Birincil Hedefleri Ele Alma

Birincil Hedefleri Ele Alma :

Birincil hedefler, hastaların, kilo vermenin dışında, kilo vermenin sonucu olarak başarmayı umdukları amaçlarıdır. Çok az hasta sadece kilo vermenin kendisiyle ilgilenir (yani basküldeki rakamla), daha ziyade, kilo vermek diğer amaçlar için bir araçtır. Sözü geçen birincil hedeflerin çoğunun arasında görüntüde değişiklik, artırılmış zindelik, daha iyi sağlık ve daha fazla kendine güven vardır. Bu modülün amaçları sırasıyla şöyledir:

1. Birincil hedefleri belirlemek
2. Bu hedefleri ele almak
3. Hastaların sahip olabileceği daha yaygın birincil hedeflerin bazılarının da ha detaylı bir tanımlamasını sağlamak

Hastaların temel hedeflerini ele almak bu bilişsel davranışçı tedavinin önem li bir parçasıdır. Eğer tedavinin tek hedefi kilo kaybetmekse, önemli ek hedefler başarılı bir şekilde karşılanamayabilir, bu sonuçla birlikte, hedeflenen kilo ya erişilse bile, hastanın tedaviyi istemesine yol açan sorunun belirli yönlerinin üstesinden gelinememiş olunabilir. Bu durum hastaları kilo vermek için daha fazla girişim yapmaları riskine sokar ki bu da başarılı kilo kontrolünün balta lanmasına neden olabilir. Aksine, hastaların birincil hedeflerini başarıyla ele al mak, başarılmış her kilo kaybı ile beraber muhtemelen daha fazla memnuniyet ile sonuçlanır (bu başlangıçta umdukları kadar çok kilo olmasa bile). Daha ön ce önerildiği gibi, tedavide başarılandan duyulan daha büyük memnuniyet, uzun dönemde muhtemelen daha iyi kilo kontrolüne yol açar. Bu yüzden, hastaların kilo kaybından bağımsız olarak birçok hedefin üsteönemlidir.

Birincil hedeflerin üstesinden gelmek için genel strateji birincil hedefleri belirlemek
Hastanın tedavi için çeşitli hedefleri, başlangıç değerlendirme yönteminin bir parçası olarak taslak halinde tartışılmış olacaktır (bkz. Bölüm 3). Kilo hedefleri tedavinin odağı olana kadar terapistin hastanın birincil hedeflerinin tüm alanlarını betimlemesine gerek yoktur (bkz. Bölüm 8). Uygulamada, tedavide bazı birincil hedeflerin daha erken ortaya çıkması olağandışı değildir ve eğer hasta kilo kaybını oluşturma ve korumanın önceliğinden alıkonulmuş olmaksızın onları ele almaya başlayabiliyorsa, bu desteklenmelidir. Diğer taraftan hasta eğer kilo vermeyi zor buluyorsa, genellikle terapistin bu gibi ek hedeflerin üstesinden gelinmesinin henüz gerekli olmadığını açıklaması en iyisidir (bkz. Şekil 9.1). Birincil hedefleri ele almanın beden ağırlığını ele alma ile güçlü bir şekilde birleştirilmesi gerekir. nk adım hastanın çeşitli birincil hedeflerini belirlemek ve ayırt etmektir. Sıklıkla birbiriyle ilişkili birçok hedef vardır; örneğin daha zinde ve sağlıklı olmak. Bazı hedefler kiloya bağlıdır ve bu yüzden kilo kaybı gerektirir (örneğin, giysi bedenini küçültme); fakat diğer birçoğu doğrudan kilo ya bağlı değildir (örneğin daha iyi bir sosyal hayata sahip olmak). Bu sonraki hedefin sınıfı kilo kaybından bağımsız olarak ele alınma potansiyeline sahiptir.

Birincil Hedefleri Ele Almak
Hastanın çeşitli birincil hedefleri bir kez belirlendiğinde, onların her biri Bölüm 4'te tasvir edilen sorun çözme yaklaşımı kullanılarak ele alınmalıdır. Bu, en uygun olanları seçerek, onları uygulayarak ve daha sonra seçilen çözümü değerlendirerek, her sorun için geniş bir potansiyel çözümler dizisi belirlemeyi içerir. Bu genellikle hem uzun dönem planı hem de ev ödevi şeklini alacak özellik li kısa dönem görevleri içerecektir. Örneğin daha iyi bir sosyal hayatı olmasını iste yen yalnız bir hasta, bir kısa dönem deneyi olarak bir yürüyüş kulübüne katıl maya karar verebilir. Kulübe katılma ve sonraki toplantılarına katılımlar tedavi seanslarının gündeminde düzenli. bir öğe haline gelecektir. Bu, seansların odağı ve sorun çözmenin konusu haline gelebilecek diğer sosyal olasılıklara yol açabilir. Fakat dikkat edilmelidir ki, bu birincil hedefler gündemde nadiren ana öğe olmalıdırlar ve asla kilo kaybı ve korunması başarısından önce yer almamalıdırlar. Bir başka deyişle, unutulmamalıdırlar. Hastalar kilolarını ele alırken kilodan bağımsız birincil hedeflerini belirlemek ve onların üstesinden gelmek için cesaretlendirmeye ve desteğe ihtiyaç du yarlar. Gereken kilo kaybı başarılana kadar kiloya bağımlı diğer hedefler üze rinde çalışma beklemek zorundadır. Sıklıkla, birincil hedeflerin üstesinden gelmedeki ilerleme hem kilo vermede hem de korumadaki çabalara yardımcı olur. Bir kadın hasta hedef kilosuna ulaştığı ana kadar yüzme dersleri alamaya cağına inanıyordu. Fakat tedavinin kilo koruma evresi yakın oluncaya ka dar hedef kilosunun hala en az 6,3 kg üzerinde olacağı açıktı. Ha~taya hangi hedeflerinin kiloya bağımlı hangilerinin kilodan bağımsız olduğu soruldu ğunda hasta yüzme dersleri almanın aslında kiloya bağımlı olmadığından emindi. Bu yüzden terapist ödev olarak hastadan onu yüzmeye gitmesinden alıkoyan şeyin ne olmuş olduğunu düşünmesini istedi. Diğer seansta hasta diğerlerinin mayosunun içinde kendisine bakacaklarına ve onu şişman olarak göreceklerine inandığını ve başkalarının onu böyle görecek olması düşüncesinin onu ne kadar rahatsız ettiğini açıkladı. Bunun için bir kanıtının olmadığım itiraf etti. Aslında düşündükten sonra başlangıç sınıfındaki diğerlerinin hemcins öğrencilerin beden şekilleriyle ilgilenmekten çok hayatta kalmaları ile meşgul olduklarının farkına vardı. Buna ek olarak dük kanlarda kendi bedeninden daha geniş olan mayolar görmüş olduğunu hatırladı ve böylece özellikle fark edilebilir olmasının ihtimalinin olmadığını hissetti. Terapist, hastayı bunu bu şekilde oldukça dikkatli düşündüğü için övdü ve hedefini yerine getirmesi için alanındaki yüzme sınıfları hakkında ke şifler yaparak yeni bir adım atmasına cesaret verdi.

Yaygın Birincil Hedefler
Fiziksel Görünümü İyileştirmek
Fiziksel görünümü düzeltme hedefi (örn., bütün bir beden şekli ya da onun bazı yönleri) hastanın kendi iyiliği için daha iyi görünmek istemesi ya da başkalarına fiziksel olarak daha çekici olma isteğiyle motive edilmiş olabilir. Kilo verme genellikle fiziksel görünümden alınan memnuniyeti artırır, buna rağmen bu her zaman olmaz. Diğer yandan, hastalar kilo vermenin derecesine aldırmadan kendi şekillerini daha fazla kabul eder hale gelebilirler. Bazı hastalar sorunun kiloları ile o kadar çok ilgili olamadığında mutabıktırlar (tartıdaki sayı), asıl sorun kiloları hakkında düşündükleridir. Bu yüzden, kilo vermek tek çözüm değildir; bir diğer çözüm ise onların kilolarına olan tutumlarını ele almaktır (ba kınız Bölüm 7). Hastalara ayrıca insanlar hangi kiloda olursa olsun kendilerini daha çekici hale getirebileceklerini hatırlatmak gereklidir ve sadece birinin kilosu fazla diye o İnsan mutlaka daha az çekici demek değildir. Hastalar kendi görünüşleri ile ilgili olarak daha iyi hissetmeleri için bir şeyler yapmalarına yardımcı olacak şekilde cesaretlendirilmelidirler (örn. değişik giysiler giymek, saç şekillerini değiştirmek ya da makyaj yapmak; aşağıya bakınız).

Giysi Seçimini Artırmak
Bu yaygın bir hedeftir. Sıklıkla genelolarak daha çekici görünmek arzusundan çıkar. Kilo kaybı, giysilerin tür ve bulunabilirliğini açısından hastanın seçeneklerini artırabilir. Tedavi boyunca, hastaların çoğu daha çok kilo kaybedecekleri ve daha küçük bedende giysilere sığabilecekleri umudu ile giysi almayı erteleme eğilimine sahiptir. Terapistler hastaları kilo verme aşamasında yeni giysiler almaya cesaretlendirerek buna karşı olmalıdırlar. Bu hastaların morali açısından iyidir ve ikincil olumlu etkilere sahip olabilir (örn. başkalarından iltifat almak). Benzer hususlar görünümün diğer yanlarını değiştirmek için geçerlidir (örneğin saç şekli ve makyaj). Bu özellikle tedavinin kilo koruma evresindeki hastaların korumayı öğrendikleri beden için uygun giysilere sahip olmaları için önemlidir aslında bu onların kabullenme derecelerinin iyi bir göstergesidir. Belirli çeşit giysilerden sakınma ile başa çıkmak Bölüm 7'de ele alınmaktadır.

Daha Sağlıklı Olmak
Bu özellikle yüksek tansiyon, Tip 2 diyabet hastaları, ya da kiloyla ilişkili eklem sorunları olan bazı hastalar için çok önemli bir endişedir. Bu ayrıca aile geçmişinde kiloyla ilişkili sağlık sorunları (örneğin kardiyovasküler hastalık) olanlar arasında yaygındır. Esasında bu birincil hedefi doğrudan ele almak gerekmez çünkü tedavinin ayrılmaz bir parçası olan yemek seçiminde değişiklikler, aktivite derecesi ve kilo kaybı sağlık üzerine önemli olumlu etkilere sahip tirler. Hasta gözle görünür bir şekilde fazla kilolu kalmış olsa bile (bakınızBlackburn, 2002), orta derecede kilo kaybının bile (başlangıç beden ağırlığının %510'u ) önemli sağlık faydaları sağladığı şimdi oldukça iyi bir şekilde orta ya konmuştur. Düzenli bir şekilde kilo alıyor olan hastalar için, kilo kaybı ol masa dahi bu kilo alımını durdurmak sağlık risklerini azaltır. Hastalar bunun la ilgili olarak daha önce bilgilendirilmiş olmalıdırlar (bakınız Bölümler 3 ve 8) ve gerekirse hatırlatılmalıdırlar.

Daha Zinde Olmak
Bazı hastalar zindelik dereceleri ile ilgili endişelidirler. Bu günlük aktivitelerde (örneğin çocuklarla oynamak, tepelere gezinti, merdiven çıkmak vb.) yer alma da zorluk yaşamaktan çıkmış olabilir ya da bir spora veya fiziksel aktif bir uğraşa başlamak arzusundan da oluşmuş olabilir. Tüm hastalar kalıcı bir yaşam biçimi değişiminin parçası olarak fiziksel olarak daha aktif olmaları için cesaretlendirilmelidirler. Bu tedavinin ayrılmaz bir parçasıdır ve Bölüm 6'da ele alınmıştır. Sıklıkla daha zinde olmak değerli ikincil etkilere sahiptir, örneğin genel olarak kişisel saygıyı ve beden şeklini geliştirir ve başkalarının yer aldığı sporlar durumunda değerli kişiler arası faydalara sahip olabilir.

Daha İyi İlişkilere Sahip Olmak
Daha doyurucu kişiler arası bir hayat oluşturmanın yolları bu tedavinin içeriğin de yalnızca bir derecede ele alınabilir. Uzun süreli kişiler arası açıkların kapsam lı olarak üstesinden gelinmesi bu tedavinin amacının dışında yer alır. Hastalar kesinlikle sosyal olarak daha fazla aktif olmaları için cesaretlendirilmelidirler ve bu hususta çabaları da desteklenmelidir. Yeni giysiler almak gibi, bu alanda da değişiklik yapmak belirli bir kiloya ulaşılıncaya kadar geciktirilmemelidir. Has talar küçük, özgün hedefler koymaya cesaretlendirilmelidirler. Eğer kendi hedeflerine kavuşmayı başaramazlarsa, engelleri belirlemek için sorun çözmeyi kullanmalıdırlar ve gerekirse yeni, daha az hırslı hedefler koymalıdırlar. Daha Fazla Öz Saygıya ve Öz Güvene Sahip Olmak Bunlar karmaşık hedeflerdir. Kendine saygı ve kendine güven ile ilgili sorunlar daha önce makul bir öz saygısı olan bir kişide bir derece moral bozukluğundan (belki kilo alımının bir sonucu olarak) kendini değerlendirmede şiddetli, kronik ve genel olumsuzluklara kadar uzanabilir. Tedavi genellikle gelişmiş öz saygı ve kendine öz güvenle sonuçlanır, özellikle de bu alanda daha az şiddetli problemleri olan hastalarda. Özellikle, yemenin üzerindeki geliştirilmiş kontrol (özellikle tıkınırcasına yemeye alışık olanlarda), kilo kaybı, aktivite seviyesinde artış ve beden şekli ve kilonun daha iyi kabul edilmesi şahsi değerlendirmenin geliştirilmesine katkıda bulunur. Buna ek olarak, ikili düşünce ve olumsuz düşünme üzerindeki genel bilişsel çalışma, hastaların kendilerini daha dengeli bir şekilde değerlendirmelerine yardımcı olmada sıklıkla başarılıdır. Diğer yandan, bu gibi değişiklikler ve prosedürler daha şiddetli ve uzun süredir öz saygıları düşük olan hastalarda sınırlı bir etkiye sahip olma eğilimindedirler. Bu hastaların olumsuz kendilik kavramlarını ele almak bu tedavinin amacının ötesindedir. Tıpkı diğer kilodan bağımsız hedeflerde olduğu gibi, kendine güveni geliştirmek için, kilo vermek isteyen hastalar kendine güveni artırabilmeleri için bun dan daha başka yollar olup olmadığını gözden geçirmeleri için cesaretlendirilmelidirler. Bir dizi seçeneği keşfetmek için cesaretlendirilmelidirler ve sonra güvenlerini geliştirmelerine yardımcı olması en olası olduğunu düşündükleri olasılıklarla deneyler yapmak için adımlar atmalıdırlar.

Hayat Değişiklikleri Yapmak
Bazı hastaların kilo verir vermez hayatlarının bazı yönlerini değiştirmek için planları vardır. Bu değişiklikler kilo kaybı başarılana kadar sıklıkla bir kenar dada tutulur. Örnekler iş değişikliğini, yeni bir meşgaleye başlamayı ve başarısız bir ilişkiyi sonlandırmayı kapsar. Genelde terapistler, hastaların kilo kay bı ve korunmasına zarar vermeyecek şekilde bu hedeflere ulaşmak için çabalamalarına cesaret vermelidirler. Birincil hedeflerin tartışılması, belirli hedeflerin yalnızca kilo verme ile ger çekleştirilemeyeceğinin farkına varılmasına neden olabilir ve aslında bunlar tedavinin amacının dışında da olabilir. Kilo vermesinin evliliğiini iyileştirebileceğini umut eden bir kadın hasta, koca sının kendisinin kilo vermiş olduğuna az ya da çok dikkat etmediğinin ve bu yüzden kilo kaybının ilişkilerini etkilemesinin olası olmadığının farkına vardı. Terapist, kilo kontrolü tedavisinin seyrinde baş edilemeyecek bazı şeyler olduğunu açıkladı ve hastaya kilo vermen için yapabileceğim her şekilde sana yardım etmekten mutluluk duyuyorum, fakat önemli olarak fark etmemiz gereken şey, kilo kaybetmenin evliliğindeki sorunları düzene sokmaya bileceğidir. Bir başka deyişle, kilo vermek kendin için yapabileceğin önemli bir şey dir ve yine de sana kişisel olarak çok iyi faydalar sağlayabilir dedi. Bazı vakalarda hastalar, hedef kilolarına ulaşmış olduklarında ya da hedefin kilo kaybına bağımlı olmadığının farkına varsalar bile birincil hedeflerini takip etmeyebilirler. Bu hedeflere erişmenin önünde zaman ve para gibi başka engeller olabilir ve bunların üstesinden gelinmesi tedavide mutlak bir başarısızlık oluşturmaz. En önemli olan, hastaların kendilerini hedeflerine erişmelerinden alıkoyanın sadece kiloları olmadığını fark etmeleridir; çünkü kilonun tek engel olduğuna inanmak, hastaları kiloları ve şekilleri hakkında olumsuz bir bakışa sahip olmaya ve daha fazla kilo vermeye teşebbüs etmeye cesaretlendirme eğilimindedir. Bir terapist, bir kadın hastasından ödev olarak birincil hedeflerini listelemesini ve bunlardan hangilerinin yalnızca kilo kaybı ile başarılabileceğini ve hangilerinin kilodan bağımsız oldugunu değerlendirmesini istedi. Hasta birincil hedeflerini listeledi: (I) Giysi seçimini iyileştirmek, (2) Güvende artış sağlamak/dikkat çekicilikle ilişkili olan duygularında azalma yaratmak, (3) Yüzmeye gidebilmek.

Hasta hedeflerinden hiçbirinin kesinlikle kiloya bağımlı olmadığını fark ettiğim bildirdi. Bazı yeni giysi dükkanıarını deneyebileceğine ve ayrıca egzersiz seviyesini artırabileceğine (yüzmeye gitmek dahil) inandı. Her iki hedef de kendine güvenini artıracaktı. Bundan sonra terapist ve hasta, hastanın egzersiz programının geliştirilmesi için çalışabildiler. Ayrıca has tanın birincil hedeflerine erişmesine yardım edecek başka yollar da araştırabiidiler örneğin özellikle havuzda, dikkat çekiyormuş gibi hissettiren ön yargılı düşünceleri ele almak.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp