Adolesan Dönemin Özellikleri
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 10-19 yaş grubu “Adolesan” yaş grubu olarak, 15-24 yaş grubu ise “Gençlik dönemi” olarak tanımlanmaktadır. Adolesan ve gençlik dönemlerine ait yaşların kesişmesi nedeniyle de 10-24 yaş grubu “Genç İnsanlar” olarak değerlendirilmektedir. Dünya nüfusu altı milyarın üzerinde olup, toplam nüfusun beşte birini 10-19 yaş grubu oluşturmaktadır. 10-19 yaş grubunun nüfusu yaklaşık 1,2 milyar olup, bu yaş grubunun nüfusu giderek artmaktadır. Gençlerin beşte dördü gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır. 10-24 yaş grubunun nüfusu 1,6 milyar olup 1,4 milyarı yine gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan 2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre toplam ülke nüfusu 67.803.927 olup, 10-19 yaş grubunun nüfusu 7.599.131 ve 20-24 yaş grubunun nüfusu 6. 690.147 ve toplam 10-24 yaş grubunun nüfusu 14.289.278’dir. 10-24 yaş grubunun toplam nüfus içindeki payı %21,1’dir. Yani, ülkemizde her beş kişiden birisi gençlik yaş grubundadır.
Genellikle çocukluktan erişkinliğe geçiş &dönemi olarak kabul edilen adolesan dönemde (10-19), fiziksel, psikolojik, sosyal, bilişsel ve cinsel değişimler yaşanmaktadır. Bu dönemde yaşamın ilk 10 yıllık dönemindeki > kadar hızlı büyüme ve gelişme süreci yaşanmaktadır. Adolesanlar çocuk olmadıkları gibi erişkin de sayılmamaktadırlar; bu da bir paradoksa neden olmaktadır. Adolesan dönemde bir genç, çocukluk dönemine göre daha büyük sayılmakla beraber, halen erişkin desteğine gereksinimi vardır.
Adolesan dönem üçe ayrılmaktadır. Erken adolesan dönem (10-13 yaş), cinsel gelişmenin başlaması ile oluşan fiziksel değişimler ve bu değişimlerle birlikte psikososyal değişimler gözlenmektedir. Adolesan bu dönemde temel olarak fiziksel ;değişimleri özümsemeye ve bağımsızlık için mücadele etmeye çalışırlar. Kızlarda erkeklere göre bir iki yıl önce psikososyal ve duygusal değişimler başlar. Orta adolesan dönemde (14-16 yaş), daha yoğun duygular yaşanır. Büyük bir amaç belirlenir ve akranların etkisi önemlidir. Aileler ile olan çatışmalar daha fazladır ve arkadaşlar çok daha önemlidir. Bir çok bedensel değişim sonuçlanmıştır, değişimlerini daha az sorgulamaktadır. Bedenini kabul etmiştir, rahatlamıştır ve çekici görünmek için çok fazla vakit harcar. Geç adolesan dönemde (17-19 yaş), kişiliğin mücadele edinilen ve ayrılık dönemidir. Eğer erken ve orta adolesanda destekleyici bir aile ve ;arkadaş grubunda bulunduysa bu dönemi de başarı ile geçirecek ve erişkin dönem için sorumluluklarını üstelenebilirler.
Adolesan dönemde gencin büyüme ve gelişme sürecine uyumun yanı sıra, bu döneme ilişkin sağlık sorunları diğer dönemlere göre farklılık gösterebilmektedir. Adolesan dönemde fiziksel-cinsel büyüme ve gelişim ve psikososyal gelişim sırasında ortaya çıkan bazı davranışların adolesan dönem sağlığını ve daha sonraki yaşamını etkilediği bilinmektedir. Bu sorunlar, yeme alışkanlıklarına bağlı sağlık sorunları, cinsel davranış ve üreme sağlığı sorunları, kaza ve şiddete ilişkin sorunlar, sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı şeklinde sıralanabilir.