Arteriyoskleroz Nasıl Oluşur?

Arteriyoskleroz Nasıl Oluşur? : Arteriyosklerozun oluşum süreci ile il­ gili birçok varsayım ileri sürülmüştür. Klinik ve deneysel verilerle desteklenen ancak henüz geçerlilikleri kanıtlanma­ mış iki varsayım önemlidir. İlk varsa­ yım, arteriyosklerozun oluşumundan yağları sorumlu tutar. Atardamar duvarı içten dışa doğru iç, orta ve dış olmak üzere üç katmandan oluşur. İç katman bir kat hücre, yani endotel ile onun al­ tında yer alan elastik bağdokusundan oluşur. Orta katmanda daha çok kasdo- kusu egemendir. Dış katman ise bağdo­ kusu yapısındadır. Yapı olarak bazı açı­ lardan trigliserit, fosfolipit ve lipoproté­ ine benzeyen yağlar damardaki kanın basıncıyla atardamar duvarının iç kat­ manlarına doğru itilir. Bu yağlar olağan koşullarda atardamar duvarını aşarak lenf dolaşımına katılırlar.

Ama kan do­ laşımındaki yağların çok fazla, yağ mo­ leküllerinin büyük olması ve atardamar duvarının esnekliğini yitirmesi duru­ munda yağlar atardamar duvarının iç ve orta katmanlarında sıkışıp kalırlar. Atar­ damar duvarındaki enzimler yağ mole­ küllerini parçalayarak arteriyoskleroz oluşumundan daha az önem taşıyan ko­ lesterol, yağ asitleri ve başka maddele­ rin açığa çıkmasını sağlar. Serbest ka­ lan bu maddeler atardamar duvarını tah­ riş eder. Damar duvarı bu uyarıya iltiha- bi bir tepki ile yanıt verir. İltihap sonu­ cu gelişen sert bağdokusu damar duva­ rım sertleştirir. Bu süreç sırasında yıkı­ ma uğrayan atardamar duvarında, ko­ layca parçalanabilen yeni kılcal damar­ lar belirir. Bu da, iltihaplanmanın daha da artmasına yol açar. Yağların sürekli olarak birikmesi ve atardamar duvannın belirli noktalarda kalınlaşması, damar duvarının içeriye doğru katlanarak aterom plaklarının oluşmasına neden olur.

Aterom plakları parçalanabilir, ülserleşebilir ya da içeri­ ğinin bir kısmını damara bırakabilir (ateromun ezilerek pelteleşmesi). Özel­ likle ülserleşme durumunda, dolaşımda­ ki trombositlerin plak üzerinde birikme­ siyle pıhtılaşma süreci başlar. Bu, daha ileride pıhtı oluşumuna ve damar tıkan­ masına yol açacaktır. Pıhtıdan kopan parçalar kan dolaşımıyla taşınarak daha küçük çaptaki atardamarları tıkarlar ve ciddi sonuçlara neden olabilirler. İkinci varsayıma göre, buraya kadar sözü edilen olayları başlatan süreç farklı­ dır. Arteriyoskleroz oluşumunda bozuk­ luğu başlatan etmen, atardamar duvarı­ nın iç katmanındaki bir lezyona bağlı pıhtılaşmadır. Başka bir deyişle, iç kat­ mandaki küçük bir lezyon burada trom­ bositlerin birikmesine ve hastalık zinciri­ ni başlatan olağandışı pıhtılaşmaya ne­ den olur. Bu durumda yağların damar duvarına girerek yerleşmesi nicel açıdan önemli görülse de, ikincil bir etkendir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp