Bir Araya Getirme Çözümü

Bir Araya Getirme Çözümü : Tutarlılık paradoksuna birinci çözüm esas olarak dunımlararası düşük korelasyonlar gösteren araştırmalara karşı yöntembilimsel bir argümandır. 12. bölümde test oluşumunu tartışırken, bir testteki madde sayısı artırıldıkça testin güvenilirliğinin de artacağını belirtmiştik. Örneğin, Wechsler Yetişkin Zekâ Testinde (WAIS) herhangi iki madde arasındaki korelasyon yaklaşık .16 clır. Kişinin tek bir maddeye vereceği yanıtın test edilmeyen durumlardaki zekâsıyla ilişkili olduğunu düşünmek saçma olacaktır; başka bir deyişle tek maddelik bir test neredeyse hiçbir geçerlilik taşımayacaktır.

Ancak bu türden birçok madde WAIS'te toplandığı ya da bir araya getirildiği için, toplam test puanlarının güvenilirliği ,96’dır ve geçerliliği -test edilemeyen birçok davranışla korelasyonu- gayet etkileyicidir.Şimdi davranışta çok az dunımlararası tutarlılık gösteren araştırmaları ele alalım. Bunlarınçoğu sadece bir ya da iki davranış ölçümünü temel alır. Örneğin, tipik bir araştırma bir dunundaki yardımseverlikle (hayır için para vermek) bir başka durumdaki yardımseverlik (zor durumdaki bir kişiye yardım etmek) arasında ilişki kurmaya çalışabilir. Bu, WAIS’teki bir maddeyle diğer maddelerden biri arasında ilişki kurma çabasına benzer. Düşük korelasyonlar beklenmelidir. Diğer araştırmalar, kişinin saldırganlık puanını ölçen bir ölçeğe göre aldığı puanla bir laboratuvar deneyindeki saldırgan davranış arasında ilişki kurabilir.

Saldırganlık ölçeği birçok maddenin bir araya getirilmesi olduğu için olasılıkla güvenilirdir, ancak saldırganlıkla ilgili tek bir laboratuvar ölçümünün güvenilmezliği nadiren ele alınır ve neredeyse hiçbir zaman tam olarak değerlendirilmez. Başka bir deyişle, dunımlararası tutarlılığın daha hassas değerlendirilmesi, araştınnacıların toplam puana ulaşmak için her zaman yap- tıklan gibi aynı özelliğin çeşitli davranış ölçümlerini birleştirmeleri halinde sağlanacaktır. Örneğin, toplam puanlar kullanıldığında Hartshome ve May araştırmasında çok daha yüksek korelasyonlar bulunur. Dürüstlük testlerinin yarısında çocukların toplam puanlan testlerin öteki yarısındakilerle ilişkilendirildiği zaman ortaya çıkan korelasyon ,72’dir. Bu, iki dürüstlük testi arasındaki .23 olan ortalama korelasyondan çok daha yüksektir ve önemli ölçüde tutarlılık gösterir (Rushton, Jackson ve Paunonen, 1981).

Bir araya getirme yöntemi, özelliklerin zaman içindeki tutarlılığını kanıtlamak için de kullanılabilir. Bir araştırmada, gözlemciler insanlan 4 hafta boyunca izlediler ve onları sosyal yetenekleriyle ya da itkisellik eğilimleriyle ilişkili değişkenler bakımından yorumladılar. Her iki gün için ortaya çıkan korelasyonlar oldukça düşük olsa da, ilk 14 günlük ortalama oranlar ile ikinci 14 günlük ortalamalar arasındaki korelasyon .81 idi (Epstein, 1977). Böylece, yeterli miktarda davranış ömeklemi verildiğinde özelliklerde önemli bir tutarlılık bulabileceğimiz görülür.Bir araya getirme çözümü, bir başka paradoksu da çözer. 12. bölümde, çocukluk dönemindeki kişilik karakteristikleri (kötü mizaçlılık ya da bağımlılık gibi) ile 30 yıl sonraki yetişkin sonuçlan (mesleki statü ya da evlilikte istikrargibi) arasında etkin süreklilikler olduğunu bildirdik.

Peki davranışlar farklı durumlarda gün gün kendi aralarında tutarlı değilse, bu nasıl olabilir? Yamt şudur: Çocukluktaki kişilik karakteristikleri 3 yılı aşan bir süre için bir araya getirilmiş gözlemleri birleştiriyor ve yetişkinlerle ilgili sonuçlar birçok bir araya getirilmiş davranışın sonuçlarım benzer biçimde yansıtıyordu. 10 yaşındayken bir gün yaramazlık yapmış bir çocuğun 40 yaşmdayken bir gün kansıyla kavga edip etmeyeceğini önceden bilemeyiz. Ancak çocuğun, çocukluğunun son dönemlerinde 3 yıldan fazla bir süre boyunca yaptığı yaramazlıklardan hareketle yetişkinlikte kavgalarla geçen yılların boşanmaya yol açacağım kestirebiliriz.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp