alzheimer belirtileri ve evreleri

Alzheimer Belirtileri

1.Hafıza sorunları
2.Düşünme ve nedenselleştirme zorluğu
3.Karar vermede güçlük,
4.Kelime bulma güçlüğü,
5.Aritmetik işlemlerde güçlük,
6.Kişilik ve davranış değişiklikleri,
7.Kaybolmalar,
8.Eskiden kolaylıkla yapabildiği işlevle-ri yapmaı güçlüğü Alzheimer Hastalığı süreci, belirli evrelerden geçer:
9. Erken dönemde, hafif ve genellikle ihmal edilen belirtiler vardır. Unutkanlık, yorgunluk, kelimeleri hatırlayamama, yeni şeyleri öğrenememe, sosyal davranış ve karar verme bozukluğu olur.
10. Orta dönemde, günlük yasam akti- vitelerinin sürmesini engelleyen belirgin düzeyde belirti ve problemler ortaya çıkar. Kaybolmalar, motor yetilerde bozulma, huzursuzluk, agresyon, sosyal ilişkilerde bozulma ve paranoya vardır.
11. İleri dönemde hasta bakım verenlere tam bağımlı hale gelir, fiziksel bozukluklar da eklenir.Mesane ve bağırsak kontrolünde bozulma, konuşma ya da basit emirlere uymada bozukluk, hayal görme, emosyonel bozukluk, farkın- dalık halinin kaybı ve sürekli dolanıp durmalar vardır.Alzheimer Hastalığı öldürücü değildir, ama eklenen durumlar nedeniyle yaşam süresi etkilenebilir.

Alzheimer Evreleri

Erken Evre Alzheimer Hastalığı

Özellike yakın geçmişe ilişkin ciddi bir unutkanlık yakınması vardır. Unutkanlığın farkında olan kişilerde buna tepkisel olan depresyon da görülebilir. Günlük yaşamda, hatta iş hayatında sadece dikkatli gözlemcilerin, hasta yakınlarının fark edebileceği aksamalar dışında ciddi bir sorun yoktur. Hastanın iştahı, libidosu azalabilir, uyku düzeni bozulabilir. Genel bir dikkat dağınıklığı, verimsizlik, yüzeyselleşme eğilimi dikkat çekici hale gelir.

Orta Evre Alzheimer Hastalığı
Unutkanlık dışındaki zihinsel işlevlerdeki bozulma belirgin hale gelir ve günlük yaşama yansır. Dile, görsel işleyişe, akıl yürütmeye ilişkin sorunlar yaşanır. Unutkanlığın derecesi de çok belirgin derecede artar ve yakın geçmişe dair hiçbir bilgi kaydedilemez hale gelir. Dil bozukluğu daha çok kelime bulma güçlüğü şeklinde başlar ve zamanla iletişimi bozabilir. Bu dönemdeki akıl yürütme bozukluğu, içgörü kaybına da yol açar, hasta hastalığının farkında olmayabilir ve birinci evrede görülen tepkisel depresyon genellikle ortadan kalkar. Uyku düzeni daha da bozuklur ve davranışsal sorunlar bu evrede belirginleşir. Özellikle kuşkuculuk, güvensizlik temelinde hezeyanlar, halüsinasyonlar çok sıktır.

İleri Evre Alzheimer Hastalığı
Zihinsel sorunlara fiziksel sorunlar de eşlik etmeye başlamıştır. Öz bakım bozulur, artık beslenme, giyinme, temizlenme gibi konularda yardım gerekir. İdrar kaçırma bu evrede başlar. Davranışsal sorunlar daha ilerleyebilir. Hareket sistemine ilişkin bozukluklar artar, istemsiz hareketler, epileptik nöbetler hastalığa eklenebilir. Bakımın zorlaşması ve hareket azlığı nedeniyle hasta enfeksiyon hastalıklarına karşı daha dayanıksız bir hale gelebilir. Hastalar genellikle akciğer enfeksiyonu ya da diğer sistemik hastalıklar nedeniyle kaybedilir.

Alzheimer tedavisi

1. Birinci basamak: eğitim ve destek
Bu aşamada hasta ve yakınları hastalık hakkında bilgilendirilmelidir. Hastanın unutkanlığını ve kafa karışıklığını arttırabilecek başka ilaçların (özellikle uyku ve kaygı giderici ilaçlar gibi) kullanımının kısıtlanması ve kesilmesi önerilmelidir. Hastalığın erken dönemlerinde bile olabilecek kaybolma, tehlikeli unutkanlıklar (ocağı açık bırakma, kapıyı açık bırakıp evden dışarı çıkma gibi) davranışların kontrolü ve hastanın gerekli ortamlarda gözetim altında tutulması öğütlenmelidir. Hastaların araç kullanmaları kendi ve başkalarının durumlarını tehlikeye atabileceğinden dolayı, araç kullanımı hastalığın ağırlık durumuna göre ya gözetim altında olmalı ya da engellenmelidir. Aile bireyleri ve hasta ile ileride vesayet sorununun gündeme gelebileceği görüşülmeli ve gelecek beklentilerinin ne olduğu değerlendirimelidir.

2. İkinci basamak: Alzheimer'ın ilaç tedavisi
• Asetilkolinesteraz inhibitörleri: Alzheimer hastalığının seyrini değiştiren bir tedavi henüz bulunamamıştır. Ancak hastaların yaşam kalitesini arttıran, son evreye gelme süresini uzatan belirti giderici ilaçlar bulunmaktadır. Bunların başında beyindeki asetilkolin miktarını arttıran kolinesteraz inhibitörleri kullanılmaktadır. Bu grupta onay almış dört ilaç bulunmaktadır. Bunlar takrin, donepezil, rivastigmin ve galantamin isimli ilaçlardır. Takrin yan etkileri nedeni ile artık kullanılmamaktadır. Kolinesteraz inhibitörleri özellikle ilk başlandıkları sürede hastaların belirtilerinde sınırlı da olsa bir miktar düzelme sağlamaktadır. Takip eden süre içerisinde hastalığın kendi seyrinde kötüleşmesi izlenebilmektedir. Bu ilaçlar hastalığın seyrinde yaklaşık 2-7 aylık bir yavaşlama sağlamaktadır ve özelikle hafif veya orta şiddetteki Alzheimer hastalığında etkindirler. İleri dönem Alzheimer'da ise etkileri son derece sınırlıdır. Bu gruptaki ilaçlar sadece unutkanlık üzerinde değil ayrıca hastanın hırçınlık ve sinirlilik gibi davranışsal belirtilerinde de düzelme sağlayabilmektedir. Bu ilaçların en sık yan etkisi bulantı, kusma ve ishaldir.

Rivastigmin (Exelon®, Rivaxel®, Ristart®): Kapsül, flaster ve solüsyon formları vardır. Flaster ve sıvı formu ağızdan ilaç almakta zorlanan veya reddeden hastalarda tercih edilmektedir. Sabah ve akşam alınan 1.5 mg dozu ile tedavi başlanır. Hastanın ilacı tolere edebilmesi halinde doz tedrici olarak 4 haftada bir günde 3 mg artışlarla sabah ve akşam alınan 6 mg dozuna kadar çıkarılır. İlaç yemeklerle birlikte alınmalıdır. Sıvı formu su, soda veya soğuk meyve suyu içinde hastaya verilebilir. İlaç bulantı, kusma ve iştahsızlık yapabilmektedir.

Donepezil (Aricept®, Dozyl®, Doenza®, Dement®): Sadece tablet ve ağızda dağılan (evess) formu vardır. İlaca günde bir kez alınan 5 mg ile başlanıp bir ay sonra günde 10 mg'lık formuna geçilir. Yurt dışında 23 mg'lık formu da bulunmaktadır. Yüksek doz (23 mg) donepezilin bilişsel işlevlerde düşük doz forma (5 ve 10 mg) göre üstünlüğü olmasına karşın günlük işlevlerde ortaya çıkardığı belirgin bir fark yoktur ve yan etkileri de biraz daha fazladır. En sık yan etkileri bulantı ve ishal olmakla birlikte uyku sorunları, kusma, kramp ve iştahsızlığa da neden olabilmektedir.

Galantamin (Reminyl®): Piyasada 4, 8 mg tablet ve 8, 16 ve 24 mg'lık uzatılmış salınımlı kapsül formu vardır. İlaca sabah ve akşam alınan 4 mg'lık tablet veya 8 mg'lık günde bir kez alınabilen uzatılmış salınımlı kapsül formu ile başlanır. Bir ay sonunda günde 16 mg'a çıkılabilir. Maksimum günlük doz 24 mg'dır. İlaç yemeklere birlikte alınmalıdır. En sık yan etkileri bulantı, kusma, iştahsızlık, sersemlik hissi ve kalp atım hızında yavaşlamadır.

• Antioksidanlar: Vitamin E'nin yüksek dozda (günde 2 kez 1000 IU) ve selegilin isimli bir parkinson ilacının kullanılmasının orta düzeydeki Alzheimer hastalığı'nda hastalığın gelişmesini yavaşlattığı gösterilmiştir. Bu iki ilaçtan vitamin E daha az yan etkiye sahip olduğu için daha çok tercih edilmektedir. Bu tedavi sırasında yüksek doz vitamin E'nin kanamalara yatkınlık yapabileceği akılda tutulmalıdır.

• Antiglutamaterjik tedavi: Bu grup içinde tek ilaç memantin isimli bir moleküldür. Memantinin özellikle orta-ileri düzey Alzheimer hastaları'nda sınırlı da olsa olumlu bir etkisinin olabileceği gösterilmiştir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp