Baş Ağrısı Üzerine Genel Düşünceler

Baş Ağrısı Üzerine Genel Düşünceler :

BAŞAGRISI ÜZERİNE GENEL DÜŞÜNCELER
Baş ağrısı pratikte en sık görülen şikâyetlerden birisidir. Başta sınırlandırılmış olan Bütün ağrı ve sızılan kapsaması gerektiği halde daha. Ziyade kafatası bölgesi ağrıları ile sınırlanmış bir ağrı grubunu temsil eder.
Yorgunluk, acıkma, susama ile beraber olan baş ağrıları günlük hayatta en Çok karşılaşılan rahatsızlıklardır. Bu gibi günlük işlere ve yorgunluk ile gerginliğe bağlı baş ağrıları önem taşımamaktadır, bununla beraber ciddi birçok hastalığın belirtisi olaraktan baş ağrıları ortaya çıktığından görülen bir baş ağrısının Zararsız belirti atik mi yoksa - bilhassa kronikleşmiş olanlarda- altında ciddi bir patoloji var olabilir mi şeklinde bir ayıncı tam yapmak çok önemlidir. Bu da Baş ağrısının oluş mekanizmalarının özelliklerinin ve herbirine eşlik edecek diğer hastalık belirtilerinin iyi bilınmesi, iyi anamnez fizik muayene ve gerektiğinde ileri araştırma metodlarının kullanılarak problemin titiz bir şekilde {ilde incelenmesi ile dikkatli bir yoruma varmakla mümkün olacaktır.
İyi alınacak anamnez ile faydalı bilgiler elde edilebilirsede hasta baş ağrısının özellikleri hakkında ayrıntılı sorular sorulmadıkça nadiren yardımcı olacaktır. Zira o «başım ağrıyor» sözü ile bütün şikayetini dile getirdiği düşüncesindedir. Şiddeti hakkında dahi pek fazla ip ucu elde edilemeyebilir. Zira kişiden kişiye değişebilen bir eşik seviye ve değerlendirme sistemi olabilecektir. Temelde neşeli rahat biri baş ağrısını küçükseme eğilimi gösterirken nörotik bir hasta onu çok dramatize edecektir. Bununla beraber bazı baş ağrıları genel bir ifade verebilir. Migren krizi nadiren hastaya günlük işlerini yapmasına izin verir, hastayı uykudan uyandıran veya uyutmayan bir ağrının organik sebebe bağlı olması daha muhtemeldir. En şiddetll ağrılar subaraknoid kanama. menenjit, migren, cluster Baş ağrısında duyulur. Artmış. irıtrakranial basınca veya tümöre bağlı baş ağrıları genellikle migren gibi çok ağrılı değildir.
Baş ağrılarının en bUyük kısmı künt, derinde lokalize ve sızı husule getirici niteliktedirler, .cilt altı oluşurnlarından geliyormuş gibi hissedilir. Baş ağrısı yeri hakkında daha faydalı bilgiler almak mümkündür. Ağrı derin yapılardan kaynaklanıyorsa onun ortaya çıktığı bölge oldukça tam olarak belirt.ilebilir. Bir ekstrakranial arterin iltihabı bu arterin bulunduğu bölgede iyi lokalize olan bir ağrı oluşturur, Paranazal sinüslere dişlere, gözlere ve üst servikal vertebralara ait lezyonlar daha az kesin lokalizasyonlu, fakat genelde oldukça sabit bir dağılım gösteren ağrılara sebep olurlar. Migren zaman zaman unilateral ve sıklıkla göz ve gözler üzerindedir, bulantı. kusma, fotofobi, ve sese hassasiyet baş ağrısına eşlik eder, Gerilim baş ağrıları diffüz, devamlı oksibital, veya frontaı ve «bant şeklinde» olmaya meyillidir. Cluster başağrısı unilateral ve göz üzerindedir. Arka çukurda yerleşmiş intrakranial olaylarda ağrı oksibito-servikal bölgede duyulur, eğer lezyon tek taraflı ise ağrı homolateraldir. Tentoryumun Üst yüzü dahil intrakranial boşluğun supraterıtoryal bölümündeki lezyonların sebep olduğu ağrı beşinci kranıal siniri stimüle eder ve bu sebeple başın dış yüzünde bu sinirin inerve ettiği alana yarısıyarak frontotemporal bölgede hissedilir. Tentoryum altı lezyonları ise oksibital başağrısına sebep olurlar.
Baş ağrılarının hem krizleri hem de hayat' profilindeki süresi, zaman, şiddet ilişkisi önemlidir. Migren genellikle on yaşları sırasında ortaya çıkmasına rağmen, her yaşta başlayabilir. Otuz, kırk yaşıarında azalır, menstrasyonda, gebelikte, veya menapoz sırasında artabilir ya da azalıp yok olabilir. Cluster baş ağrıları genellikle yirmi ila altmış yaş arasında görülür. Tension baş ağrıları genellikle on yaşın üzerinde görülür. Stress zamanlarında ve günün geç saatlerinde en fazla belirgindir. Menenjit ve suparaknoid kanarnada baş ağrısı genellikle günlerce devam eden tek bir nöbet şeklindedir. Migren sabah erken saatlerde veya gündüz başlar, yarım saat veya fazla zaman içinde şiddeti maksimum olur, tedavi edilmediği takdirde saatler boyu veya bir iki gün sürebilir, çok kez uyku ile sonlanır. Sıklıkla ailede veya çocuklukta vasıta tutması hikayesi vardır. Her bir iki hafta içinde bir kaç nöbet ortaya çıkması ayırıcı özelliğidir. Cluster baş ağrısı ise salkımlar halinde gelir. Haftadan aylara kadar devam eder, hemen her gece uyuduktan bir iki saat sonra ortaya çıkar, kısa zamanda şiddetlenir, zonklayıcı değildir, ortibal veya supra orbitaldir, bir kaç hafta veya bir ay devam ettikten sonra aniden yok olur. Gerilim baş ağrısı günün geç saatlerinde artar. bir defa başlayınca, haftalar, aylarca devamlı kesintisiz şekilde sürebilir. Ancak siklik bir pattern göstermezler. Gün içinde saatten saate artma ve azalmalar gösterebilir. İntrakranial tümörtere bağlı başağrıları karakteristik olarak günün veya gecenin herhangi bir saatinde ortaya çıkabilir, uykudan uyandırır, şiddetçe değişken olabilir, bir kaç dakikadan, saatlere kadar varan bir zaman sürebilir. Ve ayni gün içinde daha sonra yine tekrarlar, ağrı bir kaç ay içinde gittikçe sıktaşır ve şiddetini arttınr.
Hipertansiyona bağlı başağrıları beyin tümörlerine bağlı olanlar gibi sabah uyanınca ortaya çıkma eğilimi gösterirler. Mens öncesi görülen başağrısı premenstruel devrede ortaya çıkan oligüri ve ödem teşekkülü esnasındaki gerilime bağlıdır, kanama başlayınca kaybolabilir.
Servikal artroza bağlı olanlar en ziyade inaktif bir devreyi takiben şiddetlenirler ve ilk hareket sert, zorlu, ağrılı, olur. Nasal sinüslerin infeksiyonlarına bağlı başağrıları sabah uyanınca, öğleden evveloluşurlar ve- genellikle öne eğilince artar. Göz yorgunluğuna bağlı olan. ağrılar göz yoran olaylar sonucu belirecektir. Soğuk hava fibrositik veya nodüller denen başağrılarırıı ortaya çıkaracaktır. Kızgınlık, sinirlenme, heyecan migren ağrısını başlatabilir. Başağrısı şiddeti ve sıklığı zamanla yavaş yavaş artar ve klasik başağrısı tiplerinden birine uymaz ve de önceden önemli denecek şekilde başağrısı çekmemiş bir kişide ortaya çıkacak olursa tümör yada artmış intrakranial basınç şüphesi oldukça fazladır.
Baş ağrısı olan bir hastada dikkatle araştırtlması gereken tir konu visüel veya bir başka prodromu olup olmadığıdır. Migrenin klasik tipinde visüel ve diğer prodromlar vardır. Kıvılcımlar, kör noktalar, hemianopsi ile başlar, visüel prodrornlar sonlarıdığı. kaybOldUğu zaman baş ağrısı ortaya çıkar. Diğer prodromal semptomlardan biri diğerlerini takiben husule gelebilir, yani 'herntarıopsi, konuşma bozuklu!1;u yüzde ve ek.stremiteler0.e k~rıncalanma şeklindeki Ilareste- ''liden ha.kiki hemi'pareziye kadar biribirini takib edebilir. Klasik mi,&ren.deIlozitif semptomları negatifleri takib eder, karanlıktan sonra kıvılcımlar, karıncalanmayı takiben uyuşma gibi, bulantı ve kusma vardır. Baş saçlı derisi hassastır. Common migrende ise prodrom yoktur.
Başağrısının ortaya çıktığı zaman ve provoke eden faktörler önemlidir. Tensiorı başağrısı genellikle günün sonlarında ortaya çıkarken, hipertansiyon ve beyin tümörleri başağrıları sabah uyanınca ortaya çıkma eğilimi gösterdikleri yukarıda geçmişti. Stressli zamanlar dahi! migren herhangi bir zamanda başlayabilir veya hastayı uykudan uyandırabilir. İstirahat zamanlarında hafta sonu veya tatilde yada stresali zamanların sona erdiği bir sırada görülebilir. Cluster baş ağrısı her gün ayni saatte ortaya çıkma eğilimi gösterebilir. Hastalar başağrıları ile saatlerini ayar edebilecek kadar periodikleşebilir. Cluster ağrısında uykudan uyandırabilir, sıklıkla alkol ağrıyı provoke eder.
Migren bir kez başı adımı genellikle uyku ile geçer veya sıklıkla kusmadan sonra hafifler. Uykunun Cluster başağrısına tesiri yoktur.Tension başağrısı sıklıkla rahatlama teknikleri veya boynun arkasına masa] ile hafifleyecektir. Tümörlere bağlı ağrılar öksürme ve ıkınma esnasında daha kötüleşir ve hasta sabah yatağından kalktığı sırada en kötü durumdadır. Baş ağrısının soruşturmasında hastanın kullandığı ilaçlara karşı cevaplılığı da önem taşır. Gerginlik ağrısı aspirin veya asetaminofene çok kere cevap verir. Ergot alkoloidlerrde sıklıkla migreniri ilk devrelerinde baş ağrısını hafifletirler. Cluster başağrısı genellikle başlayıp ilerledikten sonra ilaca cevaplı olmayacaktır. Baş ağrısı tedavi olmaksızın ne kadar sürmektedir, cluster ağrısı dakikalardan saatlere, migren saatlerden günlere kadar sürebilir. Gerginlik baş ağrısı mutad olarak saatlerce devam eder. Anamnezde ortaya çıkarılması gereken bir diğer konu hastada baş ağrısını uyandıracak bir depresyon ya da anksiyete olup olmadığıdır. Bu bilhassa kronikleşmiş. her gün başağrısı çekenlerde önem taşıva caktır.

Hayatında ilk kez şiddetli bir başağrısı geçiren hasta ile yıllardır tekrarlıyan başağrıları çeken biri ilk planda çok farklı bir değerlendirmeye tabi olacaktır. Birincisindeki sebebi ortaya koymak şansı belki daha yüksek. ancak altta yatan patoloji daha ciddi olabilecektir (rnenenjit, subarakrıoid kanama. epidural hematem, glokom ve pürulan sinüsit). Tekrarlıyan başağrısının sebebi araştırılırken kardiyovasküler, renal sistemler, kan basıncı, idrar tetkiki, göz dibi, intra oküler basınç refraksiyon

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp