Akciğer Tümörleri İncelemeleri

Akciğer Tümörleri İncelemeleri : Akciğer tümörü tanısında unutulmaması gereken temel nokta hastalık belirtileri­ nin yavaş ortaya çıktığı, sessiz kaldığı ve bu hastalığa özgü olmadığıdır. Çün­ kü hekimi zamamnda uyararak bir an önce tanıya ulaşmasını sağlayacak labo­ ratuvar incelemelerine yönelten gene bu belirtilerdir. Öksürük, hafif kanlı bal­ gam, güçsüzlük, ağrılar ve kilo kaybı gi­ bi belirtiler hekimi mutlaka kuşkulandır­ mak, özellikle de erkek, otta yaşlı ve si­ gara içen hastalara dikkat edilmelidir.

• Radyolojik inceleme - Klinik belirti­ leri bronş-akciğer kanseri kuşkusu uyandıran olgularda ön-arka ve yan düzlemde çekilen göğüs filmleri en çok başvurulan tanı yöntemidir; bu yöntem­ le tanıya yardımcı çok değerli bilgi edi­ nilebilir. Akciğer filminin hastalık be­ lirtilerinin ortaya çıkmasından yedi ay kadar önce tümörle ilgili özellikleri gösterebileceği düşünülmektedir. Ama bu tümörlerin çoğunluğunun büyüklüğü 6 aydan kısa zamanda iki katma çıktı­ ğından yılda iki kez kontrol amacıyla çekilen göğüs filmleri çoğu kez yetersiz kalır. Akciğer filminin daha sık aralık­ larla çekilmesi ise yalnız ekonomik de­ ğil, vücuda zararlı ışın alınması gibi so­ runlar da yaratır.

• Bilgisayarlı tomografi (BT) - Son de­ rece etkili bir tanı yöntemi olmasına kar­ şın bilgisayarlı tomografi akciğer tümör­ lerinin saptanmasında standart bir yön­ tem olarak kabul edilmemektedir. Bilgi­ sayarlı tomografi tümörün yerleşim yeri, akciğer zan boşluğunda sıvı toplanması ve akciğerler arasındaki bölgede oluşan büyük kütleler (mediyastin) konusunda çok değerli bilgiler verir. Ama en azın­ dan şimdilik, tümörün lenf bezlerine ya­ yılıp yayılmadığını belirlemede gelenek­ sel tanı yöntemleri kadar yararlı değil- dir. Karşılaştırmalı araştırmalar mediyas­ tindeki lenf bezlerine yayılmış tümör ta­ nısında bilgisayarlı tomografinin yüzde 25 yalancı negatif ve yüzde 2 yalancı po­ zitif sonuç verdiğini göstermiştir.

• 67 Galyum-sitrat ile akciğer sintigrafisi - Birincil akciğer tümörlerinin yüz­ de 80-90'mda bu radyoaktif madde top­ lanır. Ön tanı amacıyla yapılan 67Gal- yum-sitrat ile sintigrafı şu noktalar göz önünde bulundurularak değerlendirilir. — Mediyastin ya da yan akciğer göbe­ ğinin birincil tümörlerinin yaklaşık yüz­ de 90'ı lenf bezlerine de yayılır. — Buna karşılık birincil tümörün medi­ yastin ve akciğer göbeği çevresi dışında yerleştiği durumların yüzde 60-70'inde lenf bezlerinde yayılım yoktur. — Radyoaktif maddenin büyük oranda akciğer dışında tutulduğu birincil tümör olgularında yüzde 90 olasılıkla uzak ya­ yılım vardır.

• Hücresel (sitolojlk) inceleme - Kolay ve ekonomik bir tanı yöntemidir. Akci­ ğer tümörlerinin yüzde 70-90'ı bu yolla saptanır. Hücresel inceleme için örnek çeşitli yollardan elde edilir. Balgam, emme aygıtıyla (aspiratör) dışarı çeki­ len bronş salgısı, bronkoskopi sırasında mukozadan kazıma yöntemiyle alınan örnek, göğüs kafesine dışarıdan iğne ile girerek alman örnek ya da akciğer zarı- kalp zarına iğne sokarak alınan örnek incelenir. Bu yöntemin tanı değeri çeşit­ li teknik ve yorumlamayla ilgili etkenle­ re bağlıdır. Yeterli sayıda (3-5) balgam örneğine uygulandığında sitolojinin doğru tanıya ulaştırma oranı yüzde 60- 75'tir. Alman örnek bronş yıkantı su- yuysa bu oran yüzde 45-50, bronşlardan bronkoskopi sırasında kazınarak alman dokuysa yüzde 70-90'dır. Bu yöntemle­ rin olumsuz sonuç verdiği olgularda gö- ğüse dışarıdan iğneyle girilerek alman doku örnekleri incelenir. Bu durumda hücresel incelemenin tanıya götürme oranı yüzde 80-90'dır. Hücresel incele­ me — alman örneğin yetersiz olması; — tümör merkezindeki ölü dokudan ör­ nek alınmış olması; — tümör çevresindeki iltihaplı dokular­ dan örnek alınmış olması durumunda başarısız kalabilir. Akciğer zarının tu­ tulduğu olgularda tümörü hücresel ince­ lemeyle saptama olasılığı yüzde 30-90 arasında değişir. Olguların yüzde 60’mda da ameliyat öncesinde mikros- kopik tanıya varılır. Bütün bunlar dik­ kate alınırsa, hücresel incelemenin ak­ ciğer tümörlerinin başlangıç ve daha ileri evrelerinde etkili bir tanı yöntemi olduğu ortaya çıkar.

• Bronkoskopi - Tanı ve tedavi planla­ masında önemli rol oynar. Akciğer çev­ re dokusundaki küçük tümörlerle akci­ ğerler arasındaki bölgede yayılmış tü­ mörler dışında hçrhangi bir akciğer tü­ möründen kuşkulanıldığı bütün olgula­ ra bronkoskopi uygulanmalıdır. Hücre­ sel incelemenin tümöre işaret ettiği, ama göğüs filminde tümörün görülme­ diği olgularda özellikle yararlıdır.Bronkoskopiyle urun yayılımı konusun­ da da bilgi edinilir ve böylece cerrahi girişim yönlendirilir. Geleneksel sert bronkoskopla bronş­ lardan emme ve yıkama yoluyla alman örneklerde hücresel incelemenin tanıya götürme oram yüzde 70-90'dır. Bronkoskopi sırasında tümörden parça alınabilir (biyopsi). Böylece tü­ mörün doku yapısı ve hücre tipi belirle­ nerek uygun tedavi programı saptanabi­ lir. Ameliyatla çıkanlabilen akciğer kanserlerinin yaklaşık yüzde 30'unda biyopsi kansere işaret eder. Tümör akciğer göbeği dışı dokular gibi sert bronkoskopla ulaşılamayan yerlerdeyse fiber optik bronkoskop kul­ lanılır. Fiber optik bronkoskopla çevre bronşlar gibi akciğer tepesinin ve yan­ larının ince bronşlan da incelenebilir. Uzman ellerde fiber optik bronkoskop, biyopsi ya da kazıma yoluyla örnek ala­ rak en küçük bronşlardaki gizli lezyon- lan bile ortaya çıkarabilir.

• Mediyastinoskopi - Uzmanlar arasın­ da tartışmalara yol açan bir inceleme­ dir. Tümörün ameliyat edilebilir olup olmadığını belirleyecek bilgileri sağlar. Akciğer tümörlerinin üçte birinin tanı anında akciğerler arası bölgeye yayıl­ mış olduğu göz önüne alınırsa bronş- akciğer kanseri hastalarını bu yöntemle incelemek yararlı görünmektedir. Soluk borusu yanlarındaki ya da akciğer gö­ beğindeki lenf bezlerinin tutulmuş ol­ ması, göğüs kafesinin kesilerek açılma­ sını (torakotomi) engeller. Aşağıdaki durumlarda mediyastinoskopi yapılabi­ leceği kabul edilmiştir: — Akciğer göbeğinde mediyastine ya­ yıldığı saptanmış ya da saptanmamış büyük tümör kütlesinin bulunması. — Soluk borusu yanlarındaki lenf bez­ lerinde radyolojik yöntemle yayılım saptanması.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp