bazı tedbirlerden bahsedeceğiz. Bir kimsenin elbiseleri tutuştuğunda şahsın yere yatıp yuvarlanması alevlerin sönmesi bakımından iyi gelir. Halbuki tutuşanlar şuraya buraya koşarlar.

O zaman hava cereyanı alevi daha da arttırır. En iyi tedbir bir örtü veya battaniye ile hastayı sarmak ve yerde yuvarlanmasını temin etmektir. Haşlanmalarda soğuk su dökerek elbiseyi ve vücudu soğutmalı ve hastayı sıcak bir odaya götürerek yere yatırmalı ve hemen hekim çağırmalıdır. Hekim gelinceye kadar hastaya sıcak çay, et suyu içirmeli, elbiseleri keserek çıkarmalıdır. Aksi takdirde kabarcıklar patlar ve çok ağrı verir. Hastanın yanıkları üstüne ılık su dökmeli. Kireç kuyusuna ve sabun kazanına düşenleri veya asitlerle haşlananları düştükleri yerden hemen çıkarıp üstlerine bol su dökmelidir; suyun içine biraz sirke, limon suyu veya sulandırılmış sülfürik asit katılabilir. Eğer şahıs asitlerle haşlanmışsa suya alkali ilave etmeli. Mesela soda, kireç suyu alkali sabun gibi. Göze kireç kaçmışsa bol suyla yıkanmalı.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp