Alerji Hastalıkları Nedenleri

Alerji Hastalıkları Nedenleri

Besin Alerjisi
Besin alerjisi küçük yaştaki çocuklarda sık görülür ve bu alerjiler genellikle çocuk büyüdükçe azalır ve kaybolur. Süt, yumurta, soya, yerfıstığı, ağaç yemişleri, balık, kabuklu deniz ürünleri ve buğday bazı çocuklarda alerjiye neden olduğu görülen gıdalar arasındadır.

Çok sık rastlanmasa da yetişkinlerde de yine aynı yiyeceklere ve hatta bazı sebze ve meyvelere karşı besin alerjisi görülebilir. Besin alerjisi olan kişiler bu yiyecekleri yemeseler bile bu gıdalara dokunmak veya koklamak bile alerjik reaksiyonların ortaya çıkması için yeterlidir. Süte alerjisi olan bir kişi, sütle yapılmış bir tatlıya dokunduğu veya bu tatlıyı kokladığı için bünyesi alerjik tepki verebilir.

Besin alerjisinde, kişinin neye karşı alerjisi olduğunu fark etmesi zaman alabilir çünkü çoğu kez farklı besin maddelerini bir arada tüketiriz. Bir yiyecek türüne karşı alerjisi olan kişiler çoğu kez benzerlerine karşı da alerji geliştirmiş olabilirler. Karidese alerjisi olanların yengeç veya ıstakoza da alerjisi olması yaygın bir durumdur.

Hava İle Taşınan Alerjenler
Hava ile taşınan alerjenler alerjik reaksiyonlardan astıma kadar pek çok soruna yol açabilirler. Adından da anlaşılacağı gibi bu alerjenler hava tarafından oradan oraya taşınabilen, çok küçük partiküllerdir. Polen, ev tozu akarları, küf, hayvan tüyü, hayvandan dökülen deri (kepek), boya kimyasalları, sigara dumanı, parfüm veya halı malzemesi hava ile taşınan alerjenlere örnek verilebilir. Bu sayılanların içerisinde en çok şikayet edilen alerjen polenlerdir çünkü polenleri engellemek veya kontrol etmek mümkün değildir. Polen mevisiminde dışarı çıkmak ya da evde cam açmak sorun olur.

Ağaçlardan, çimenlerden, çiçeklerden veya otlardan yayılan polenler mevsimden mevsime alerjiyi tetikleyebilir. Küf ve ev tozu akarları ise yıl boyu süren alerjilerin başlıca nedenleri arasında gelir. Özellikle de havalandırmanın çok da iyi yapılamadığı şehir içindeki evlerde bu alerjenlerin önünü kesmek zordur. Küf çeşitleri nemli ve sıcak ortamları sever, toz akarları ise ev ya da iş yerlerindeki tozlu ortamlarda bulunur ve bunların kökünü kurutmak pek mümkün olmaz. Atık ürünler ve akarların ölü vücut parçaları alerjik reaksiyonları tetikler. Ofisiniz pırıl pırıl görünebilir ama döşemelerin altında küflenme varsa, ofiste alerjinizin tutması kaçınılmazdır.

Lateks Alerjisi
Lateks, Brezilya kauçuk ağacının öz suyundan yapılır ve eldiven, balon, oyuncak, cerrahi maskeler, biberon emziği gibi pek çok tüketim malzemesinde kullanılır.

Tıp malzemeleri arasında lateks kullanımı yaygındır ve bu nedenle sık ameliyat olan çocuklarda ve sağlık alanında çalışanlarda lateks alerjisi geliştirme riski daha fazladır. Lateks alerjisi genellikle, lateks malzemenin cilde değdiği yerin kızarıp kaşınmasına yol açar. Lateksle temastan sonra 12 ila 24 saat arasında görülebilir. Latekse alerjisi olan bazı kişiler ise hemen tepki verir ve kızarıklıklarla birlikte hapşırma, burun akması ve göz sulanması da görülür.

Böcek Isırması Alerjileri
Böcekler insanları soktuğunda, bir zehir salgılar ve bazı kişilerde bu zehrin etkisi tıpkı bir sinek ısırığında olduğu gibi sadece kızarıklık, şişlik ve kaşıntıdan ibarettir. Kısa bir süre içerisinde de zehrin etkisi geçer. Ancak nadiren de görülse, bazı kişilerin böcek ısırığına karşı alerjisi vardır ve bu durumda böcek sokması semptomları ağır olur ve kişide hayati tehlikeye yol açabilir.

Anafilaktik Şok Nedir?
Böcek ısırığının ya da sokmasının ardından kişi ciddi ve tehlikeli olabilecek bir alerjik reaksiyon veriyorsa, dilde ve boğazda şişme, nefes almakta zorlanma, baş dönmesi, mide krampları, bulantı, ishal, kaşıntı ve kurdeşen gibi belirtiler görülür. Bu ani ve aşırı tepkiye ‘anafilaktik şok’ denir. Bu belirtilerden biri veya birkaçı görüldüğü anda hiç vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Zehirleri alerjiye neden olan böcekler arasında bal arısı, eşek arısı, sarıca arı, sarı ceket, yaban arısı ve ateş karıncası sayılabilir.

Kozmetik Alerjisi
Cilt tahrişi, diğer adıyla ‘kontakt dermatit‘, kozmetik alerjisi ve daha genel olarak cilt bakım ürünlerine karşı hassasiyet olarak açıklanabilir. Alerjisi olan kişiler bazı bileşenlerle her temas ettiklerinde, alerjik kontakt dermatit meydana gelir. Bir makyaj malzemesi veya cilt bakım ürünü alerjiye yol açtığında, genellikle ürünün tamamı değil de içindeki bir veya birkaç kimyasal madde yüzünden alerjik tepki ortaya çıkmaktadır. Kozmetik ürünlerde yer alan ve en çok alerjiye yol açtığı bilinen maddelerin başında koruyucu maddeler, renklendiriciler ve aroma maddeleri gelmektedir.

Herhangi bir kozmetik ürüne karşı alerjisi olan kişilerde, kullanılan miktar fark etmeksizin vücut tepki verecektir. Söz konusu ürünü daha ‘az kullanmak’ alerjiden kaçış sağlamaz. Ciltte veya gözlerde kızarıklık, kaşıntı ve şişlik, kozmetik alerjisinin belirtileridir. Bu şikayetleri önlemenin yolu, alerji yaptığı bilinen ürünleri kullanmamaktır. Alerjiye rağmen ürünlerin kullanılmasına devam edilirse, ciltte kalıcı lekeler ve yara izleri oluşabilir.
Tamamen doğal, organik cilt bakım ürünleri kullanarak alerjiyi önlemeye çalışmak da bazen işe yaramayabilir. Bitkilerin içinde de çeşitli kimyasal bileşenler bulunur ve bunlar yapay maddeler olmadıkları halde, vücutta alerjiye neden olabilirler.

Metal Alerjisi
Metal gündelik hayatımızda, çevremizde bolca bulunur. Hatta yemeklerimizde bile vardır. Alerjik reaksiyona neden olduğu bilinen metallerin başında nikel gelir. Pek çok takının üretiminde kullanıldığı gibi bezelye, domates, mercimek, çikolata, fındık, ceviz, ay çekirdeği ve soyada da nikel bulunur. Diş dolgularında kullanılan cıvanın dışında altın, kobalt ve kromat (deri ürünlerde bulunur), alerjik kontakt dermatite yol açtığı bilinen diğer metallerdir.

Alerji teşhisi nasıl konulur?

Alerjik hastalıklarla uyumlu yakınmaları olan kişilerde örneğin zaman zaman burun akıntısı, hapşırık, geniz akıntısı veya öksürük, nefes darlığı olması ya da deride kaşıntılarla kızarma ve kabarma tarif etmesi, beraberinde ailede benzer hastalığın olması, yakınmaların sık tekrarlıyor olması, mevsimlere göre değişmesi, diğer alerjik hastalıkların eşlik etmesi gibi öyküsünde tipik özelliklerin olması alerjik bir hastalığı düşündürür. Bu hastalara alerjik deri testleri yapılır ve kanda alerjenlere özel immunglobulin E tipi antikorların varlığı araştırılır. Ayrıca hastalığın tipine göre farklı tetkiklerle örneğin astımlı hastalarda solunum fonksiyon testleri, ilaç alerjilerinde ilaçla, gıda alerjilerinde gıdalarla provokasyon testleri gibi testlerle kesin tanı konulabilir.

Alerji nasıl tedavi edilir?

Alerjik hastalığın tedavisinde ilk yapılması gereken hastanın duyarlı olduğu alerjenlerle karşı teması önlemek ve alerjenlerden kaçınmaktır. Çünkü birçok alerjik hastalıkta yakınmalar genellikle alerjenle teması takiben ortaya çıkar. Örneğin ev tozu akarlarına duyarlılık sonucu burun nezlesi gelişen hastanın evinde akarlara maruziyeti önleyecek korunma yöntemlerini uygulaması yakınmalarını azaltacaktır. Gıdalardan herhangi birine alerjik reaksiyon geliştiğinde o gıdanın yenmemesi, ilaç alerjilerinde alerji yapan ilacın kullanılmaması gerekecektir.

Ayrıca günümüzde oluşan hastalığın belirti ve bulgularını kontrol altına almak için oldukça etkili olabilen ilaçlar kullanılıyor. Bu ilaçlar mevcut bulgulara göre değişir. Örneğin burun nezlesinde antialerjik ilaçlar ve burun spreyleri, astımda hava yollarını genişletici ve tedavi edici ağızdan spreyler, derideki lezyonlarda antialerjik ilaçlara ilaveten kremler etkili olur.

Aşı tedavisi olarak bilinen immunoterapi ise günümüzde alerjik hastalıklarda tek kür sağlayan tedavi yöntemidir. Hastanın duyarlı olduğu alerjenler gittikçe artan dozlarda enjekte edilerek ya da dilaltına damla şeklinde verilerek uygulanır. Böylece vücudun o alerjene karşı duyarsızlaştırılması sağlanarak hastanın alerjik olduğu maddelerle karşılaştığında reaksiyon oluşturması önlenebilir. Ancak riskli bir tedavi yöntemi olup immünoterapi yapılma kararı ve nasıl yapılacağı konu hakkında uzmanlık (ihtisas) eğitimi almış alerjistler tarafından, mutlaka hastane ortamında uygulanmalı.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp