Araştırma Yöntemleri

Araştırma Yöntemleri : Kişiliğe sosyal öğrenme yaklaşımım benimseyen psikologlar, öncelikle davranış ve onun durum- sal belirleyicileri üzerinde durduklan için, davranışı doğal ortamlarda kaydetmek üzere çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Bir grup araştırmacı, çocukların davranışlannı serbest oyun ortamında kaydetmek için karmaşık bir elektronik sistem oluşturdu. Bir gözlemcinin, bir koasolun üzerindeki düğmelere basarak 12 davranış kategorisini (örneğin, “konuşma,” “oturma”) eşzamanlı olarak kaydetmesi olanaklıdır. Davramşın sürekli kaydedilmesi, araştırmacıların çocuğun davranışındaki küçük değişiklikleri bile olaylarla ve diğer çocukların davranışıyla kıyaslamasını olanaklı kılacak kadar kesindir (Lovaas, Freitag, Gold ve Kassorla, 1965).

Bir başka araştırma programı, yüksek düzeyde saldırgan çocuklarla aile üyeleri arasındaki yemek sofrası gibi gündelik ortamlarda gerçekleşen etkileşimleri ayrıntılı biçimde kaydetmek için zekice yöntemler geliştirmiştir. Birçok davranış değerlendirmesi sosyal öğrenme ilkelerini temel alan tedavi teknikleriyle bağlantı içinde yürütülür (bkz. 16. bölüm). Yükseklik korkusuyla ilgili bir araştırmada, korku kişilerin bir yangın merdivenine tırmanacakları mesafe ölçülerek değerlendirildi. Terapiden sonra, kişiler bir asansörle bir binanın terasına çıkarıldılar ve aşağıdaki yoldan geçen insanları 2 dakika kadar saydılar ve tekrar değerlendirildiler (kazanış, 1961).Kişiler, çoğu kez kendi gözlemcileri olmak için eğitilerek değerlendirilirler.

Örneğin, davranış terapisindeki kişilere, terapistin anksiyete kay- naklannı saptamasına yardımcı olmak için kendi faaliyetleriyle ilgili günlük tutmaları istendi. Ergenler üzerinde yapılan bir araştırmada her deneğe bir elektronik çağrı aygıtı verildi. Günün herhangi bir anında deneyi yapan kişi ne zaman bir sinyal verse, denekler o anda yapmakta oldukları işi durduruyor ve bir form doldurarak o anki faaliyetlerini ve özdeğer düzeylerini kavdedivorlardı (Savin-Williams ve laauish. 1981). Sosyal öğrenme yaklaşımını benimseyen psikologlar son yıllarda daha beklentiler gibi davranışlarla ilgili bilişleri de ölçmeye başladılar.

Bir araştırmada, kalp krizi geçirmiş hastalara duygusal gerilime yol açabilecek günlük durumların (sempatik davranmayan bir satış elemanını kötü hizmet hakkında şikâyet gibi) bir listesi verildi ve karşılaştıkları durumun üstesinden gelip gelemedikleri, gelebiliyorlarsa kendilerinden ne kadar emin olduklan soruldu (Bandura vd. 1985). Nihayet, sosyal öğrenme araştınnacılan zaman zaman çeşitli durumlar karşısındaki duygusal tepkileri değerlendirmek için psikolojik değişkenleri kaydettiler.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp