Burun Ve Sinüs Hastalıklarının Göz Çukuruna Ve Kafa İçine Yayılma Yolları

Burun Ve Sinüs Hastalıklarının Göz Çukuruna Ve Kafa İçine Yayılma Yolları : Burun ve sinüs hastalıkları göz çukuruna, kafa içine kemikteki açıklıklar, strüktür komşuluğu venalar, lenf damarları ve nörilemma gibi muhtelif yollarla yayılırlar. Bu yayılma neticesi nazo-orbital, nazo - cerebral, nazo - orbito - cereb- ral komplikasyonlar meydana çıkar.

KEMİK AÇIKLIKLARI — Maksiller sinüs çatısı orbita ile yakından münasebettedir.

Bu sinüsün yukarı iç kısmı orbitanın döşemesini teşkil eder. Orbi- tanın bu duvarı oldukça kalın olup nadir hallerde açıklıklar gösterir, bu sebepten maksiller sinüzitlerin oküler komplikasyonlarında rolü azdır.Etmoid kapsülünün dış duvarı orbitanın en ince duvarıdır, en ziyade açıklıklar burada görülür (lamina papyracea).Sfenoid sinüs küçük olursa duvarları kalındır, geniş olursa duvarlar incedir, yer yer eksik de olabilir. Bundan dolayı üst, arka duvarların sinüs mükozası görme sinirine, hipofize, sinüs kavernozüse ve duraya yaklaşır. Foramen opti- kum içinde görme sinirinin dura materden ibaret olan nörilemması periosta tahavvül ettiğinden buranın enfeksiyonlarını menenjlere götürür.

Frontal sinüs, frontal kemiğin dış ve iç levhaları arasında, kaidesi orbita üzerinde olan piramid şeklinde bir boşluktur.

STRÜKTÜR KOMŞULUĞU VE TEMADİLERİ — Sinüsler ile orbita ve orbita ile kafa içi anatomik strüktür dolayısile irtibat halindedir.

SİNÜSLERİN ORBİTA İLE İRTİBATI

1. Etmoid delikleri.

2. Lamina papyracea’daki venaların geçmesine mahsus delikler.

3. Frontal sinüsün döşemesindeki vena delikleri.

4. Maksiller sinüsün çatısındaki vena delikleri.

5. Sfenoidal sinüsün ön ve dış duvarındaki vena delikleri iledir.

ORBİTANIN KAFA İÇl ÎLE İRTİBATI

1. Optik kanal.

2. Göz çukuru üst yarığı.

3. Ön etmoid kanal.

4. Arka etmoid kanal iledir.Göz, burun boşluğu ile nazo - lacrimal ve etmoid kanalları ile irtibattadır.

Orbitayı dura mater döşer, pia ve araknoid zarlar göz siniri etrafında orbita içine doğru uzanırlar.

Vena yolu — Enfeksiyonların yayılmasında en mühim rolü oynar.

Dış burun — Veııa kanı vena angularis ve ön yüz venaları ile geri döner. Vena angularis vena ophtalmica ile birleşir, V. ophtalmica sinüs kavernozüse boşalır.Bu bölgelerin lokal veya jeneralize enfeksiyonları yüzün üst üçte iki bölümünün vena anastomozları ile (üst dudağın alt kenarının üstünde kalan yüz bölümü ) sinüs sagittalis ve sinüs kavernosüz ile irtibatta olmaları enfeksiyonun tehlikesini izah eder. Yüzdeki vena sisteminde valvüller bulunmadığından, bu bölgenin iltihaplı vetirelerinde geriye doğru bir akıntı olabilir, enfekte materi- yel sinüs kavernosüze taşınabilir.

Konjonktiva — Bu kısmın venaları umumiyetle arterlere refakat ederler. Her arterin bir veya iki venası vardır. Büyük sayıda venalar retro - tarsal vena pleksüsleri içinden geçerek palpebra venalarına boşalırlar.Korneanın kenarına yakın bir kısımda küçük venalar bir ağ teşkil ederler. Bu venalar evvelâ konjonktiva arterlerine refakat ederler, kanlarını reetuc adalelerinin venaları ile vena ophtalmica ve sinüs kavernozüse boşaltırlar.

Orbita —— Burada kan başlıca üç vena ile boşalır. Birinci vena ophtalmica ile sinüs kavernozüse, İkincisi öne, yüz vena sistemine, kanın az bir kısmı da aşağı doğru, alt göz yarığından plexus pterygoideus içerisine boşalır. Üst ve alt vena opbtalmica’lar orbitanın en mühim venalarıdır. Üst vena, üst göz kapağının iç köşesinin arkasında supra - orbital vena ile yüzün vena angularisinin birleşmesinden husule gelir. Bundan sonra orbita içerisinde geriye doğru ilerler, üst rectus adalesinin altında görme sinirini geçerek orbitanın tepesine varır. Burada umumiyetle alt vena ophtalmica’yı da içine alarak sinüs kavernozüse girmek üzere aşağı doğru kıvrılır.

BURUN ÎÇİ BÖLÜMÜ VE SİNÜSLER

Burada venaların ekserisi geriye doğru giderler. Spheno - palatma deliğinden geçerek plexus pterygiodeus'de nihayetlenirler. Orbitada üst vena ophtalmica ile yüzde ön yüz venaları ile birleşen dallar mevcuttur. Frontal sinüs bölgesinin kanı haricen yüz venalarına, arka taraftan emissarium venaları ile duraya, iç taraftan ise orbitaya boşalırlar.Etmoid sinüslerinin kanı ön ve arka etmoid deliklerinden geçen arterlerle birlikte ilerliyen venalarla orbitaya, nihayet sinüs kavernozüse boşalır.

Lamina cribrosa’da lokalize olan damarlar doğrudan doğruya dura mater venaları ve sinüs sagittalis ile anastomoz yaparlar.Sfenoid sinüsünün duvarının kanı sinüs ostiumundan geçerek vena ophtal- mica’ya, sinüsün yan duvarları ve çatısının kanı ise sinüs kavernozüse boşalır.Frontal sinüsün alt duvarlarını delip geçen başka küçük venalar da bulunur. Frontal kemiği ile nazo - frontal yol arasında da vena birleşmeleri vardır.Arka etmoid venalar etmoid labirentin kanını taşırlar. Etmoid venaları aynı zamanda üst vena ophtalmica’ya açılırlar.

PATOLOJİ — Nazo - orbital komplikasyonlar burun ve sinüslerin akut cerahatli hastalıkları sırasında meydana gelir. Bilhassa ekzantemli hastalıklarda enfeksiyonun nörilemma yolu ile yayılabileceğini düşünmek lâzımdır.Periferik kısımlarla intra - dural strüktür arasında lenf damarları irtibatı olmadığı kabul edilir. Koku sinirini örten nörilemma pia - araknoid zarları ile devam ederse de içinde lenf kanalı bulunmaz, serebrospinal mayi ihtiva eder. Koku bölgesinin lenf damarları sübaraknoidal mesafe ile iştiraktedir.

Şimdiye kadar lenfatik yol enfeksiyonun yayılma yolu olarak kabul ediliyordu. Fakat anatomik görüşlere göre irtibat teşkil eden vena cidarlarının doğrudan doğruya hastalığa maruz kalmasile enfeksiyon yayılır.

Diploik venalarla ilerliyen septik bir tromboz retrograd olarak enfekte bir tıomboflebit husule getirir.Burnun ön bölümündeki foküs vena angularis vasıtasiyle, diğer taraftan burnun ön bölümü ve sinüslerdeki foküs etmoid venaları ile sinüs kavernozüse gider.Maksiller enfeksiyon mihrakı plexus pterygoideus içersinden geçerek yayılır.Bu muhtelif yollar arasında anastomoz teşkil eden venacıklar da enfeksiyonun bir yoldan diğerine nakline vasıta olurlar.iltihap mahsûllerinin tazyikinden mütevellit iltilıabi kemik erezyonları ve nekrozları kemiğin mükozadan ayrılmasına sebep olabilir.

Burnun cerahatli iltihabında, bilhassa enflüanza veya herhangi akut enfek- siyöz bir hastalıkta burun nesicinde husule gelen reaksiyon sinüslerin normal vantilasyonuna mani olur. Hastalık en çok etmoidal sinüslerde görülür. Bu sinüs hücreleri çocuklukta inkişaf ettiklerinden ve bu yaşlarda yukarı teneffüs yolları enfeksiyonları da fazla olduğundan hastalanırlar. Ayrıca etmoid sinüsleri bahsinde söylendiği gibi çocuklarda vasküler ve lenfatik inkişaf büyüklerden fazla olduğundan miikoza ödematöz bir hal alır, altındaki periost enfiltredir. Sırasile periostitis, osteitis, osteomiyelitis husule gelir

Dura materin uzantısının foramen opticunrdan orbita içerisine girmesi, görme siniri nörilemması ile orbita içersindeki yağ kitlelerinin kapsülünü ve kemik satıhlarını örten fascia’yı meydana getirmesi, görme sinirinin retina içerisinde başlaması ve sinüs kavernozüsün teşkil ettiği kan toplantısı içersine uzanması düşünülürse buradaki enfeksiyon ihtimalleri kolayca anlaşılabilir.Orbita içersinde basit periostitis, sub - periostal apse (bunlar her ikiside kemikle peri - orbita arasında lokalizedir), retro - bülber nescin iltihabı (orbita flegmonu ) orbita haricine yayılabilir. Bunun neticesi:

1. Göz kapağı ödemi, göz yuvarlağı konjonktivasmın ekimoz ve apsesi, retina merkezi venasının trombozu.

2. Gözün öne fırlaması veya yanlara doğru itilmesi, göz yuvarlağının hareket kabiliyetini kaybetmesi, diplopi ve diğer görme değişmeleri, göz yaşı kanalının tıkanması.

3. Göz yuvarlağında tâli iltihap neticesi konjonktiva, kornea, retina, görme siniri afetleri (papillitis ve retro - bülber nevritis ve atrofi).

4. Fonksiyonel teşevvüşler; görme sahasının daralması, müsküler astenopi ve aşikâr tagayyür göstermeden akomodasyon kudretinin azalması meydana gelebilir.Burundan beyne intikal doğrudan doğruya (venöz veya osteomiyelitik) yahut orbita yoliyle (cellulitis ve apse) husule gelir. Sinüzitlerin dimağ komplikasyonlarına sebep olmaları çokluk sırasile frontal, etmoid, maksiller ve sfenoid sinüslerdir. Pachymenengitis, ekstra ve entra dural apseler, beyin apsesi, lepto- menengitis, sinüs kavernozüs ve sinüs sagittalis tromboflebitine sebep olurlar.Beyne giden mikroskopik enfeksiyon yolları sırasile:

1. Burun koku sinirini kaplayan araknoid zarın uzantısı,

2. Sfenoid nekrozunda Havers kanalları,

3. Buruna açılan ambriyoner deliklerin açık kalması yüzünden beyin dokusunun buraya doğru yaptığı uzantı,

4. Venöz yollar (periflebitis, trombosis),

5. Sinüslerden veyahut orbita kemik kısımlarının tagayyürlerinden (oste- itis) ileri gelen fistiil ve sekestr (osteomiyelitis) lerdir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp