Çocukluktan Sonraki Gelişim

Çocukluktan Sonraki Gelişim : Gelişim, çocuklukla birlikte sona ermez. Gelişim doğumdan yetişkinliğe, yetişkinlikten yaşlılığa kadar uzanan kesintisiz bir süreçtir. Bedensel değişimler kişinin tutumlarım, bilişsel süreçlerini ve davranışlannı etkileyerek yaşam boyunca devam eder. însanlann başa çıkmak zorunda kaldıkları sorunların türleri de yaşam boyunca değişim geçirir.Psikanalist Erik Erikson, yaşam boyunca gelişimi karakterize etmek için sekiz evreli bir dizi önerdi ve buna psikososyal evreler adım verdi. Bu adı vermesinin nedeni, bireylerin psikolojik gelişiminin, yaşamın çeşitli dönemlerinde kurduklan sosyal ilişkilere dayandığma inanmasıydı. Her evrede, karşılaşılması gereken özel problemler veya krizler vardır. Varsayım haline getirilmiş olan bu evreler Tablo 3- 3’te (sy. 108) gösterilmektedir.Erikson, bir kişinin -çocuk ya da yetişkin- yaşadığı her krizi, bu krizi izleyen psikososyal görevlere hazırlanmak için başarılı bir biçimde irdelemesi gerektiğine inanıyordu.

Nitekim, bebeklerin, yaşamlarının ilk yılında ana babalarının ya da bakıcılarının yiyecek, rahatlık ve karşılıksız sevgi sağlayacak kadar güvenilir olabileceklerim öğrenmeleri gerekir. Bu duygunun gelişmesi halinde, çocuk ikinci yıkıda daha özerk davranmaşım sağlayacak bir güven duygusu edinir. Yeni yürümeye başlayan çocuklan yaşamın ikinci yılında inatçı ve küstah davrandığı zaman öfkelenen ana babalar, aslmda kendilerini kutlamalı- dırlar, çünkü çocuklan, yaramazlık yaptıklan zaman ana babalarının sevgiden vazgeçmeyeceklerini bilecek kadar onlara güvenmektedir.

Anababa, ikinci yılda çocuğun özerklik duygusunu özendirdiği ölçüde, çocuk kendi itkilerini denetlemeyi ve başanlanyla gururlanmayı öğrenecektir. Aşın koruma -çocuğun yapacaklarım sınırlamak- ya da başarısız girişimlerle alay etmek, çocuğun kendi yeteneklerinden kuşkulanmasına yol açabilir.Okul öncesi yıllarda (3 ile 5 yaş arası) çocuklar basit özdenetimden, etkinlikler başlatma ve tamamlama yeteneğine geçerler. Gene ana babanın tutumlan -cesaretlendirme ya da cesareti kırma- çocuğun kendisini yetersiz hissetmesine (ya da çocuk yetişkinin ayıp olarak kabul ettiği bir şey yapmışsa suçluluk duygusuna) yol açabilir.

Çocuklar ilkokul yıllarında toplumun değer verdiği becerilen öğrenir. Bunlar yalmzca okuma, yazma ve fiziksel becerileri değil, sorumlu- luklan paylaşma ve başkalanyla geçinebilme yeteneğini de kapsar. Çocuklar bu alanlarda gösterdikleri çabalarda başarılı olduklan ölçüde yeterlilik duygusu geliştirirler; başansız çabalar ise değersizlik duygulanyla sonuçlanır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp